XSD, LSP, HIS-sen, ZIS-sen, zib’s, RSO, Twiin, VIPP, FHIR… Mensen die werken met ICT in de zorg praten een raar taaltje. Een afko-taaltje. Daarmee verstaan ze elkaar prima. Maar al die afkortingen ten spijt: hun systemen praten nog niet echt lekker met elkaar. Dat moet anders, vindt de hele zorgsector en ook Minister Bruins, die binnen een half jaar alweer de derde brief over digitale gegevensuitwisseling naar de Tweede Kamer verstuurde. De vaart lijkt erin te zitten! Toch?
Nog altijd zijn zorgverleners druk met het overtikken van gegevens uit het ene systeem in het andere. Er zijn weliswaar al mooie initiatieven waar partijen elkaar digitaal vinden, maar dit is veelal op regionaal niveau, terwijl ook regio’s onderling een eigen ICT-dialect lijken te hebben. Het is dus niet zo gek dat het ministerie van VWS gegevensuitwisseling in rap tempo wil digitaliseren. Met een Concept Roadmap Gegevensuitwisseling stuurt het ministerie naar een landelijke aanpak, waarbij de derde brief van 12 juli jl. helaas nog doet uitkijken naar de vierde.
Ondertussen zitten systeemleveranciers en koppelpartijen niet stil en vragen ook zorginstellingen om actie. Interoperabiliteit is gelukkig niet langer slechts een technisch issue, maar verplaatst zich steeds meer naar de bestuurskamer. En dat is maar goed ook, want zonder draagvlak en afstemming tussen instellingen, regio’s en ketenpartijen komen we niet ver. We kunnen wachten op wetgeving, maar waarom zou je? Er kan al echt heel veel. Mits we samenwerken. En dat is nou net een achilleshiel…
Pak gegevensuitwisseling aan
Een mooi voorbeeld om het uitwisselthema concreet aan te pakken is het programma Twiin, dat zich momenteel buigt over vier uitwisselingen: BGZ (recentelijk toegevoegd), geboortezorg, beeld en het beschikbaar stellen van labwaarden aan apothekers. Je ziet hier misschien de overlap met de prioritaire zorgprocessen of wellicht denk je al aan VIPP5 als we spreken over uitwisseling BGZ. Dat klopt, want tussen de intentie van deze voorstellen zit inderdaad een connectie.
De lead van het programma Twiin ligt echter bij VZVZ en RSO Nederland en loopt naast het wetgevingstraject vanuit het VWS (met o.a. de prioritaire zorgprocessen als e-overdracht en digitaal receptenverkeer). Samen met een brede coalitie wordt er binnen Twiin een aanpak ontwikkeld om daadwerkelijk op korte termijn stappen te maken met de uitwisseling. De input over de ‘why’ van uitwisselen wordt hierbij direct vanuit belangenorganisaties in het zorgnetwerk verkregen. Denk aan de Patiëntenfederatie Nederland en de Nederlandse Vereniging voor Radiologie.
Landelijke beeldbeschikbaarheid
Het eerste thema dat door Twiin wordt opgepakt, is landelijke beeldbeschikbaarheid. Vanuit het programma wordt nu gestuurd op POCS in het najaar om de ‘how’ van het uitwisselen tussen leveranciers onderling te testen.
Vervolgens worden ook de zorginstellingen zélf in pilots c.q. projectathons betrokken. Daarbij wordt niet slechts ingezet op point-to-point-, maar juist op landelijke uitwisselstructuren. De grote vraag blijft echter hoe die landelijke infrastructuur er nou daadwerkelijk uit komt te zien. En zullen alle leveranciers (Chipsoft, NEXUS, Epic, Enovation, Forecare etc.) zich straks kunnen vinden in die voorgestelde structuur?
In het teken van dit thema vond op 17 juli de tweede Twiin leveranciersbijeenkomst plaats. Want zolang de wetgeving er nog niet is, kom je natuurlijk nergens zonder commitment vanuit de leveranciers. Maar hoe krijg je dit commitment en hoe voorkom je dat ook Twiin strandt op terugtrekkende partijen, waardoor de o zo mooie ambitie slechts tot wensdenken vervalt?
EPD-akkoord met leveranciers
In een soortgelijk licht heeft het ministerie van VWS n.a.v. een bijeenkomst in maart met de top vijf EPD-leveranciers recentelijk een concept EPD-akkoord naar de betrokken leveranciers gestuurd. Daarin pleit VWS voor afspraken op vier thema’s: BGZ, XDS, Open API’s en Pricing.
Een mooi initiatief, wat nu nog wacht op vervolg vanuit VWS en daarna op reactie van de leveranciers. Zal dit herenakkoord het type commitment kunnen afdwingen dat nodig is om ook de systeemonafhankelijke gegevensuitwisseling een duw in de juiste richting te geven?
Als voorschot op het EPD-akkoord heeft NEXUS Nederland in mei het manifest ‘Samen vooruit’ ondertekend. Dit manifest voor digitale gegevensuitwisseling pleit o.a. voor open systemen en infrastructuren.
Of het (nu nog concept) EPD-akkoord de noodzaak voor wetgeving voor digitale gegevensuitwisseling kan afvlakken, valt nog te bezien. En zullen straks alle betrokken leveranciers (dat zijn niet slechts de EPD-leveranciers) als gezamenlijk blok de intentie en aanpak van o.a. Twiin daadwerkelijk supporten? Of blijft interoperabiliteit een belofte die zich beperkt tot de eigen achtertuin en voorwaarden?
In andere woorden: Gaan we samen vooruit? Of blijft het ieder voor zich…
