Transformatie van gezondheidsstelsels om te komen tot duurzame, universele zorg. Dat is waar het over ging in de twee afsluitende keynotes tijdens de eerste dag van de ICT&health World Conference in het MECC (Maastricht. Katarzyna Kolasa, Ph.D., hoogleraar gezondheidseconomie aan de Kozminski Universiteit (Polen), verwacht dan wel geen ineenstorting meer van de westerse zorgstelsels, positief over de ontwikkeling ervan de komende decennia is ze evenmin. Madhukar Kumar Bhagat, ministerie van gezondheid en familiewelzijn, toont meer optimisme in het met behulp van digitalisering komen tot universele gezondheidszorg in een land dat richting de 1,5 miljard inwoners gaat.
Kolasa waarschuwt in haar boek 'The Digital Transformation of the Healthcare System’ voor de financiële ineenstorting van zorgsystemen. Ook roept ze op tot een fundamentele transformatie. Onder meer het toenemend gebruik van data moet helpen in het verkrijgen van een meer holistische visie naar problemen en oplossingen op het gebied van gezondheidszorg. Die groeiende rol van data moet een transformationele verandering van de gezondheidszorg naar zorgmodel 5.0 op gang brengen.
Mensen zijn er niet
“Ik ben niet optimistisch over de ontwikkeling van de zorgmarkt”, stelde Kolasa die online aanwezig was via een groot beeldscherm. “We besteden gemiddeld viermaal zoveel aan zorg als 60 jaar geleden. Veel landen besteden nu al aan zorg wat voorspeld was voor 2030. De medische kosten stijgen voor medicatie, technologie, en groeiende tekorten aan personeel kun je niet oplossen met hoger salaris, want de mensen zijn er gewoon niet.”
Digitalisering kan hier op een aantal gebieden helpen, verwacht de hoogleraar. “Het gaat niet alleen om het bieden van betere behandelingen, maar ook efficiënter inzetten van behandelingen. Denk aan het inzetten van AI-toepassingen die artsen ondersteunen met snellere en soms betere diagnostiek, zodat je eerder de juiste behandeling kunt geven of uitsluiten.” Maar ook door beter te voorspellen van welke patiënten de conditie zal achteruitgaan.
Breder kijken
Verder is het belangrijk om breder te kijken dan alleen de zorg voor innovatieve oplossingen. Zo zet de Amerikaanse John Hopkins universiteit AI-toepassingen uit de luchtvaart in om de triage in zijn ziekenhuis te verbeteren. “Door sneller te bepalen wie onmiddellijk behandeld moet worden en wie nog even kan wachten, wordt er alleen al 14 miljoen dollar per jaar bespaard. En wat dacht je van de gezondheidswinst doordat je 80 minuten eerder dan normaal kunt diagnosticeren dat iemand een beroerte heeft gehad. Je redt levens en bespaart kosten.”
De snelheid van innovatie, opschalen en dit holistisch toepassen in de zorg, zal de komende jaren omhoog moeten, meent Kolasa. “Kosten besparen, meer efficiency, zijn twee belangrijke elementen om de zorg toekomstvast te maken. Maar digitalisering helpt ook om patiënten meer regie te geven over hun gezondheid en over behandelingen. Door thuismonitoring bijvoorbeeld voelt een patiënt zich vaak gerustgesteld, wetende dat hij of zij in de gaten gehouden wordt.”
Het blijft echter een probleem dat er te veel focus in de zorg en partijen rondom de zorg – overheden, verzekeraars – op behandeling ligt. Er zou veel meer geld naar preventie moeten. Nu gaat daar misschien maar 4 procent van het totale zorgbudget heen, terwijl primaire en secundaire preventie enorm veel kosten kan besparen door ziektes – of verergering van aandoeningen – te voorkomen.
Meer focus op gedrag
“En preventie betekent vooral meer focus op gedrag, op het voorspellen en beïnvloeden ervan. Neem Singapore als voorbeeld. Daar heeft de overheid apps geïntroduceerd om alle inwoners te stimuleren in gezond gedrag en meer bewegen, bijvoorbeeld het aankoopgedrag van voedsel in een supermarkt. Zo wordt voorkomen dat burgers patiënten worden.”
Tot slot benadrukt Kolasa dat het bij digitalisering niet alleen gaat om technologie, maar om de wil tot veranderen bij alle partijen die bij zorg betrokken zijn. Artsen, verzekeraars, overheden, maar ook patiënten. “En we moeten ons realiseren dat de voordelen en besparingen die met samenwerking op digitaal gebied gerealiseerd worden, ook eerlijk verdeeld moeten worden. Als je wel investeert, maar de opbrengsten komen elders terecht, dan is het begrijpelijk dat verandering moeilijk gaat. “Zonder een goede en eerlijke samenwerking kunnen we nooit de besparingen en verbeteringen realiseren die in potentie mogelijk zijn.”
Universele gezondheidszorg
De uitdagingen in een land als Polen en India zijn deels gelijk, maar in het laatstgenoemde land zijn de proporties van een heel ander niveau. Digitalisering is dan ook echt een must om in een land van ruim 1,4 miljard inwoners de overheidsvisie van universele gezondheidszorg voor iedereen te realiseren, benadrukte Madhukar Kumar Bhagat, vertegenwoordiger van het ministerie van gezondheid en familiewelzijn van India.
“Zichtbaarheid en toegankelijkheid van zorg ongeacht waar je woont, uit welke klasse, religie of etniciteit je komt, is daarbij noodzakelijk. Maar betaalbaarheid is net zo hard nodig. En al die elementen komen samen in de inzet van technologie en digitalisering als pijlers.” Data van alle ruim 1,4 miljard inwoners vormt echter het fundament. Een goed beeld van de gezondheid van elke inwoner is nodig om zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Privacy en security zijn nodig om mensen het vertrouwen te geven in de voordelen van een universeel datasysteem om universele zorg te onderbouwen.
Net als in Nederland is er ook een India een digitale infrastructuur nodig die alle vormen van gegevensuitwisseling en integratie van systemen en toepassingen faciliteert. Dit is de De Ayushman Bharat Digital Mission (ABDM), die de ruggengraat moet vormen om de geïntegreerde digitale gezondheidsinfrastructuur van het land te ondersteunen. Het zal de bestaande kloof tussen de verschillende belanghebbenden van het gezondheidszorgecosysteem overbruggen via digitale snelwegen. “Het is nog lang niet zover, maar uiteindelijk moet deze infrastructuur vrijelijk en met de juiste toestemmingen alle benodigde gegevens van elke Indiër beschikbaar stellen en zo diens gezondheid op peil houden of verbeteren."
Tekort aan personeel
En ook in India is er, ondanks de omvang van de bevolking, een tekort aan medisch personeel. Dit ligt mede aan het feit dat de vaak dure particuliere medische opleidingen onvoldoende professionals afleveren. En naarmate universele zorg gerealiseerd wordt, zal dit probleem toenemen. Ook hier kan digitalisering een oplossing bieden.
“Waarom zou je lesmateriaal van de particuliere opleidingen niet via bijvoorbeeld live streams of Youtube-video’s beschikbaar stellen aan studenten in regio’s met minder goede opleidingen? Zo kun je kennis aan honderdduizenden studenten beschikbaar stellen in plaats van aan duizenden. Zeker met de groeiend penetratie van mobiele netwerken moet dit mogelijk worden. De mogelijkheden zijn potentieel eindeloos.”
