Sinds 1 juli 2023 is de Wegiz van kracht, de Wet Elektronische gegevensuitwisseling in de zorg. Die stelt verplicht dat ten minste vier verschillende gegevensuitwisselingen tussen zorgverleners digitaal moet verlopen: medicatieoverdracht, verpleegkundige overdracht, de basisgegevensset zorg Medisch specialistische zorg en beeld en verslag. Zo komen gegevens van patiënten beschikbaar voor zorgverleners, op basis waarvan zij goede zorg kunnen leveren.
De Europese Commissie heeft 3 mei 2022 een voorstel gedaan om over de grenzen heen snel en makkelijk medische gegevens te kunnen uitwisselen en burgers toegang te geven tot hun gezondheidsdata. Dit voorstel is nog een concept-verordening en heet European Health Data Space (EHDS). In tijd loopt de Wegiz voor op de EHDS.
In 2021 publiceerde Nictiz het rapport ‘Waarom Europa?’. In navolging daarvan staat in de rubriek ‘Daarom Europa!’ in deze en komende edities van ICT&health een van de Europese projecten centraal. In deze editie kijken we naar de European Health Data Space (EHDS).
Rapport Waarom Europa: Link
Voor Nederland is het belangrijk dat de specificaties van de informatie-elementen in de uitwisselingen van de Wegiz aansluiten op de EHDS, zodat gegevensuitwisseling over grenzen heen mogelijk is. Daartoe heeft Nictiz onderzocht in hoeverre de Wegiz-gegevensuitwisselingen overeenkomen met de uitwisselingen die de Europese concept-verordening voorschrijft: zij heeft fit-gap-analyses1 uitgevoerd tussen de in de Wegiz geprioriteerde uitwisselingen en de domeinen van de EHDS.
Voor de gegevensuitwisseling over grenzen heen is het belangrijk dat uitwisseling nationaal zo is ingericht, dat data beschikbaar zijn om de uitwisselingsvelden op EU-niveau te vullen. De belangrijkste gezondheidsgegevens voor ongeplande zorg uitwisselen gebeurt in Europa door een patient summary (PS) te delen. Deze uitwisseling vindt plaats via landelijke knooppunten: National Contact Points for eHealth (NCPeH’s). In Nederland bestaat sinds begin 2022 zo’n NCPeH.
De patient summary is samen met ePresciption/eDispensation een van de eerste verplichtingen die volgt uit de EHDS. ePresciption/eDispensation betreft gegevensuitwisseling rond medicatie. Beide verplichtingen betekenen dat − als zorgverleners in een EU-land om een patiëntsamenvatting of medicatiegegevens vragen via een eHealth knooppunt − Nederland deze gegevens moet kunnen aanleveren. Uiteraard met toestemming van de patiënt. Daarom is het belangrijk dat de gegevensuitwisselingen in Nederland zo zijn ingericht, dat data beschikbaar zijn om via een eHealth-knooppunt dezelfde uitwisselingen op EU-niveau te vullen.
Uitwisseling van en naar EU-land
Vanuit het buitenland een patient summary van een Nederlandse patiënt opvragen, kan op dit moment nog niet. Daar werkt men de komende jaren aan. Een patient summary van een buitenlandse patiënt vanuit Nederland opvragen, kan sinds begin 2022. Dit is gerealiseerd via het Programma implementatie Europese zorgdiensten (Piezo).
Vanaf medio 2025 verplicht de Wegiz de Basisgegevensset zorg Medisch specialistische zorg (BgZ MSZ) elektronisch uit te wisselen. Uit onderzoek dat Nictiz heeft uitgevoerd, blijkt dat de data-elementen van de BgZ MSZ ook voldoen aan de verplichte data-elementen van de EU patient summary onder de EHDS.
Vergelijkende onderzoeken
Nictiz voert vergelijkende onderzoeken uit (de eerdergenoemde fit-gap analyses), om te achterhalen in hoeverre de specificaties van de data-elementen van de patient summary (EU) en de BgZ MSZ (Nederland) overeenkomen. Hetzelfde gebeurt voor drie andere gegevensuitwisselingen van de Wegiz die EHDS-domeinen raken: uitwisselingen rond medicatie, verpleegkundige overdracht (eOverdracht) en beeldbeschikbaarheid. Zo kan – indien nodig − tijdig bijsturing plaatsvinden. Ook doet Nictiz vergelijkend onderzoek naar randvoorwaarden zoals generieke functies en infrastructuur.
Nictiz is ook taakleider van het verder uitwerken van de specificaties voor beelduitwisselingen in Europa. Daarnaast helpt Nictiz Europese specificaties van ziekenhuisontslagbrieven op te stellen. Door in Europese werkgroepen de Nederlandse stem te laten horen, draagt Nictiz bij aan het zo goed mogelijk stroomlijnen van de Europese en Nederlandse specificaties.
Meer weten?
Lees meer over de EHDS op: Link
Referenties
1. Met een fit-gap-analyse stel je vast wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen twee onderwerpen en hoe je die verschillen kunt overbruggen. In dit geval Nederlandse informatiestandaarden en specificaties voor cross-bordergegevensuitwisselingen.
