Er komt een wettelijke basis voor digitale gegevensuitwisseling. Die moet de patiëntveiligheid verbeteren. Dat stelt minister Bruno Bruins (Medische Zorg & Sport) in een brief aan de Tweede Kamer. Hij reageert met zijn besluit op de roep vanuit de Kamer om meer regie op te pakken in het doorvoeren van digitalisering in de zorgsector. Uiterlijk 1 april 2019 ligt er een concreet plan van aanpak.
Bruins
schrijft dat hij zorginstellingen stapsgewijs gaat verplichten om op een eenduidige manier digitale uitwisseling van gegevens te realiseren. Zo kunnen zorgverleners sneller over medische gegevens van patiënten beschikken en kunnen patiënten hun eigen gegevens veilig digitaal inzien en beheren. “Als de elektronische gegevensuitwisseling in de zorg op orde is, kunnen vermijdbare fouten voorkomen worden en houden zorgverleners meer tijd over voor de patiënt,” aldus de minister in een toelichting. “In het belang van de patiëntveiligheid is het daarom belangrijk dat digitaal het nieuwe normaal gaat worden.”
Meer regie VWS
Minister Bruins liet afgelopen oktober al
in een brief aan de Tweede Kamer weten dat het ministerie van VWS meer een regierol op zich moet nemen om het standaardiseren en doorvoeren van digitale uitwisseling van medische gegevens te versnellen. De bewindsman baseerde zijn conclusies mede op een onderzoek van consultancybureau KPMG, dat een reeks knelpunten beschrijft. Het ontbreken van een landelijke infrastructuur, duidelijkheid over de regierol van VWS en het ontbreken van een masterplan zijn enkele van de knelpunten die aangepakt dienen te worden.
Collega-minister Hugo de Jonge van VWS
gaf in oktober ook aan dat er gekeken wordt naar mogelijke wettelijke verankering van afspraken rondom gegevensuitwisseling. Dat stelde de bewindsman in reactie op NOS-
berichtgeving afgelopen september over haperende digitale gegevensuitwisseling - tussen zorgaanbieders maar ook binnen zorginstellingen in de zorg. Deze problematiek leidt tot veel administratieve rompslomp zoals dubbel invoeren van gegevens en brengt regelmatig de veiligheid van patiënten in gevaar.
Afstemmen talen en systemen
Huisartsen, ziekenhuizen en fysiotherapeuten gebruiken bij de gegevensuitwisseling vaak een eigen taal of systeem, aldus Bruins in de Kamerbrief. Deze talen en systemen moeten op elkaar worden afgestemd. Goede en tijdige informatie-uitwisseling is nodig voor goede kwaliteit van zorg. In het belang van de patiënt. Nu is de bereidheid om samen te werken op het punt van elektronische gegevensuitwisseling in de zorg vooral gebaseerd op vrijwilligheid. Dat gaat niet snel genoeg. Bruins gaat deze belemmeringen aanpakken door per zorgproces toe te werken naar een wettelijke basis voor gegevensuitwisseling.
Om direct aan de slag te kunnen heeft e-health kennisinstituut Nictiz tien processen vastgesteld waarmee de digitale gegevensuitwisseling kan worden gestart. Dit zijn de ambulance overdracht, huisartswaarneming, triageverwijzing, acute verloskunde, verpleegkundige overdracht, ziekenhuisoverdracht, medicatie, beelduitwisseling, verwijzing, jeugdgezondheidszorg en ketenzorg bij chronische aandoeningen.
Bouwstenen voor standaarden, afspraken
Zorgverleners gaan afspraken maken om op dezelfde manier medische gegevens vast te leggen (Eenheid van Taal, zoals
in deze pilot). Nu is het in de praktijk nog te vaak zo dat de huisarts dezelfde soort gegevens anders registreert dan de fysiotherapeut. Zo betekent de afkorting BB voor een arts bovenbuik en voor de fysiotherapeut bovenbeen. Juist in de medische wereld is het belangrijk dat alle zorgverleners op dezelfde manier informatie kunnen uitwisselen, om fouten te voorkomen en om snelle gegevensuitwisseling mogelijk te maken.
Plan van aanpak in april
Digitalisering van gegevensuitwisseling in de zorg is een enorme klus die nog jaren in beslag gaat nemen. Het kabinet heeft hiervoor 400 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarnaast kreeg elektronische gegevensuitwisseling een belangrijke rol in de hoofdlijnenakkoorden die deze zomer zijn gesloten. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport maakt daarom samen met alle betrokkenen, waaronder de zorgverzekeraars, de ziekenhuizen, de huisartsen en de medisch specialisten, een apart plan van aanpak voor stapsgewijze digitalisering van de zorg. Uiterlijk 1 april 2019 stuurt minister Bruins het plan van aanpak naar de Tweede Kamer.
Afdwingen digitale uitwisseling
Het is voor het eerst sinds de Eerste Kamer in 2011 een landelijk EPD (elektronisch patiëntendossier) afschoot, dat de overheid met regulering wil afdwingen dat de gedigitaliseerde uitwisseling van patiëntgegevens zoals behandelingsuitkomsten, labgegevens en medicatie wordt doorgevoerd. Wel probeert VWS met allerlei stimuleringsregelingen - zoals
VIPP,
VIPP GGZ,
OPEN en
InZicht – deze digitalisering te verzorgen.
Verder hebben alle Nederlanders vanaf 2020 het recht op digitale inzage in hun gegevens. Via het
MedMij-initiatief (een landelijk afspraken- en standaardenstelsel) moeten vanaf dit jaar Persoonlijke Gezondheidsomgevingen (PGO’s) al deze toegang kunnen gaan bieden. In het Informatieberaad Zorg, een overlegorgaan van VWS en stakeholders uit de zorgsector, wordt ook gewerkt aan standaardisatie via programma’s zoals Registratie aan de bron en Medicatie-overdracht. Het Informatieberaad stelt dat er wel
een versnelling te zien is in het realiseren van de bij deze programma’s behorende outcomedoelen.
Initiatieven voor versnelling digitalisering
Er zijn wel initiatieven om digitale uitwisseling van gegevens in de zorg te versnellen – los van het toepassen van e-health-oplossingen. Zo sloten ICT-leveranciers en ziekenhuizen
onlangs een overeenkomst om de digitale gegevensuitwisseling binnen en tussen ziekenhuizen technisch te realiseren. Dit met als doel om de vraag van ziekenhuizen en het aanbod van ICT-leveranciers bij elkaar te brengen. Recent nog werd een intentieovereenkomst gesloten om
veilige mailuitwisseling te vereenvoudigen. Bij beroepsorganisatie V&VN (verpleegkundigen en verzorgenden) loopt al
sinds begin 2018 een pilot om de administratie rondom digitale vastlegging te vereenvoudigen.
Openingsmanifestatie van de e-healthweek 2019
Meer weten over hoe, waarmee en met wie de zorg haar toekomst implementeert? Bezoek dan op 21 januari 2019 de jaarlijkse ICT&health Openingsmanifestatie van de e-healthweek. Entreekaarten zijn gratis, dus wacht niet en meld u snel aan want op is op!
