Het Arnhemse Rijnstate ziekenhuis heeft een 3D centrum opgericht. Het centrum moet een plek zijn die kennis en expertise over het gebruik van 3D-beelden binnen het ziekenhuis samenbrengt. Het bundelen van deze specialistische kennis en kunde zorgt voor meer kruisbestuiving en uitwisseling waardoor deze 3D-technologieën ziekenhuisbreed ontwikkeld, geïmplementeerd en ondersteund kunnen worden, aldus het Rijnstate.
Werken met 3D-technieken kent een snelle opmars in de zorg. Maar waar andere 3D labs zich vaak focussen op 3D-printen – zoals van implantaten - richt Rijnstate zich met name op visualisaties en de daarop gebaseerde innovaties, vertelt Bernke Papenburg, programmamanager Rijnstate Robotics. “Een 3D-model laat bijvoorbeeld een orgaan, de ruggenwervels of een gewricht zien in drie dimensies: lengte, breedte en óók diepte. Net zoals we de echte wereld ook met diepte zien in plaats van een ‘plat’ 2D-plaatje zoals een foto.”
3D-visualisatie
Op steeds meer plekken zet Rijnstate ziekenhuis verschillende vormen van 3D-visualisatie in voor betere ‘ogen’ tijdens een behandeling of ter ondersteuning bij het voorbereiden, voorlichten, opleiden en trainen. Zo startte het Rijnstate in mei 2021 met het in studieverband toepassen van een 3D navigatiesysteem voor chirurgische ingrepen. Daarmee kunnen tijdens een operatie moeilijk vindbare tumoren of uitzaaiingen opgespoord en verwijderd worden. Doordat het navigatiesysteem ook de zenuwen en vaten in beeld brengt, kunnen die beter gespaard worden.
Voordelen zijn volgens Papenburg een hogere nauwkeurigheid tijdens de ingreep, sneller kunnen herkennen waar een klier of ander weefsel precies zit en efficiëntere voorbereiding. “Doordat we 3D-technologieen combineren met onze expertise en hoge volume in robotchirurgie, vasculaire- en oncologische zorg, leidt deze aanpak tot een enorme synergie. Dit brengt nieuwe mogelijkheden op het gebied van 3D-beeldgestuurde behandelingen. Zo benutten we de voordelen optimaal voor onze patiënten.”
Genavigeerd opereren
Een voorbeeld van een operatie waar 3D-visualisatie ontzettend waardevol is, is een spondylodese. Dat is een operatie voor patiënten met heftige pijnklachten door een afknelling van de zenuwen in de rug waarbij twee of meer wervels in de rug moeten worden vastgezet met schroeven en staven. Rijnstate voert jaarlijks ruim 100 van deze operaties uit. Sinds eind maart gebeurt dit met ondersteuning van de nieuwste 3D-beelden en navigatie-technologie. Voor, tijdens en na de operatie kan een 3D-CT scan worden gemaakt waardoor positie van de instrumenten en schroeven ‘live’ kan worden gevolgd.
De 3D-feedback die deze technologie geeft is van enorme meerwaarde bij rugoperaties, merkt B.M. Kuipers, orthopedisch chirurg bij Rijnstate: “Omdat elke millimeter telt in de nabijheid van zenuwwortels kan dit het onderscheid maken tussen een geslaagde of minder succesvolle operatie. Ook biedt deze innovatieve technologie de mogelijkheid om de grenzen van een bottumor in de rug in beeld te krijgen tijdens een operatie, waardoor we deze met hogere precisie kunnen verwijderen.”
Rijnstate Robotics
Het 3D centrum past binnen de bredere visie van Rijnstate om robotica, en innovatieve technologieën die op elementen van robotica gebaseerd zijn, ziekenhuisbreed in te zetten daar waar het écht verschil maakt. Door de jarenlange expertise met de Da Vinci operatierobot voert het ziekenhuis naar eigen zeggen meer complexe ingrepen via de kijkoperatiemethode uit. Ook gebruikt het ziekenhuis steeds vaker 3D-technologie voor betere resultaten en een sneller herstel.
Het Rijnstate ziekenhuis werkt met een (inmiddels vernieuwde) digitale strategie, waarin ruimte is voor drie sporen:
- Continuïteit en doorontwikkeling: richtte zich eerst sterk op technologie, maar omvat inmiddels ook de basisvaardigheden op orde hebben om met die technologie om te gaan.
- Optimalisatie: optimaliseren van bestaande zorgpaden met digitale instrumenten. Bijvoorbeeld mensen thuis een anamnese laten doen, zodat ze hiervoor niet meer naar het ziekenhuis hoeven te komen.
- Transformatie: hoe digitalisering zorg verlenen zó kan veranderen, dat het ziekenhuis aan de toenemende zorgvraag kan voldoen. Hier past ook de oprichting van het 3D centrum in.
