In de blog van de maand april hebben we het al aangekondigd. Deze keer is het de beurt aan Renie Heerbaart, directeur ZorgNetOost, om ons te vertellen over interoperabiliteit in de zorg. De samenwerkingsorganisatie is al zo´n vijftien jaar bezig met informatie-uitwisseling tussen zorgaanbieders in de regio Twente.
Heerbaart: ¨Inmiddels kunnen huisartsen in onze regio elektronisch labonderzoeken aanvragen, alsook resultaten ontvangen. Wordt een patiënt ontslagen uit het ziekenhuis, dan gaat zijn of haar status/informatie naar de thuiszorg. Ook wisselen specialisten elektronische beelden en verslagen uit. Twee ziekenhuizen - het Medisch Spectrum Twente en en ZiekenhuisGroep Twente - sturen jaarlijks meer dan een miljoen elektronische berichten naar andere ziekenhuizen, laboratoria en huisartsen binnen en buiten de regio. Ook kunnen patiënten via Mijnzorgnetoost.nl toestemming aan de ziekenhuizen geven voor het beschikbaar stellen van informatie aan andere behandelaars.¨
Kortom, in de regio Twente is een veelheid aan gegevensuitwisseling gerealiseerd. Interoperabiliteit is hier geen loze kreet, maar een harde voorwaarde. Renie Heerbaart bekrachtigt dit met een voorbeeld: e-lab voor apothekers. ¨Een relatief eenvoudige dienst die toch heel wat interoperabiliteitsvraagstukken met zich meebrengt. Apothekers willen bij uitgifte van bepaalde medicijnen weten of de nieren van de patiënt die medicatie wel kunnen verdragen. Om daarachter te komen, belden ze voorheen het laboratorium. Vervolgens ontvingen ze de nierfunctiewaarden per fax. Dit kostte tijd. De kans op fouten was ook aanwezig; verkeerde patiënt, verkeerde uitslag. En faxen en privacy, ging dat wel samen? Het moest anders en dus zijn ze met ZorgNetOost het gesprek aangegaan.¨
Twente beschikte op dat moment al over een IHE (Integrating the Healthcare Enterprise) XDS (Cross Document Sharing)-netwerk voor beelduitwisseling tussen ziekenhuizen. Heerbaart: ¨We waren het er snel over eens, dat deze infrastructuur ook voor e-lab voor apothekers gebruikt kon worden. De onderste laag van het interoperabiliteitsmodel was hiermee snel bepaald.¨
Op deze applicatielaag moest wel het een en ander gebeuren omdat het noodzaak is de laboratoriumgegevens van het eigen systeem naar de IHE XDS-opslag te sturen. Op die manier blijven ze beschikbaar voor raadpleging, ook in de toekomst. Renie Heerbaart vervolgt: ¨De apothekers wilden de gegevens ook in hun eigen systeem opslaan, maar dat kon helaas nog niet omdat leveranciers van apotheeksystemen er nog niet aan mee wilden werken.¨
De derde laag, die van de informatie, stelde het laboratorium voor een grote uitdaging. Heerbaart: ¨De labgegevens worden opgeslagen volgens de NHG-tabel. IHE-collega’s uit het land adviseerden om de LOINC-tabel te gebruiken. Dit betekende handmatig gegevens omzetten. Een hele klus! Daarnaast moest door het formuleren en inbouwen van metadata voorkomen worden, dat apothekers zich genoodzaakt zagen door een lange lijst van labuitslagen te ´worstelen´ om de juiste informatie te vinden.¨
Over het zorgproces bleek er geen discussie te zijn. ¨Dat is vrij simpel¨, zegt Renie Heerbaart. ¨Het laboratorium prikt, analyseert en stelt beschikbaar. De apotheker raadpleegt indien nodig. De wens van de apothekers is nog wel dat de zogenaamde clinical rules worden ingebouwd, zodat zij een seintje krijgen als de labuitslag geraadpleegd moet worden.
De bovenste laag van het interoperabiliteitsmodel waarin beleid afgestemd moet worden, was bij e-lab minder ingewikkeld dan bij andere projecten. Er zijn maar twee partijen betrokken. In andere trajecten is dit vaak anders.
Tenslotte nog de wet- en regelgeving en beveiliging. Apothekers moeten volgens de wet toestemming aan hun patiënten vragen voor het raadplegen van informatie. ¨Gelukkig hadden we eerder, in het kader van het toestemming vragen voor beschikbaar stellen via het Landelijk Schakelpunt (LSP) die vraag al gesteld. De ‘vinkjes’ die apothekers daarvoor in hun systeem hadden gezet, konden we vrij gemakkelijk overnemen in IHE-XDS. We konden starten met een flink volume aan patiënten¨, aldus Heerbaart.
Nu maken alle apothekers in de regio Twente gebruik van e-lab. Is interoperabiliteit een loze kreet? In Twente niet!
In mijn aanstaande blog van juni en juli laten we apotheker Albert Drouven uit Holtenbroek aan het woord over zijn visie over interoperabiliteit in de zorg. Leest u dan weer met ons mee?
