Herkent u dit? Dat je een boek dat op de plank uitsteekt even terugduwt zodat alles weer netjes recht staat. Dat je de gewichten in het rek bij de sportschool terugzet, maar meteen die er naast ook even recht zet. Dat je een schilderij dat scheef hangt even in de goede positie brengt. Zo niet, dan heeft u vast een ander, eveneens onschuldig, neurotisch trekje. Zo wel, dan kunt u ook niet tegen ongelijkheid.
Nou is deze relatief milde vorm van niet tegen ongelijkheid kunnen er eentje die zich in het brein bevindt, maar er is er ook eentje die zich in het hart bevindt. En dat voel je als er sprake is van ongelijke kánsen. Ik denk trouwens dat dat géén neurotisch trekje is, maar eentje die diep verankerd is in ons menselijk bestaan.
Ongelijke kansen zijn er altijd geweest in onze maatschappij en zullen ook altijd blijven bestaan. Maar waar we ze zien zouden we ons best kunnen doen om de randjes minder scherp te maken. Op het moment zie ik veel ongelijkheid. In deze corona-tijden heb je bijvoorbeeld een stuk minder te klagen als je middenin het groen woont met een grote tuin, dan wanneer je met vier kinderen op een gehorig flatje middenin een grote stad woont. Aan die ongelijkheid kan ik weinig doen. Nou ja, wie in mijn achtertuin wil kamperen is welkom, vooruit.
Wel of niet digitaal vaardig
Een andere ongelijkheid die op het moment veel groter geworden, heeft te maken met digitale vaardigheid. Want wie wél digitaal vaardig is, vindt zijn weg wel in deze intelligente lockdown-tijd. Die bestelt zijn spullen online, die chat en beeldbelt, die mailt, skypet, hangout, teamt, zoomt, die vindt zijn informatie wel. Maar wie níet digitaal vaardig is, die zit pas écht opgesloten.
Ik merkte dat al eerder in mijn eigen huisartsenpraktijk. Steeds meer mensen weten de digitale weg naar de dokter te vinden, maar er blijft een nog redelijk grote groep achter. Eind vorig jaar had ik daarover al contact met onze lokale bibliotheek en welzijnsorganisatie, resulterend in een gezamenlijke workshop. Ik was blij verrast met de mogelijkheden die er al bleken te bestaan om ondersteuning te bieden aan digitaal minder vaardigen!
In de workshop combineerden we een presentatie van wat er aan ondersteuning mogelijk was, met een visie op de toekomst van de zorg met PGO’s, online informatie en digitale toegang tot de dokter. De boodschap: ook voor je gezondheid is het goed digitaal vaardig te zijn, te worden, of waar nodig hulp te vragen.
Enorme toename digitale toegang
Sinds het uitbreken van de coronacrisis is de digitale toegang tot mijn eigen praktijk enorm toegenomen. De e-consulten zijn soms verdrievoudigd, beeldbellen komt ineens op gang. En toch merk ik een relatief grote groep die zegt: ‘Ik kan, wil, of heb daar niet zo veel mee’. Daar heb ik begrip voor, maar tegelijkertijd realiseer ik me dat dit een groep is die nu achterstand op gaat lopen. Want de fysieke toegankelijkheid zoals we die gewend waren, zal voorlopig niet meer voluit terugkomen.
Daarom heb ik opnieuw contact gezocht met bibliotheek en welzijnsorganisatie, en vraag ik de gemeente ook om mee te denken. Wat mij betreft moeten we op een missie.
Zendelingenwerk
Zendelingenwerk ligt in het verschiet. Ik hoop uiteindelijk als huisartsenpraktijk de verwijzing naar deze instanties in al mijn overwegingen mee te nemen. En ik hoop dat zij zich kunnen gaan richten op concrete voorbeelden van digitale gezondheidszorg, mét ondersteuning.
De lezers van ICT&health roep ik op om goede ideeën op dit vlak te delen. Want ongelijkheid, daar kan ik uiteindelijk wel mee leven. Maar ongelijke kánsen? Nee, daar moet ik niks van hebben.
