Met de sterk groeiende vergrijzing stijgt de behoefte aan op deze doelgroep afgestemde zorg. Een serieuze bedreiging vormt het feit dat de vraag het traditionele aanbod en beschikbare middelen flink gaat overtreffen. Zo becijferde KPMG Health onlangs dat er in 2040 300.000 tachtigplussers 100 miljoen aan zorguren tekort komen. Laat dan de zorgrobot maar komen!
Wij verwachten als redactie van ICT&health echter al veel eerder nijpende problemen. Nu al is er op een groeiend aantal locaties een verontrustend tekort aan zorg(kracht) voor ouderen. En gemeenten komen er met hun beschikkingen en zorgplicht regelmatig ook niet goed uit. Met als gevolg rechtszaken en boze berichten over verkommerende ouderen in de pers.Een dreigende trias
Waar gaat het bij de opdoemende dreiging betreffende tekort aan resources bij de ouderenzorg nu in feite om? En welke rol ligt daarbij weggelegd voor e-health?Er zijn drie focusgebieden. De trias: 1. Behoud van zelfstandigheid. 2. Het compenseren van het gebrek aan zorgmankracht en 3. Het continu bewaken van de zorgkwaliteit / monitoring. E-health biedt daarbij ruime mogelijkheden om in de snel stijgende vraag te voorzien. Daar moeten beleidsmakers en uitvoerenden dan echter wel nu mee gaan beginnen.
Zelfstandigheid
E-health is een instrument bij uitstek voor het behoud van zelfstandigheid, zelfs het vergroten daarvan en het bieden van een betere kwaliteit van leven. Kortweg, wat de oudere zelf (niet zo goed of minder kan) verzorgt de e-health in hard- en software.De early adapters en beter gefortuneerde ouderen hebben dat zelf al lang ontdekt. Zij investeren in slimme e-gezondheidsbewakers, smart carehomes met extra monitoring en beveiliging en zelf robothulpjes of –coaches. Ook in het concept van smart cities en communities wordt hier al rekening mee gehouden.
In de praktijk gaat het daarbij om 1/3 van de ouderen die al e-Health-vaardig is, 1/3 die er aan denkt en 1/3 die er nog helemaal geen gebruik van maakt. De inzet van e-health voor de laatstgenoemde 66% is dringend gewenst.
Daar komt de robot
KPMG Health becijfert dat in 2040 robots massaal in het gat van een tekort aan menskracht bij de ouderen zorg moeten springen. Ons inziens is dat al voor rond 2020 gewenst.De winst die slimme robots voor zorg, coaching, gezelschap, begeleiding en veiligheid bieden, mag niet onderschat worden. Het huishouden en persoonlijke verzorging doen, hulp bij (para-)medische zorg en behandeling met lekker veel privacy, bestrijding van de eenzaamheid en stimulatie bij het ondernemen van activiteiten wordt in Nederland nog onderschat. Daar komt echter op diverse innovatieplekken al verandering in.
De technologie is gewoon al beschikbaar en betaalbaarder. Het is wachten op grootschalige toepassingen.
Waardering
Robothulp wordt, na het even wennen, goed gewaardeerd door de doelgroep ouderen en hun netwerk. Je hebt er echt iets aan, bent minder afhankelijk, het geeft een veilig gevoel, meer privacy en het is ook nog eens motiverend en gezellig.Je kunt echter niet alles aan de robots overlaten. Een mix van mens en robot geeft de juiste humane zorg en voorkomt blinde vlekken bij de techniek.
Bewaken en monitoring
Dat e-health goed in staat is om de gezondheid, leefstijl en welzijn (GLW) te bewaken en bevorderen is al ruimschoots bewezen. Dat kan bij ook ouderen door hen zelf met eigen regie en quantified self. Maar tevens door artsen, verpleegkundigen, therapeuten en mantelzorg op afstand.Aanvullend zijn gezondheidsapps, slimme meetapparaten en uitvoerende devices. Dat geeft zowel optimalisatie van de behandeling, meer veiligheid en op elk moment een goed inzicht in de GLW-situatie. Het vergeten van of intoxicatie door medicatie, het niet tijdig signalering van een verslechtering en SEH-bezoek als het teveel uit de hand gelopen is, kan daarmee worden voorkomen. Monitoring en bewaken en controle op afstand verlichten de druk op mantelzorgers aanzienlijk.
Waar is het (lokaal) beleid?
VWS en tal van onderzoeksinstituten propageren de inzet van e-health bij een betere ouderenzorg. Dat is een prima ontwikkeling voor het vestigen van de aandacht op en het bevorderen van het beschikbaar komen van de benodigde hulpbronnen.Het beleid is echter vaak een kwestie van lokaal maatwerk. Hoeveel ouderen, met welke zorgbehoefte wonen er eigenlijk in de gemeente? En welke voorzieningen moet je daar als lokale overheid dan voor gaan treffen? Inmiddels zijn er al wel enkele e-initiatieven op het gebied van dementie, eenzaamheid en mobiliteit.
De cijfers zijn, al of niet met behulp van Big Data, meestal al wel bekend. Er is echter nog een aanmerkelijk gebrek aan doelmatige adviezen, beleid- en uitvoeringsplannen. En dat, terwijl de tijd nu toch echt gaat dringen.
Het is geen kwestie van alleen een aardige innovatie. Het is pure noodzaak in de heel nabije toekomst.
