Om toekomstige kankerbehandelingen af te stemmen op het genetisch profiel van de tumor, ontvangt een Europees consortium, geleid door hoogleraar Hans Gelderblom van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), drie miljoen euro. Een vervolgsubsidie van zes miljoen euro is eveneens toegekend. “We kunnen onze succesvolle aanpak nu beter uitrollen naar andere landen”, zegt Gelderblom.
De onderzoekers van het toegekende project Personalised Cancer Medicine for EU (PCM4EU) stellen zich ten doel om het genetisch profiel van een tumor in kaart te brengen en aan de hand daarvan de meest geschikte behandeling kiezen. Zij zien het als hun missie om dit voor elke patiënt met kanker beschikbaar te maken. Zij zijn dan ook ontzettend blij met deze grote subsidie vanuit het EU4Health-programma.
Met deze aanpak wordt het Drug Rediscovery Protocol (DRUP) bedoeld. Deze studie wordt geleid door prof. Emile Voest van het Antoni van Leeuwenhoek, prof. Henk Verheul van het Erasmus MC en Gelderblom. De kern is dat reeds bestaande, doelgerichte en geregistreerde medicatie wordt getest bij patiënten met een tumortype waarvoor het middel (nog) niet geregistreerd is.
Genetische mutaties
Veel kankerpatiënten hebben genetische mutaties in hun tumor waarvoor al geregistreerde geneesmiddelen voor andere kankertypes op de markt zijn. De DRUP-studie heeft op deze manier al geleid tot nieuwe behandelopties voor meerdere tumoren, en in sommige gevallen ook tot vergoeding door de zorgverzekeraar.
Ongeveer 1.300 patiënten zijn er inmiddels behandeld en er zijn 35 medicijnen beschikbaar. Van de patiënten die meedoen, zien de onderzoekers dat het bij 33 procent van hen effect heeft bij de ingestelde behandeling. “Dit zijn echt hele goede resultaten voor een studie naar gepersonaliseerde behandelingen bij patiënten voor wie nog geen goedgekeurde behandeling beschikbaar is”, aldus Gelderblom.
Kankerbehandeling
Het moge duidelijk zijn dat het aanpassen van de behandeling aan genetische profiel van de tumor vele voordelen kent, maar ook dat het lang niet overal, ook niet in Nederland, wordt ingezet. Volgens Gelderblom is de oorzaak daarvan gelegen in het gebrek aan kennis en ongelijke toegang tot moleculaire diagnostiek, waarmee het genetische tumorprofiel wordt bepaald. “Educatie is daarom ook een groot onderdeel van ons gezamenlijke project.”
De beste behandeling voor iedereen
Met zeventien instellingen in verschillende Europese landen werkt het Nederlandse DRUP-team in dit consortium samen. Met name de samenwerking met de Scandinavische landen is al vergevorderd. “Wij stellen onze protocollen beschikbaar en in elk land wordt een projectmanager aangesteld die hiermee aan de slag gaat. We maken moleculaire diagnostiek op deze manier niet alleen toegankelijker, maar creëren ook een grote database van patiënten waarvan we weer kunnen leren.”
De onderzoekers willen met deze Europese subsidie in elk land een basis leggen voor gepersonaliseerde kankerbehandelingen om dit uiteindelijk voor alle Europeanen beschikbaar te maken. Bij persoonsgerichte behandeling zal kunstmatige intelligentie (AI) steeds vaker worden gebruikt voor ondersteuning van diagnostiek bij bijvoorbeeld borstkanker of darmkanker.
