Misschien wel de grootste drempel om AI toe te passen in de zorg is de mogelijkheid (en bereidheid) om data met elkaar te delen. Waarom is dat eigenlijk?
Slimme software kan artsen ondersteunen bij behandelingen en mensen helpen genezen. Daarin speelt kunstmatige intelligentie (AI) een belangrijke rol, zoals in de vorige aflevering van deze podcastserie is besproken. Er moeten dan wel nog flink wat stappen worden gemaakt in het delen van data.
Een voorbeeld uit de praktijk. Stel dat je onverhoopt met een ambulance naar het ziekenhuis moet. De ambulancemedewerker stelt een rapport op, dat bij het ziekenhuis terecht moet komen. Het gebeurt nog te vaak dat die informatie ter plekke met de hand moet worden ingevoerd, omdat er geen automatische koppeling is tussen de systemen van de ambulancedienst en die van het ziekenhuis. Dat brengt niet alleen veel werk met zich mee, de kans op fouten in de informatie wordt groter naarmate die vaker van het ene naar het andere systeem moet worden overgebracht.
Zo zijn er tal van momenten in een zorgtraject waarbij de elektronische gegevensoverdracht nog niet op orde is. Iedereen kijkt vooral naar zijn eigen organisatie of afdeling met zijn eigen processen; wat daartussen gebeurt, daar is te weinig aandacht voor. En juist dat is cruciaal voor een succesvolle toepassing van nieuwe technologieën in de zorg, zoals AI en machine learning. Innovatie binnen de zorg wordt enerzijds afgeremd door een gebrek aan data-uitwisseling en anderzijds door angst op fouten. En juist die belemmering kan automatisering wegnemen.
Kan het niet in één database?
Als we het helemaal opnieuw konden doen, zouden we één mooie grote database bouwen waarin huisartsen, ambulancepersoneel, artsen, specialisten en medewerkers van verpleeghuizen en zorginstellingen de gegevens konden invoeren en bekijken. Nog afgezien van de zorgen om privacy en security die daarbij een rol zouden spelen, hebben we nu eenmaal te maken met de werkelijkheid: het is historisch zo gegroeid dat systemen niet met elkaar communiceren.
Nu is er natuurlijk ooit een initiatief geweest voor één centraal systeem waar alle patiëntendossiers in staan. Het landelijke Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) heeft heel wat ministers hoofdpijn bezorgd en is een paar jaar geleden uiteindelijk in de Eerste Kamer gesneuveld. Er waren vooral zorgen over privacy en security en het feit dat patiënten geen bezwaar konden maken tegen het verwerken van hun gegevens, stuitte op weerstand.
Lokale samenwerking
Toch hebben de ontwikkelingen rond het EPD wel een beweging in gang gezet. Er zijn lokale ketens ontstaan die informatie met elkaar zijn gaan uitwisselen. Ziekenhuizen werken steeds vaker samen met huisartsen in de regio. Die ketens ontstaan omdat de partners elkaar versterken en vertrouwen.
Hoe moeten we nu zorgen dat die ketenintegratie nog veel beter wordt? Innovatie op dit gebied komt te langzaam op gang omdat de overheid het nog niet afdwingt. Met een combinatie van goede technologie en vertrouwen tussen de partijen is dat absoluut haalbaar.
Waarom is het zo'n uitdaging om ketens in de zorg te integreren? Wat moet er gebeuren om dat voor elkaar te krijgen en welke initiatieven zijn er al? Je hoort het in de derde aflevering van de podcastserie Software versterkt de mens.
