Af en toe voel ik mij Marty McFly uit de film 'Back to the Future' als ik allerlei nieuwe ontwikkelingen voorbij zie komen. En hoewel we in de jaren '80 konden lachen om bepaalde zaken, blijken na ruim 35 jaar toch veel zaken realiteit geworden. Denk bijvoorbeeld aan het videobellen. Iets dat in de huidige situatie niet meer weg te denken is uit onze dagelijkse werkzaamheden.
Zo gaat het dus ook met de zorg. Ik zie veel ontwikkelingen voorbijkomen. Sommigen blijven hangen, worden succesvol, andere ontwikkelingen raken in de vergetelheid. Zo gaat het al jaren. Maar toch is er een verandering gaande die ik meer impact zie hebben dan bijvoorbeeld een nieuwe gadget.
De grootste verandering zie ik echt in de manier waarop wij zorg verlenen. Waar vroeger een ziekenhuis het centrale punt was, is dat al een tijd niet meer het geval. Het ziekenhuis wordt een onderdeel van het zorgnetwerk rondom een persoon. Dat past ook bij de manier waarop we ontelbare projecten in het leven hebben geroepen om de juiste zorg op de juiste plaats te gaan bieden. Juiste zorg op de juiste plek is nodig om bestaande structuren zoals verpleeghuizen niet over te belasten of om kwalitatieve zorg überhaupt te kunnen blijven bieden met het alsmaar stijgend aantal inwoners in Nederland. Inwoners die eenvoudig toegang willen hebben tot de zorg die zij nodig hebben.
Meer dan een nieuw gadget
Gelukkig hebben we wel tal van nieuwe ontwikkelingen die ons als zorgverlener daarbij helpen. Inderdaad videobellen, slimme pleisters voor monitoring op afstand, slimmere glucosemeters en insulinepompjes en ga zo maar door. Zonder deze nieuwe ontwikkelingen hadden we niet kunnen kijken naar deze manier van zorg verlenen. Maar we kunnen nog verder gaan. Sterker nog, we moeten verder gaan.
Maar: dat vergt grotere en moeilijkere stappen dan zomaar de introductie van een nieuw gadget. Het vergt namelijk dat behalve het verbreden van onze eigen horizon als zorgverlener, er ook perspectief geboden wordt. Perspectief op waar ik als verpleegkundige over 5 of 10 jaar zorg lever. En op welke manier ik zorg lever. Ben ik dan nog wel uitsluitend verbonden aan een vaste plek in het ziekenhuis, of krijg ik een meer ambulante manier van werken? Ga ik misschien zelfs meer vanuit huis werken? Bestaat er dan nog zoiets als differentiatie tussen een ziekenhuis- en wijkverpleegkundige of verzorgende?
Andere perspectieven
Perspectieven die we nu niet altijd krijgen. Als we dat wel zouden krijgen zou het wellicht aan kunnen voelen als een 'Back to the Future'-film. Maar aan de andere kant lukt een dergelijke verandering niet als dit verhaal niet verteld wordt. En misschien komt niet alles uit, maar perspectief helpt wel voorbij onze eigen kaders te kijken.
Zijn we er dan? Nee zeker niet. Er zijn nog grotere hobbels te nemen. Want ook al zijn we met talrijke projecten bezig, we lopen behalve tegen een tekort aan perspectieven ook tegen grenzen van onze eigen systemen aan. Systemen zoals de huidige financieringsstructuren in de zorg. Bekostiging van zorg is nog steeds georganiseerd binnen muren. Muren die niet passen binnen het netwerkzorg-denken. Muren die ons belemmeren naar de toekomst te kijken en het geheel vooruit te brengen.
Ik zou daarom willen pleiten voor het afbreken van de muren. Net zoals dat ook gebeurde eind jaren 80. De Berlijnse muur viel eerst figuurlijk en daarna ook letterlijk. Families werden herenigd. De welvaart deed ook in Oost-Berlijn zijn intrede. Hoe mooi zou het zijn als de zorg ook weer verenigen. Dat we niet belemmerd worden door muren. Dat we misschien nog wel verder kunnen kijken dan dat we ooit voor mogelijk hielden.
Verder met digitale zorg
Het is wat dat betreft een samenspel van elementen. Daar heeft iedereen een verantwoordelijkheid in. Zo zou ik de overheid willen oproepen om muren af te breken zodat verzekeraars niet belemmerd worden in het financieren van innovatieve oplossingen. Dat we verder kunnen kijken. Dat we echt toe kunnen werken naar de juiste zorg op de juiste plek. En dat we nog veel verder kunnen gaan met innovatieve en digitale zorg dan dat we nu al doen. Ik roep voorlopers zoals CMIO’s en CNIO’s op het verhaal van de digitale toekomst te vertellen aan collega zorgverleners. Om te durven dromen. Hen mee te nemen naar Back to the Future. De future van de digitale zorg.
Als we de elementen zodanig weten te bewegen kunnen er fantastische dingen gebeuren. Zoals Dr. Emmett Brown al in de film zei: “If my calculations are correct, when this baby hits 88 miles per hour, you're gonna see some serious sh*t”.
Dus waar wachten we nog op?
Jeroen Windhorst, aka Marty McFly
