Veel mensen met diabetes ontwikkelen voetcomplicaties die urgente aandacht vragen van hun podotherapeut en huisarts. In de eerste coronagolf moesten podotherapeuten zich echter beperken tot acute zorg: preventie van escalerende diabetische voetwonden kwam onder druk te staan. RondOm Podotherapeuten nam het initiatief tot een smartphone-applicatie om mensen met diabetes voor voetzorg op afstand te monitoren. Het succes ervan was aanleiding om de applicatie door te ontwikkelen in een breed gedragen onderzoeksproject.
Een veel voorkomende en mogelijk invaliderende complicatie van diabetes zijn diabetische voetwonden. Dit komt voor bij zo’n 15-25 procent van de mensen met diabetes. Dergelijke wonden kunnen door afwezigheid van pijngevoel laat worden opgemerkt. Vanwege vaak voorkomende slechte doorbloeding geneest de wond bovendien langzaam.
Zo kan een klein wondje een levensgevaarlijke infectie en mogelijk zelfs amputaties van de voet of onderbeen tot gevolg hebben. Tot wel 85 procent van de benodigde amputaties van het onderbeen bij mensen met diabetes wordt voorafgegaan door een voetwond.
Adequate monitoring een must
Adequate monitoring van de voeten van mensen met diabetes is daarom van het grootste belang om tijdig in te kunnen grijpen wanneer het mis dreigt te gaan. In Nederland spelen podotherapeuten hierbij een sleutelrol. Tijdens de eerste coronagolf moesten paramedische zorgverleners echter hun deuren sluiten en waren zij alleen bereikbaar voor medische urgente gevallen, waaronder acute wondzorg.
Eerstelijns zorgorganisatie RondOm Podotherapeuten vreesde dat de risicogroep voor diabetische voetwonden uit beeld zou raken. RondOm heeft daarom in de eerste coronagolf samen met softwareontwikkelaar Stofloos een zelfmanagementapplicatie ontwikkeld voor mensen met diabetes type-2 en voetproblemen.
Preventieve screening voetwonden
Deze 'Diabetes Voetencheck-app' is een gratis smartphone-app waarmee mensen met diabetisch hun voeten regelmatig preventief kunnen screenen. De applicatie stuurt dagelijks push-berichten naar mensen met diabetes om hun voeten te controleren en bevat instructievideo's en interactieve vragen om hen te begeleiden bij het uitvoeren van de screening.
De applicatie voorzag in de directe behoefte van zowel mensen met diabetes als podotherapeuten om met elkaar in contact te blijven tijdens de pandemie. De eerste pilot van de applicatie in 2020 bleek succesvol en werd door podotherapeuten binnen en buiten RondOm enthousiast ontvangen.
Sinds de lancering hebben ruim 1700 mensen de applicatie gebruikt met 43.000 voetscreenings.. 39.000 keer was er niets aan de hand, bij 4000 mensen werd een foto opgevraagd. Van deze groep zijn 420 patiënten direct gebeld, waarvan er 40 met spoed zijn ingepland voor een nadere inspectie in de praktijk. Deze patiënten bleken risicovolle drukplekken te hebben of al een diabetische voetwond.
Verder onderzoek
Hoewel de applicatie zijn waarde heeft bewezen, blijven er uitdagingen bestaan en is na de heropening van de eerstelijns zorgpraktijken het gebruik van de app sterk afgenomen. RondOm Podotherapeuten (Health) en Stofloos (ICT) zijn daarom een samenwerkingsverband aangegaan met onderzoekers en ontwerpers van Fontys Paramedische Hogeschool en de Technische Universiteit Eindhoven.
Het doel is om de app verder te onderzoeken en ontwikkelen, maar ook om nieuwe kansen voor technologie te vinden die naar boven komen bij het onderzoek. Studenten worden intensief betrokken bij het team en geven hun verfrissende blikken waardevolle inzichten voor het project.
Er zijn overigens eerder apps ingezet om diabetische voetzorg op afstand te ondersteunen met preventieve screening, zoals de VIP App van Voetencentrum Wender en IT-dienstverlener Topicus die in 2017 werd geïntroduceerd.
Lees het hele artikel van Mark Arts, Deborah Pelders, Siete Sirag, Rens Brankaert, Ellen Nuijten in ICT&health 2, die op 15 april verschijnt.
