Mannen met prostaatkanker die een jaar na hun prostaatverwijdering geen verhoogde risicowaarden én geen klachten hebben, hoeven in het Catharina Ziekenhuis voortaan niet meer naar het ziekenhuis te komen voor hun nacontroles. In plaats daarvan worden ze overgedragen aan de eerstelijnszorg. Zo houdt het ziekenhuis meer tijd over voor andere patiënten en betalen patiënten geen eigen risico voor de controles.
Jaarlijks krijgen in Nederland zo’n 14.000 mannen te horen dat ze prostaatkanker hebben. Van hen ondergaan er zo’n 3.000 een operatie om de prostaat te verwijderen. Voorheen moesten patiënten na zo’n prostaatverwijdering 10 jaar lang regelmatig naar het ziekenhuis komen voor controles. In het Eindhovense Catharina Ziekenhuis is dat nu niet altijd meer nodig.
Wanneer van een patiënt de PSA-waarde (een risicowaarde) na een jaar nog steeds 0 is en de patiënt geen klachten heeft, wordt hij doorverwezen naar de eerstelijnszorg. Uroloog Robert Hoekstra: “Als die waarde een jaar na de operatie 0 is, dan is alles goed. Het is eigenlijk een heel makkelijke vorm van controle door bloedafname. De protocollen schreven voor dat patiënten gedurende 10 jaar onder controle van het ziekenhuis moesten blijven. Maar als de functies (continentie en erectiele functie) na 1 jaar stabiel zijn, dan gebeurt er daarna eigenlijk niet zoveel meer.”
Bloedafname op vastgestelde momenten
In dat geval worden de controles uitgevoerd door Diagnostiek voor U, de organisatie voor alle eerstelijnsdiagnostiek met vestigingen in en rondom Eindhoven. Die neemt dan op vastgestelde momenten bloed af om de patiënt op te volgen. En als de PSA-waarde niet 0 is, dan wordt er direct alarm geslagen.
Zolang de waarde goed blijft, scheelt het het ziekenhuis echter heel veel polibezoeken en de patiënt veel reistijd. Zo houden de urologen meer tijd over voor de complexe zorg en worden de wachtlijsten korter. En de patiënt hoeft minder ziekenhuisbezoeken af te leggen en geen eigen risico te betalen voor de controles.
Netwerk Zinnige Zorg
Inmiddels is deze succesvolle aanpak ook opgenomen in het Zinnige Zorg-programma van zorgverzekeraar VGZ, zodat andere ziekenhuizen in Nederland het kunnen overnemen. Suzanne Jacobs, programmamanager Zinnige Zorg van het Catharina Ziekenhuis: “VGZ is al jaren onze grootste verzekeraar. We maken sinds 2015 samen onderdeel uit van het Netwerk Zinnige Zorg, met als filosofie om de zorg in Nederland toegankelijk en betaalbaar te houden.”
Hiertoe worden Good Practices (succesformules) met alle partners binnen het netwerk gedeeld, zodat die er ook mee aan de slag kunnen gaan. Toen het Catharina Ziekenhuis en VGZ het contract eind 2023 met nog 4 jaar verlengden, waren de cijfers al indrukwekkend: door heel Nederland waren al 114 initiatieven voor zinnige zorg ingezet, waarvan 25 uit het Catharina Ziekenhuis.
Breder inzetten
Verwacht wordt dat de nacontroles in de eerste lijn ook voor andere aandoeningen mogelijk zal zijn. Jacobs: “De complexiteit van deze diagnostiek is heel overzichtelijk: het is óf goed óf fout. Omdat het aantal controles voor dit soort patiënten best hoog is, scheelt het de specialisten veel tijd, die ze kunnen gebruiken om andere patiënten te zien. En het komt ook niet bovenop het toch al volle bordje van de huisarts”. Daarmee is dit natraject een win-winsituatie: gunstig voor de patiënt, voor het ziekenhuis en voor de hele zorg in Nederland.
