Waarom zijn apps gericht op het bevorderen van gezondheid niet in staat tot het realiseren van hun potentieel? Dat dit het geval is, was de uitkomst van het onderzoek ‘Taking the pulse of eHealth in the EU’ van het bureau Incisive Health. Tijdens een recente rondetafeldiscussie voor het Europees Parlement hebben ‘high level’ stakeholders een route uitgestippeld om e-health-toepassingen alsnog hun potentieel te laten vervullen.
De digitalisering van bedrijfsleven en samenleving heeft gezorgd voor transformatie van sectoren zoals communicatie, muziek en financiën, aldus een blogpost over het rapport en de discussie. Op het gebied van (volks)gezondheid lijkt er echter relatief weinig veranderd. Dat was een bittere conclusie tijdens de rondetafeldiscussie op 29 januari. Of, zoals één deelnemer het stelde: “We praten al 15 jaar over e-health, maar er is weinig veranderd.”
Helemaal klopt dit niet. Zo begint het gemeengoed te worden om smartwatches te dragen die lichaamsfuncties monitoren en kunnen helpen bij het vinden en behouden van een gezonde leefstijl. Mensen met chronische aandoeningen maken steeds meer gebruik van apps en wearables om hun gezondheid in de gaten te houden. Online medische diensten groeien in aantal én in reikwijdte.
Wat ontbreekt, is de integratie van deze technologieën in de mainstream gezondheidszorg Europawijd. Of, zoals tijdens de landelijke ehealthweek in januari regelmatig gesteld werd: genoeg successen, maar verder opschalen moet nog beginnen.
Groeiende verschillen in toegang
De falende opschaling en integratie belemmert de toegang tot betere kwaliteit en eenvoudiger toegankelijke zorg voor iedereen. Dat kan leiden tot grote en groeiende verschillen in de mogelijkheden voor zorg tussen burgers,
zo stelt Incisive Health.
Dit falen heeft in ieder geval niet te maken met een gebrek aan wil tot samenwerking en bewustzijn over het nut van e-health. Zo waren er tijdens de discussie stakeholders uit alle segmenten van de zorgsector: politici, overheidsfunctionarissen, vertegenwoordigers van farmaceutische bedrijven, patiëntgroeperingen.
Wens tot actie
Behalve bewustzijn is er ook een duidelijke wens om tot actie over te gaan. Tijdens het EU-voorzitterschap van Estland zijn er grote stappen gezet op het gebied van draagvlak vinden voor het stimuleren van e-health. Voorbeelden zijn de
Digital Health Society Declaration en meer recent besluiten van de Europese raad over de rol van e-health in de Digital Society. Vertegenwoordigers van de Oostenrijkse regering gaven tijdens de discussie op 29 januari aan dat e-health een belangrijk onderwerp zal zijn tijdens hun aankomende presidentschap.
Uitdagingen zijn er echter ook nog genoeg. Bovenaan staat een gebrek aan vertrouwen in e-health diensten. Ten tweede zijn er zorgen over hoe bedrijven gebruik maken van medische gegevens van burgers. Ten derde worden e-health toepassingen nog onvoldoende ondersteund vanuit e gezondheidszorg zelf. Deze bevindingen uit het
rapport van Incisive health vormen een echo van bevindingen van de Europese Commissie zelf.
Meer interoperabiliteit gewenst
Oplossingen zijn er ook en dat geldt ook voor de wil om er mee aan de slag te gaan. Zoals het realiseren van meer interoperabiliteit tussen bestaande IT-infrastructuur van partijen in de zorgsector en e-health diensten. Dit leidt dan weer tot de noodzaak om tot meer investeringen te komen in de digitale infrastructuur van zorgsystemen.
Verder moet er meer lijn komen in het bepalen van het nut en het goedkeuren van e-health technologie waarin België onlangs een
eerste stap in heeft gezet. Ten vierde moeten goedgekeurde technologieën of toepassingen vergoed worden. En ten slotte moet de potentie van big data voor volksgezondheid ontsloten worden door algemeen geaccepteerde standaarden voor datastromen.
Betere bescherming gegevens door GDPR
Op sommige gebieden vindt er al activiteit plaats. Een voorbeeld is betere bescherming van medische gegevens via de nieuwe privacyregulering GDPR (Avg in Nederland) per 25 mei 2018. Op andere vlakken is er nog actie nodig, terwijl er ook laaghangend fruit is waarmee snel stappen gezet kunnen worden. Zo kan de recent voorgestelde HTA-regulering van de Europese Commissie er voor zorgen dat e-health technologie sneller in de hele EU beschikbaar komt, met duidelijke onderbouwing voor vergoeding ervan.
In maart/april zal de Europese Commissie nieuwe stappen en plannen aankondigen op het gebied van e-health. Dan moet duidelijk worden hoe belangrijk in de praktijk digitale gezondheid is op de EU-agenda het komende jaar.
