In maart 2022 werd de komst van de ultramoderne chirurgische operatierobot Hugo bij het Elisabeth/TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg aangekondigd. Na de nodige voorbereidingen vond onlangs de eerste operatie met deze state of the art robot plaats. De operatie werd gedaan door ETZ-gynaecologen Petra Janssen en Femke Wilms die de afgelopen tijd volop getraind hadden met de operatierobot. Ze zijn allebei enthousiast over de mogelijkheden die Hugo biedt.
ETZ had vanaf maart 2022 als allereerste ziekenhuis de beschikking over de operatierobot Hugo RAS van producent Medtronic. In november 2022 werd de robot, die vier beweeglijke armen en een gedetailleerde 3D-visualisatie op een scherm biedt, voor het eerst ingezet. Net als bij de traditionele laparoscopische ingrepen worden bij de operatie met Hugo kijkbuisjes gebruikt. Deze geven toegang tot het te opereren gebied voor een camera en de benodigde operatie-instrumenten.
Operatierobot Hugo is miljoeneninvestering
Bij de aanschaf van de robot voor urologie en gynaecologie ging de raad van bestuur in overleg met diverse specialisten niet over één nacht ijs. In totaal was er een oriëntatieperiode van vijf jaar voordat Hugo werd aangeschaft. Dat is niet voor niets want met de aanschaf van ‘Hugo’ is een miljoeneninvestering gemoeid. De investering moet terugverdiend worden door de robot bij honderden operaties per jaar te gebruiken. Dat gaat waarschijnlijk lukken omdat robotchirurgie grote voordelen biedt qua (kosten)efficiëntie, duurzaamheid, transparantie, digitalisatie en opleiding. De aanschaf van Hugo is kortom een strategische keuze. Chirurg David Zimmerman: “De ontwikkelingen op het gebied van robotchirurgie gaan snel en wij willen als innovatief ziekenhuis de nieuwste behandelmogelijkheden aan onze patiënten aanbieden.”
Hugo heeft meerwaarde
Alle betrokkenen zijn er van overtuigd dat Hugo de operatierobot snel zijn meerwaarde zal bewijzen. “We opereren met Hugo terwijl we zelf met een 3D-bril op achter een scherm zitten”, vertelt Petra Janssen op de website van ETZ. “We kunnen zoveel meer zien dan als we met een gewone tweedimensionale laparoscoop werken. De armen van de robot kunnen apart van elkaar worden opgesteld, waardoor we eenvoudiger bij moeilijk te bereiken plaatsen in het lichaam kunnen komen. Dat helpt ons enorm bij ingewikkelde ingrepen.”
Voordat de chirurgen aan de slag gingen met Hugo was er eerste een intensief trainingstraject. In het begin was het ontbreken van weefselcontact een raar gevoel voor de specialisten. Met name de oog-hand-coördinatie bij het opereren met een robot vergt om een andere kijk van de specialisten.
Opereren vanuit een console
Petra Janssen herinnert zich dat toen zij net begon als specialist een voorsprong had op oudere collega’s, omdat zij en haar generatiegenoten waren opgegroeid met computergames. Maar de huidige generatie studenten is alweer verder omdat ze gewend zijn aan het spelen met 3D-computergames. Petra Janssen: “Ik ervoer als grootste hindernis dat ik in mijn hoofd een koppeling tussen de bewegingen van de robot en mijn manuele aansturing op afstand moest leren maken. Je ziet supergoed wat er bij de patiënt gebeurt, maar je mist in het begin het echte operatiegevoel. De arts zit immers tijdens de ingreep aan een console op afstand, van waar met de handen de robot kan worden bediend.”
Zeker is dat in de toekomst robotchirurgie niet meer weg te denken zal zijn in ziekenhuizen. Alle betrokkenen bij ETZ zijn dan ook blij dat met Hugo een grote stap op dit gebied is gezet. Door de invoering van de robotchirurgie hopen de specialisten de grenzen verder te verleggen en winst te boeken in termen van operatietijd, postoperatieve pijn en opnameduur.
