Virtuele zombie-uitbraak tijdens Lowlands, typen met brein en DNA-dating

wo 16 augustus 2017 - 13:02
Nieuws

Tijdens het muziekfestival Lowlands vindt ook dit jaar weer Lowlands Science plaats. Net zoals in 2016 kunnen onderzoekers gedurende het muziekfestival met behulp van bezoekers een aantal proeven uitvoeren. Werd in 2016 onder meer gekeken naar het effect van muziek op pijnbeleving, dit jaar is er op medisch gebied onder meer aandacht voor typen met je hersens, de liefde van je leven vinden via een DNA-match en een virtuele zombie-uitbraak.

Lowlands Science is een populair onderdeel van Lowlands waarbij tijdens het festival wetenschappelijk onderzoek plaatsvindt. Lowlands, BKB | Het Campagnebureau en New Scientist nodigen elk jaar wetenschappers uit om een onderzoeksvoorstel in te dienen. Dit jaar werden er zes onderzoeken geselecteerd uit 80 voorstellen. Muziekfestival Lowlands is dit jaar op vrijdag 18 augustus, zaterdag 19 augustus en zondag 20 augustus in Biddinghuizen.

Onderzoekers van GGD Flevoland & Amsterdam, RIVM en Vrije Universiteit Amsterdam bestuderen via Lowlands Science hoe een virtuele epidemie zich verspreidt. Zij hebben Games for Health Projects benaderd om voor deze gelegenheid een game te ontwikkelen. Projectleider Chris Elschot van GGD Flevoland vertelt hierover: “Eigenlijk begon dit idee tijdens de Pokémon Go gekte. Ik dacht waarom zetten we gaming niet in voor gezondheidsonderzoek? Je speelt een leuk spel en tegelijk verzamelen we data waarmee we onderzoek doen naar de verspreiding van infectieziekten. We kwamen al snel op het idee van een virtuele zombie-epidemie.”

Festivalgangers kunnen de speciale LowlandZ game in de app stores van Android en iOS downloaden. Aan het begin van het spel is iedereen gezond. Het doel van het spel is ervoor te zorgen dat men zo lang mogelijk onbesmet blijft. Deelnemers raken besmet als ze te dichtbij een zombie komen. Wie eenmaal geïnfecteerd is, wordt een zombie en heeft maar één doel zoveel mogelijk andere zombies creëren door mensen te infecteren.

Experiment moet verloop epidemie valideren

De wetenschappers onderzoeken hoe lang het duurt voordat er een epidemie ontstaat en hoe de infectiehaarden verlopen .“Er zijn veel wiskundige modellen ontwikkeld voor epidemieën. Deze modellen bevatten een aantal aannames die we nader willen onderzoeken met dit experiment. Daarmee proberen we de modellen te valideren en te verbeteren”, aldus hoogleraar Sandjai Bhulai van de VU.

Don Klinkenberg van het RIVM vult aan: “Eén van de aannames gaat bijvoorbeeld over welke mensen veel en weinig contacten maken. Dit baseren we op eerdere uitbraken: we kijken wie geïnfecteerd werden en herleiden daarmee wie met wie contact hadden. Hoe goed dat werkt kunnen we nu eens echt onderzoeken, want in de zombie-epidemie zien we allebei: alle contacten én wie geïnfecteerd wordt.”

Slaap en bewegen meten via wearable

Behalve het onderzoek naar de virtuele epidemie bestuderen de GGD en de VU wie het meest beweegt onder de festivalgangers. Is het gezonder om te rocken of om te dansen? En beïnvloedt je gebrek aan slaap hoeveel je beweegt? Via een wearable die slaap en bewegen meet wordt dit in kaart gebracht.

"Om mensen te kunnen stimuleren gezond te bewegen willen wij inzicht krijgen in wat het beweeggedrag van mensen beïnvloedt", zegt gezondheidswetenschapper Maartje van Stralen van de VU. Irene Harmsen van GGD Amsterdam vult aan: “Wij zijn geïnteresseerd in de vraag of muzieksmaak en mate van slaap invloed heeft op het bewegen van festivalgangers. Lowlands is voor dit onderzoek een ideale setting met verschillende muziekgenres en waar slapen niet prioriteit nummer één is.”

Plankenkoorts, invloed stress, typen met brein

Eerder al maakte de Radboud Universiteit en het Radboudumc bekend dat het drie onderzoeken laat uitvoeren tijdens Lowlands Science. Twee teams van het Nijmeegse UMC onderzoeken onder meer welke invloed kou heeft op onze weerstand. Deelnemers aan het onderzoek gaan hiervoor in een koud bad van 16 graden zitten. Voor en na staan ze een beetje bloed af, waar de onderzoekers in het laboratorium griepvirussen op loslaten.

Ze gaan kijken of er een verschil is in ontstekingsreacties tussen het ‘warme’ en het ‘koude’ bloed. Een andere studie betreft de diverse effecten van stress op het functioneren van Lowlandsbezoekers die een drie-minuten durend optreden geven voor een live publiek. De onvermijdelijke plankenkoorts is ideaal voor onderzoek naar levensechte stress.

Het onderzoek van de Radboud Universiteit betreft typen met je brein. De onderzoekers testen een brain-computer interface (BCI) waarmee festivalgangers kunnen typen zonder armen of handen te gebruiken, puur op basis van hersengolven. BCI is een techniek waarmee met hersenactiviteit een computer, tablet of robot kan aangestuurd kan worden. De Radboudwetenschappers die in augustus op Lowlands staan, zijn gespecialiseerd in het maken en optimaliseren van BCI’s.

DNA bepalend voor match?

Onderzoekers van Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) willen er achter komen hoe het komt dat tegenpolen elkaar aantrekken. Zij denken dat dit te maken heeft met iemands DNA. Hoe meer dat van elkaar verschilt, hoe beter. Ze gaan hun vermoedens testen op het festival Lowlands, waar ze bezoekers onderwerpen aan DNA-dating.

“We weten uit eerder onderzoek met apen al dat we elkaars genetische tegenpool extra aantrekkelijk vinden. De grootste mix van genen geeft namelijk het beste nageslacht. En hoe iemands DNA-profiel eruitziet bepalen we, heel onbewust, op basis van geur”, legt onderzoeker Karin van der Tuin van de afdeling Klinische Genetica van het LUMC uit. Maar of het nog wel lukt om jouw genetische droompartner te vinden in tijden van deodorant en parfum, dat gaan de onderzoekers testen op Lowlands.

Voor hun liefdesonderzoek nemen de onderzoekers genetisch materiaal af van zowel stelletjes als singles. Stelletjes kunnen laten testen of ze ook genetisch de goede match zijn. “We willen kijken of het DNA van koppels meer van elkaar verschilt dan dat van twee willekeurige personen”, legt Van der Tuin uit. Maar zo waarschuwt ze, als er geen positieve uitkomst volgt is dat natuurlijk geen reden om uit elkaar te gaan.

Ethische vraagstukken

Het is niet de eerste keer dat het LUMC deelneemt aan Lowlands Science.  Twee jaar terug ging Van der Tuin met haar collega’s al op zoek naar het thrill seeking-gen. “Het festival is een ideale manier om DNA-onderzoek en de ethische vraagstukken die hierbij komen kijken op een laagdrempelige manier onder de aandacht te brengen”, zegt ze.

Hoe de zorg haar toekomst inricht? Duizenden zorgprofessionals ontdekken wat echt werkt en verzilveren kansen. Claim ook jouw ticket en ervaar het op het ICT&health World Conference 2025!