Nieuwe technologie maakt het mogelijk dat over tien jaar 30 tot 50 procent van de ziekenhuiszorg thuis geleverd kan worden. Ook neemt het belang van preventie van ziekte sterk toe. Dat betekent niet dat het ziekenhuis veel kleiner gaat worden, eerder dat de rol van artsen en verpleegkundigen anders wordt. Dat stelt Margriet Schneider, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) in een interview met De Correspondent.
Het UMCU sprak onlangs nog met zorgverzekeraar Zilveren Kruis af dat zij meer ziekenhuiszorg dichterbij de patiënt willen brengen (thuis of bij een zorginstelling in de buurt). In 2020 moet het gaan om 10 procent. Dat moet vooral gebeuren met de inzet van technologie om zorg-op-afstand voor chronische aandoeningen te faciliteren. Zilveren Kruis heeft vergelijkbare afspraken gemaakt met meer ziekenhuizen. Ook andere verzekeraars maken meerjarenafspraken met als doel de budgetgroei van ziekenhuizen in 2022 naar de nul procent te krijgen, onderdeel van het Hoofdlijnenakkoord voor de sector. Verder is meer zorg dichterbij huis een kabinetsambitie (Juiste zorg op de juiste plek).
Verplaatsing van zorg
Schneider wijst voor wat betreft de verplaatsing van ziekenhuiszorg op toepassingen waar het UMCU zelf mee werkt, zoals Safe@home om zwangerschapsvergiftiging tegen te gaan. Ook de ALS Thuismeten & coach app voor ALS-, PSMA- en PLS-patiënten is zo’n toepassing.
Dat betekent echter niet dat het ziekenhuis veel kleiner gaat worden, meet Schneider. Zij ziet vooral een andere rol weggelegd voor medisch personeel. Zo worden verpleegkundigen meer copiloten van patiënten en artsen een soort verkeersleiders. Verder zal het UMCU een belangrijke locatie blijven voor gespecialiseerde diagnostiek en onderzoek en hoogstaande operaties.
Toenemend belang preventie
De ziekenhuisbestuurder voorziet ook een sterk toenemend belang van preventie. Ook daarin haakt zij aan bij een trend in de zorg, waarbij onder meer door leefstijlmonitoring en het toepassen van data analytics mensen op maat hulp krijgen om gezonder te leven. Zo kunnen bijvoorbeeld chronische aandoeningen als diabetes voorkomen worden waar die die door slechte leef- en eetpatronen veroorzaakt worden. Maar ook kan big data met technologie zoals AI ingezet worden om ziektes te voorspellen zodat eerder ingegrepen kan worden – gepersonaliseerde diagnostiek.
Meer samenwerking is in dit kader ook belangrijk, om vroegtijdig zorgproblematiek aan te pakken. In toenemende mate wordt hiervoor het sociale domein betreden, om in sociaal zwakkere wijken mensen te ondersteunen in problemen zoals werkloosheid en schulden, die weer tot gezondheidsproblemen kunnen leiden (zoals een recent initiatief in Amsterdam-Noord).
Schneider noemt op dit punt de samenwerking van 30 welzijns- en zorginstellingen in de Bestuurstafel Gezond Utrecht. Daar komt vroegtijdig aan de orde welke problemen aangepakt kunnen worden, zodat zorg voorkomen kan worden.
