Een onderzoek van Medicinfo naar de behoefte aan digitale zorg levert een nieuwe segmentatie van de Nederlandse zorgconsument op. Een clusteranalyse brengt vier duidelijke doelgroep profielen in kaart op basis van gezondheid, zorgbehoefte en de bereidheid om online ontwikkelingen te adapteren. Een van de inzichten is dat hoger opgeleide, relatief gezonde Nederlanders de zorgverlening niet vaak raadplegen, maar als zij dat doen dan bij voorkeur direct, online en 24/7.
De clusteranalyse is gemaakt op basis van 16 stellingen over het gedrag bij gezondheidsklachten en de invulling van de zorgbehoefte. Het grootste onderlinge verschil tussen doelgroepen wordt gecreëerd door de stelling ‘Het heeft mijn voorkeur om in het dagelijks leven zoveel mogelijk zaken online in plaats van fysiek te regelen’.
Zo heeft 57 procent van wat zou worden omschreven als de Gezonde actie nemende twijfelaar de voorkeur om in het dagelijks leven zo veel mogelijk zaken online te regelen, tegenover slechts 5 procent van groep die geprofileerd wordt als de Gezonde afwachter. Dit onderlinge verschil uit zich ook in het gedrag bij gezondheidsklachten; 63 procent van de Gezonde actie nemende twijfelaars raadpleegt direct het internet voor meer informatie, terwijl slechts 7 procent van de Zorgbehoevende actienemers zijn toevlucht tot het wereldwijde web neemt.
Profielen
Het doel van het onderzoek was tweeledig. Als eerste wilde Medicinfo erachter komen wat de wensen en behoeften zijn op het gebied van zorg op afstand diensten. Daarnaast wilde de ontwikkelaar en leverancier van zorg op afstand oplossingen een beeld krijgen van de zorgconsument die momenteel het meest open staat voor digitale zorg.
- Gezonde actie nemende twijfelaars
Deze doelgroep heeft met 34 procent het hoogste aantal hoogopgeleiden en de meeste mensen met een bovenmodaal salaris (31%). Ze zijn vaak in loondienst (59%) en relatief vaak samenwonend en/of gehuwd met thuiswonende kinderen (32%) in vergelijking met de andere doelgroepen. De Gezonde actie nemende twijfelaars zijn gezond maar als ze gezondheidsklachten hebben nemen ze direct actie, bijvoorbeeld door zelfonderzoek op internet. Vervolgens twijfelen zij wel vaak of daarvoor een bezoek aan een zorgverlener nodig is.
Het grootste deel van de Gezonde actie nemende twijfelaars gaat altijd snel mee in nieuwe ontwikkelingen en regelt zaken zo veel mogelijk online. Dat geldt ook voor zaken rondom gezondheid, waarmee ze sterk afwijken van de andere doelgroepen. Hierbij verwachten ze wel 24/7 hun vragen ergens te kunnen stellen. 59 procent staat open voor zorg op afstand, waarbij chatten via een app en beeldbellen met een medisch specialist beduidend meer dan bij de andere doelgroepen de voorkeur hebben.
- Frequente afwachters
De groep Frequente afwachters bevat met 38 procent het hoogste aantal mensen met een inkomen dat beneden modaal is. Ze hebben een redelijke gezondheid en zijn in eerste instantie afwachtend bij het raadplegen van hulp, maar raadplegen toch frequent een zorgverlener. Zij staan redelijk open voor nieuwe ontwikkelingen en bijna de helft regelt graag zoveel mogelijk zaken online. De Frequente afwachter heeft het minste bezwaar tegen niet fysiek contact met een zorgverlener. Bijna de helft is dan ook positief over digitale zorg (46%) en zou zorgverleners bij voorkeur per telefoon, mail of app contacteren.
- Zorgbehoevende actienemers
De Zorgbehoevende actienemer is vaker laagopgeleid (43%) dan anderen. Het is veruit de oudste doelgroep waarvan maar liefst 30 procent gepensioneerd is, 17 procent arbeidsongeschikt en 7 procent werkloos of in de bijstand. Ze hebben over het algemeen dan ook een minder goede gezondheid en schakelen snel een zorgverlener in. Bij nieuwe ontwikkelingen nemen zij een afwachtende houding aan, zo ook bij het regelen van online zorg. Zij hebben het liefst contact met hun eigen (huis)arts en hebben er geen moeite mee als dit tijdens kantooruren is. Desondanks verwacht 37 procent dag en nacht ergens terecht te kunnen voor gezondheidsvragen. Voor zorg op afstand oplossingen staat 24% open, waarbij telefonisch contact sterk de voorkeur heeft.
- Gezonde afwachters
De groep Gezonde afwachters is qua demografische kenmerken meer verdeeld: zij bevat het grootste percentage studenten (9%) maar met 19 procent ook een relatief hoog aantal gepensioneerden. De Gezonde afwachter heeft, zoals de naam al aangeeft, een goede gezondheid en neemt niet snel actie bij een klacht. Doen zij dit wel, dan heeft een fysieke afspraak met een zorgverlener sterk de voorkeur. Maar liefst 93 procent van deze doelgroep heeft nog nooit gebruik gemaakt van digitale zorg en slechts 20 procent staat ervoor open om het te gebruiken. Telefonisch contact zou dan de voorkeur hebben. De Gezonde afwachter is wars van online zaken regelen en is terughoudend in het delen van informatie rondom zijn gezondheid.
- Early adaptor
Het onderzoek geeft een duidelijk beeld van de early adapters van zorg op afstand. De Gezonde actie nemende twijfelaar is er helemaal klaar voor en ook de Frequente afwachter is bovengemiddeld positief. Zij onderkennen de tijdsbesparing en het gemak van altijd en overal gebruik kunnen maken van zorg via verschillende kanalen, waaronder chatten en beeldbellen via speciaal ontwikkelde apps. Bij de Zorgbehoevende actie nemers en Gezonde afwachters zullen eerst nog twijfels en onzekerheden moeten worden weggenomen voordat zij meer vertrouwen krijgen in zorgdiensten op afstand. Bovendien moeten ze ervan overtuigd raken dat ze evenveel, of zelfs meer, persoonlijk zorg en aandacht krijgen via zorg op afstand.
