Het gesprek rondom digitalisering in de zorg wordt, net als andere onderwerpen in de coronacrisis, fel gevoerd. Het zet discussies over keuzes maken op scherp. En dat is goed. Digitalisering is medeverantwoordelijk voor de continuïteit van zorg voor de toekomst. Een liefdesroman is vergelijkbaar met O-benen. Het begint met de ideale match tot dat de realiteit een kloof tussen de geliefden drijft. Een échte goede relatie kenmerkt zich doordat niet alles soepel en lineair loopt maar het altijd goed komt. Tijd voor relatietherapie!
Als je ‘digitale transformatie’ googelt, produceert de zoekmachine ruim 340.000 resultaten. In de dagelijkse praktijk bezorgt het net zo veel bestuurders (in en buiten de zorg) de nodige hoofdpijn. Evenzoveel zoekresultaten levert het zoeken naar consultants op die hulp daarbij bieden. En ja, ik ben er nu ook ‘zo eentje’.
Intocht van IT in zorg
Het begin van mijn liefdevolle en duurzame relatie met de zorg ligt 20 jaar terug. Ik heb in diverse rollen, als verpleegkundige en later als leidinggevende, in de zorg gewerkt en heb de intocht van IT in al zijn facetten meegemaakt.
De digitale transformatie volstrekt zich niet alleen in de zorg. De hype voorbij, vereist ze een complexe verandering zodat het onze realiteit van morgen wordt. De toekomst van de zorg is fantastisch omdat we de patiënt maatwerk bieden en de zorgverlener ontzorgen. Straks beheer je samen je persoonlijke gezondheidsapp om je online preventie gesprek te voeren. Win-Win!
Deze droom is de drijfveer sinds het begin van automatisering en informatisering in de zorg. Ontnuchterend zijn soms de resultaten, die de administratieve last deed groeien voor de handen die hard nodig zijn aan bed en de spreekkamer.
Mist rond roze wolk lost op
De talloze implementatie-golven hebben de zorgverlener veel tijd en energie gekost. De voordelen hebben we nog lang niet voldoende benut. Hoe vaak hoor ik: ‘laten we in ieder geval keuzes maken waarbij we IT niet nodig hebben anders lopen we daarop klem’. Projecten die vertraging oplopen, investeringen die niet geëffectueerd kunnen worden door onvoldoende budget, een verouderde infrastructuur of een product dat zijn beloofde niet waarmaakt.
Het afgelopen jaar is duidelijk geworden hoe hard we IT nodig hebben en hoeveel moeite het kost om snelle, accurate data te produceren.
De onmogelijke liefde
Naast het veranderkundige aspect binnen zorgorganisatie hebben externe factoren de goede relatie vertroebeld. Nieuwe wet- en regelgeving zoals de AVG waren bedoeld om veiligheid en vertrouwen te bieden. De realiteit is dat zorg verlenen onmogelijk wordt als je de wet op de letter naleeft. Bureaucratie en herhaaldelijke besparingsmaatregelen hebben de zorg de afgelopen jaren versnipperd waardoor de slagkracht verminderde.
Een onmogelijke liefde, net als Romeo en Julia, omdat regels de gevoelsrelatie in de weg staan. Leiderschap en lef zijn belangrijk om de vonken weer te doen overslaan.
Mooie relatie is ‘vechten’ waard
Het knokken heeft ons tot het huidige omslagpunt gebracht waarbij IT en technologie tijd en geld ‘aan bed’ gaan besparen. De weg naar preventie, voorkomen en vooruitkijken! Ik ben ervan overtuigd dat technologie de mens en het doel dient om ziektes te voorkomen en kostbare middelen doelgerichter in te zetten. Wie niet?
We hebben uit ervaringen geleerd en de ‘toolbox’ klaarliggen. We weten waar we moeten beginnen. Toch? IT & zorg hebben alleen therapie nodig om weer verliefd te worden. Maar hoe?
Tijd, energie en geld stoppen in relatie
De kracht van de zorgmentaliteit is ‘aanpakken’. De valkuil is dat je minder snel hulp vraagt en te veel dingen erbij doet zonder focus. Het armpje drukken over budgetallocatie leidt af van waar je samen naartoe wilt.
Samen sterk groeien begint bij de digitale strategie. De invulling moet praktisch zijn zodat elk project in een keer goed kan gaan. Hiervoor heb je budget nodig, evenals professionals die projectmanagement op het snijvlak van zorg & IT als hun hoofdtaak zien.
Elkaar beter leren kennen en begrijpen
IT is een vak. Zorg is een vak. Beiden zijn complex en kennen een eigen vocabulaire. Niet alles in de zorg gaat goed. Niet alles in de IT gaat goed. Dat accepteren én werken aan verbetering, dát hoort bij een relatie die niet alleen goed kán maar zelfs leidend moet zijn!
IT is onderdeel van het primaire werkproces geworden en, om in zorgtermen te blijven, een ‘specialistische afdeling’. IT & zorg zijn breed en specialistisch waardoor miscommunicatie en eigen terrein bewaken op de loer liggen. In de praktijk zorgt dit voor vertraagde keuzes omdat je beslissingen over elkaars expertise moet nemen. De vertaalslag wordt door een nog zeer kleine groep gemaakt.
In de IT-wereld bestaat – nog niet – zoiets als de Eed van Hippocrates (circa 400 voor Christus) die de zorgverleners verbindt en één doel laat nastreven. Als je elkaar beter begrijpt dan kun je met elkaar veel meer bereiken.
Investeren in goede basis
Om e-health en landelijke zorgplatformen te realiseren is een stabiele IT-organisatie en infrastructuur een vereiste basis. Het onderscheidend vermogen van een zorginstelling ligt in de capabiliteit van informatievoorziening en de mogelijkheid tot uitwisseling van gegevens van patiënten.
De realiteit is een patchwork van legacy-systemen door fusies die veel werk met zich meebrengen om in de minimale behoeftes te voorzien zoals digitale werkplekken. Investeren in ondankbaar en onzichtbaar werk zoals het saneren van het applicatielandschap levert een vruchtbare bodem voor de toekomst.
Vlinders terug in buik
De belofte van IT is om de patiënt, de zorgverlener en de zorginstellingen in de complexe zorg-jungle te verbinden. Patiënt en zorgverlener worden in de ideale wereld ondersteund om alle tijd en aandacht voor elkaar in de spreekkamer te hebben en alle (medische) informatie op het juiste moment en locatie beschikbaar zijn.
De enige weg is door dit samen op de pakken (ja hoor, cliché). Daarmee kan de horizon veel verder worden gelegd, dan de expertises los van elkaar kunnen bereiken.
Het is werken aan een goede relatie en samen genieten van de mooie momenten!
