De zorgverzekeraar heeft een belangrijke rol in dit veranderende zorglandschap. Zoals in artikel 1 van de zorgverzekeringswet geschreven staat, is de zorgverzekering ‘een tussen een zorgverzekeraar en een verzekeringnemer ten behoeve van een verzekeringsplichtige gesloten schadeverzekering’. Hiermee is de zorgverzekering niet veel meer of minder dan de autoverzekering of de inboedelverzekering. Het primaire doel is uitkeren van geld bij schade. In dit geval schade aan het lichaam.
Maar in een veranderende maatschappij waarin bijvoorbeeld auto’s zelf gaan rijden, is het de vraag hoeveel een autoverzekering nog moet uitkeren. Natuurlijk gebeuren er ongelukken. Kijken we echter naar wetenschappelijk onderzoek, dan blijkt dat als 90 tot 95 procent van de auto’s zelfstandig rijdt, het totaal aantal verkeersslachtoffers daalt naar 10 procent van het huidige aantal. Het aantal gevallen van blikschade zal nog verder dalen.
Afname ziekte- en zorglast
Deze parallel kunnen we doortrekken naar de zorg. Als 90 tot 95 procent van de patiënten gebruik gaat maken van ‘zelfsturende’ digitale zorgsystemen, dan zullen ook de ziekte- en de zorglast gaan dalen. Gebruik van preventieve algoritmen zal het mogelijk maken om ziektes of ongemak te voorspellen en zo af te wenden. Net als een zelfrijdende auto gas terug zal nemen als er in de verte een persoon op een zebrapad staat.
Dit gaat voor de zorgverzekeraar betekenen dat de rol als schadeverzekeraar tot een minimum beperkt zal worden. Als de verzekeraar niet op zoek gaat naar nieuwe bedrijfsmodellen, dan zal de verzekering kleiner worden dan de huidige omvang. Ook zal het bestaansrecht van de verzekeraar op losse schroeven komen te staan.
Middle man verdwijnt
Is er dan geen kans meer voor verzekeraars? In de huidige situatie is de zorgverzekeraar een ‘middle man’, als je kijkt naar het primaire doel zoals in eerdergenoemd artikel 1 staat. De middle man is een intermediair tussen twee partijen. Juist die plek staat onder druk. Denk aan Airbnb, een online platform waar reiziger en bed elkaar vinden zonder noodzaak voor een reisbureau of hotel. Of Uber, dat vervoer en passagier samenbrengt zonder taxicentrales.
Als de verzekeraar wil overleven - het is maar de vraag of dat ook moet - dan kan hij zich transformeren naar een platformorganisatie volgens het model van Airbnb of Uber. Een organisatie waar je ‘realtime’ quotes krijgt over de zorgvraag die je nu wilt hebben. Dus geen verzekering maar een dienst per ziektegeval.
Op dit platform kan de patiënt aanbiedingen krijgen van leveranciers en zorgverleners die specifieke zorg voor de ziekte van de patiënt kunnen leveren. In dit systeem schuilt natuurlijk het gevaar dat onbetaalbare en zeer dure zorg niet geaccepteerd zal worden. Daar lijkt een taak voor de overheid weggelegd.
Focus op preventie
Een ander model dat de zorgverzekeraar kan kiezen, is preventie. Gezond gedrag stimuleren in plaats van behandelingen voor ziektes vergoeden In dit model blijft de verzekeraar voorlopig een soort middle man – al is het de vraag hoe lang deze plek houdbaar is. Door de opkomst van slimme algoritme en de fors dalende prijs van sensoren wordt basispreventie relatief eenvoudig.
Sensoren kunnen voeding, beweging en lichaamsfuncties monitoren. Via ‘nudging’ zijn mensen te duwen in de gezonde richting. Omdat sensoren nog relatief duur zijn, kan de zorgverzekeraar op dit moment de rol pakken van katalysator en zo de acceptatie van zelfmeting en nudging vergroten. Dit zou de winstmarges zelfs kunnen vergroten, want iedereen die niet ziek wordt en wel premie betaalt, levert winst op.
Verzekeraar als gezondheidscoach
Maar met het dalen van de prijzen van sensoren zal dit model alleen in het begin stand houden. In deze fase kan de verzekeraar veel ervaring op doen met het sturen van mensen naar gezondheid. Welke nudges en pushes werken wel en welke werken niet. Het einddoel van de verzekeraar kan dan zijn dat hij niet meer een schadeverzekeraar is, maar een stimulator/coach van gezondheid.
