Het Nivel start samen met het Trimbos-instituut een tweejarig evaluatieonderzoek naar de aanpak van wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Daarom worden verschillende activiteiten ondernomen om de wachtlijstproblematiek te verminderen. Er wordt onderzocht in hoeverre regio’s in staat zijn om de wachttijden in de ggz terug te dringen. Daarbij wordt bekeken welke oplossing wel en welke niet werkt.
De onderzoekers van het Nivel en het Trimbos-instituut proberen samen met ervaringsdeskundigen en cliëntvertegenwoordigers van InBegrepen en MIND antwoorden te vinden. De toegankelijkheid van de ggz staat al jaren onder druk. Ondanks landelijke afspraken over maximum aanvaardbare wachttijden voor intake en voor behandeling worden deze normen in de praktijk regelmatig overschreden.
Soms leidt dat ertoe dat problemen van patiënten verergeren. MIND heeft in samenwerking met de ggz-sector, Zorgverzekeraars Nederland en met ministerie van VWS al eerder meegewerkt aan een project om de wachttijden in de ggz terug te dringen. Dat bestond uit een website waardoor patiënten en verwijzers makkelijker een psychiater of psycholoog in de buurt konden vinden.
Lange wachttijden
Lange wachttijden in de ggz treft naast cliënten ook andere zorgverleners. Zorgverleners in bijvoorbeeld een huisartsenpraktijk hebben last van de lange wachttijden omdat zij hun rol als poortwachter en verwijzer niet meer goed kunnen vervullen. Met kennis over wat regionaal wel en ook juist niet werkt om de wachttijden te verminderen kan iedereen die hierbij betrokken is, bijdragen aan verbeteringen; van zorgverlener en zorgvrager tot beleidsmaker.
Om te helpen de wachttijden te beheersen, worden er sinds 2022 zogenaamde ‘regionale versnellers’ ingezet met subsidie vanuit het ZonMw-programma Versnellers in de ggz. Een versneller is iemand die zich richt op het opbouwen, het voortzetten of het uitbreiden van de regionale samenwerking tussen de ggz en andere partijen.
Deze partijen kunnen huisartsenpraktijken zijn, maar ook hulpverleners in het sociaal domein, zelfregie- en herstelcentra en verzekeraars. In het evaluatietraject is bijzondere aandacht voor de manieren waarop de inzet van versnellers en domeinoverstijgende samenwerkingen kunnen helpen bij het terugdringen van de wachttijden.
Digitaal platform
Het onderzoek wordt gefinancierd door ZonMw en is in augustus 2023 gestart. In de komende maanden benaderen het Trimbos-instituut en het Nivel betrokkenen uit de verschillende regio’s om gezamenlijk te kijken naar de middelen en de activiteiten die zij inzetten om de wachttijden in hun regio terug te dringen. Gekeken wordt naar de doelen die worden nagestreefd en naar de mate waarin dat lukt.
De succesfactoren, knelpunten en geleerde lessen die naar voren komen, worden tussentijds met de regio’s uitgewisseld. Ook worden bevindingen gedeeld op een digitaal platform, zodat regio’s die (nog) geen ZonMw-subsidie ontvangen hier ook profijt van hebben. De eindresultaten worden over twee jaar gepubliceerd in een eindrapportage tijdens een symposium.
