Een wereldprimeur, zo omschrijft de TU Delft het: RFID-technologie in een operatiekamer van het eveneens Delftse Reinier de Graaf ziekenhuis (onderdeel van de Zuid-Hollandse Reinier Haga groep). Medische instrumenten worden voorzien van een RFID (radio frequency identification)-tag, zodat zij via een dashboard live te volgen zijn.
Het doel is tweeledig: de efficiëntie van opereren wordt verbeterd en de patiëntveiligheid vergroot. Het RFID-project is opgezet in nauwe samenwerking met de TU Delft, Van Straten Medical (fabrikant medische instrumenten) en is onder leiding van promovendus Frederique Meeuwsen van de TU Delft uitvoerig op de operatiekamer getest. Momenteel wordt het systeem uitgeprobeerd bij kijkoperaties.
Veiligheid boven alles
“Door samen te vernieuwen en vooruit te zien kunnen we met goede ideeën en technologieën de zorg voor patiënten beter maken”, vertelt Maarten van der Elst. Hij is traumachirurg en coördinator van de onderzoeks-OK. “Als chirurg zijn wij gefocust op patiëntveiligheid en efficiency, want operatietijd is de duurste tijd van het ziekenhuis. En de patiënt wil veiligheid boven alles.”
Het RFID-volgsysteem – vergelijkbare systemen worden in transport en distributie al vele jaren toegepast - moet het mogelijk maken om beide doelen te realiseren. Omdat alle instrumenten gevolgd worden, moet duidelijk zijn of alle instrumenten die de OK ingaan er ook weer uitgaan. Van der Elst: “Het tellen verloopt door deze track en trace automatisch en dat scheelt tijd. Zo worden OK-assistenten ontlast en kunnen zij zich richten op hun primaire taak: de zorg voor de patiënt.”
RFID op OK
Arts en promovendus Frederique Meeuwsen van de TU Delft heeft de mogelijke toepassing van de RFID-technologie op de onderzoeks-OK gedurende twee jaar onderzocht. Daarbij is specifiek gekeken naar het gebruik van instrumenten tijdens de operatie.
Meeuwsen: “Aan de hand van het gebruik van instrumenten en de combinaties hiervan kun je zien met welke fase van de operatie een chirurg bezig is. Zo kun je inschatten hoe lang de ingreep nog gaat duren en bijvoorbeeld de volgende patiënt gereed maken. Zo kunnen we de planning op de operatiekamer verbeteren.”
Uitdaging in doorontwikkelen
De huidige uitdagingen zitten volgens Meeuwsen vooral in het verder door ontwikkelen van veilige en gecertificeerde sensoren die de hoge temperaturen van het sterilisatieproces goed kunnen blijven doorstaan. “Maar verder geeft deze toepassing ons veel inzichten en vormt het de sleutel voor het verder verbeteren van de kwaliteit van zorg op de OK.”
Straten Medical is ook nauw betrokken geweest bij het testen en ontwikkelen. “De toepassing van de RFID-technologie levert ook een enorme bijdrage aan efficiënt instrumentbeheer en verduurzaming van de zorg”, stelt algemeen directeur Bart van Straten. “Door de track en trace weten we of er voldoende voorraad is en wanneer instrumenten vervangen of onderhouden moeten worden.”
Een doel hierbij is ook om instrumenten langer te gebruiken door reparatie en revisie. Of, als ze niet meer gebruikt kunnen worden, om te smelten zodat ziekenhuisafval nieuwe grondstof wordt voor nieuwe producten. Van Straten “Dat levert een grote kostenbesparing op voor ziekenhuizen en het draagt bij aan onze koers om onze medische hulpmiddelen circulair te maken.”
