Als eerste ziekenhuis ter wereld heeft het UMC Utrecht deze week een derde MR-Linac in gebruik genomen. De innovatieve combinatie van een bestralingsversneller met een diagnostische MRI-scanner is van oorsprong, in 2008, een uitvinding van het UMC Utrecht. Inmiddels is de MR-Linac technologie dankzij de voordelen voor de patiënten hard op weg om de standaard manier van bestralen te worden.
In 2008 bewees het ziekenhuis dat het mogelijk was om tijdens een bestralingsbehandeling beelden te maken. In de tien jaar die volgden werd de technologie verder doorontwikkeld en klinisch getest. In 2018 werd de eerste operationele MR-Linac in gebruik genomen voor de behandeling van patiënten.
Derde MR-Linac
Deze week is in het UMC Utrecht de eerste patiënt, met succes, behandeld in wat nu dus de derde MR-Linac is die door het ziekenhuis in gebruik genomen is. Het grote voordeel van de MR-Linac is dat door het combineren van een bestralingsversneller met een diagnostische MRI-scanner de plaatsbepaling van de tumor een heel stuk nauwkeuriger wordt. Daardoor kan de tumor heel precies behandeld worden waardoor minder gezond weefsel bestraald wordt.
"De mogelijkheid om bestralingstherapie tijdens de behandeling te visualiseren en de behandeling in realtime aan te passen, stelt ons in staat om kanker te behandelen met ongekende precisie en nauwkeurigheid. Net zoals chirurgen een duidelijk zicht op het chirurgische veld nodig hebben en daar vaak geavanceerde apparatuur voor gebruiken, zo hebben wij radiotherapeuten een 21e-eeuwse benadering nodig om het radiotherapieveld te visualiseren”, vertelt Bas Raaymakers. Hij is hoogleraar experimentele klinische fysica én een van de ontwikkelaars van de MR-Linac.
Nederlandse uitvinding
De uitvinding van de MR-Linac technologie was een doorbraak voor de bestraling van tumoren. Voor die tijd was niet mogelijk om tijdens de bestraling ook een MRI-scan te maken waarop de exacte plaats van de tumor bepaald kan worden. De bestralingsapparatuur verstoorde de MRI en de MRI verstoorde op haar beurt de bestralingsversneller.
Dit betekende dat de plaatsbepaling van de tumor onafhankelijk van de bestraling moest geberuren. Daardoor kon het voorkomen dat tijdens de bestraling niet exact de juiste plek bestraald werd. DAt leidde vervolgens tot mogelijke schade aan gezond weefsel. Wetenschappers en onderzoekers van het UMC Utrecht vonden 2008 een oplossing hiervoor: de MR-Linac.
De MR-Linac is ontwikkeld in nauwe samenwerking met partners Elekta en Philips. Sinds 2012 werkt het UMC Utrecht bovendien samen in een internationaal consortium, waarbij onderzoek gedaan is naar de haalbaarheid van MRI-geleid bestralen.
