In het operatiecentrum van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) worden diverse soorten medisch afval sinds twee jaar apart ingezameld. Wat begon als pilot is inmiddels volledig geïntegreerd in het werk. In totaal zamelt het UMCG jaarlijks 550 kg aan metalen instrumenten en 150 kg aan kunststof doeken in, inmiddels al vier keer zoveel als bij de start van de pilot. Iedereen weet precies wat waarin moet en het proces is zo ingericht dat het sorteren nauwelijks extra tijd kost.
De pilot, die twee jaar geleden werd gestart, is eind juni omgezet in een structurele samenwerking. De apart ingezamelde materialen worden door Renewi en GreenCycl verwerkt tot grondstof voor nieuwe medische materialen. “Door deze producten uit de reguliere afvalstroom te halen, voorkomen we dat ze verbrand worden en dus verloren gaan”, vertelt Charlotte Kumm, duurzaamheidsmanager van het UMCG. “Samen met de bedrijven Renewi en GreenCycl zetten we ons ervoor in om van deze materialen nieuwe producten te maken.”
Naast het operatiecentrum doen de afdeling Oogheelkunde en sinds kort ook het Simulation Center mee aan het project. De bedoeling is dat steeds meer afdelingen zullen aanhaken. Daarnaast wordt onderzocht welke medische materialen nog meer apart kunnen worden ingezameld om te recyclen.
Upcycling
Renewi en GreenCycl zijn al even enthousiast over het project als het UMCG zelf. “Wij geven gebruikte producten die ziekenhuizen, klinieken en instellingen bij ons aanleveren een nieuw leven. Het liefst ook weer als product voor de zorg”, zegt Sander Leenders van Renewi. Hij vertelt dat van steriele afdekdoeken bijvoorbeeld instrumentenopeners, bedbakjes, taperolhouders of nagelschrapers kunnen worden gemaakt.
Belangrijk uitgangspunt daarbij is upcycling, oftewel: ervoor zorgen dat een product na verwerking dezelfde of zelfs een betere kwaliteit heeft. Leenders: “Door materialen te upcyclen in plaats te verbranden, besparen we enorm veel CO2 en verliezen we geen waardevolle grondstoffen.”
Nieuwe ideeën vanuit het ziekenhuis zijn ook altijd welkom, aldus Joost van der Sijp van GreenCycl. “We werken nauw samen met de TU Delft en hogescholen. Als een ziekenhuis een idee heeft voor een nieuw product, dan kunnen we studenten vragen om daar een ontwerp voor te maken.”
Zorg moet verduurzamen
De gezondheidszorg is verantwoordelijk voor 7% van de totale CO2-uitstoot in Nederland. Ook produceert de zorg 4% van het afval (328 miljoen kg per jaar) en wordt 13% van alle grondstoffen gebruikt voor de zorg. En een belangrijk deel van de milieubelasting die door ziekenhuizen veroorzaakt wordt, is afkomstig uit de operatiekamers. Vorig jaar is daarom op initiatief van het Maastricht UMC+ en met een subsidie van de NWO een onderzoek opgestart naar hoe de milieubelasting van OK’s verbeterd kan worden.
Het UMCG zet zich er ondertussen op meerdere vlakken voor in om duurzamer te gaan werken. Zo wordt bijna een derde van de energie die het ziekenhuis gebruikt, opgewekt door de zon. Ook worden de gebouwen steeds verder verduurzaamd. Het UMCG telt inmiddels al ruim veertig Green Teams die op hun afdeling duurzame initiatieven ontwikkelen.
UMCG-bestuurder Paulina Snijders zegt hierover: “Duurzaamheid is steeds nadrukkelijker een belangrijk criterium en zal richting geven aan alles wat we doen. We gaan in de hoogste versnelling want het is nu tijd voor actie. Doelen voor 2050, zoals geformuleerd in Europese Green Deals, zijn te ver weg en geven geen gevoel van urgentie. We kunnen niet meer wachten. Daarom hebben we als UMCG als ambitie om in 2035 circulair en klimaatneutraal te zijn. Initiatieven zoals deze samenwerking met Renewi en GreenCycl zijn daarin ontzettend belangrijk.”
