Nictiz heeft het kennismagazine ‘E-health & ethiek’ uitgebracht. Dit magazine moet zorgprofessionals praktische handvatten bieden voor het bespreekbaar maken van ethische kwesties bij het toepassen van e-health. met het groeiende belang van e-health in de zorg groeit ook het aantal ethische vragen rondom het inzetten ervan – zoals privacy versus inzetten van leefstijlmonitoring bij dementerende thuiswonenden.
Het magazine moet onder meer helpen bij het in de praktijk beantwoorden van dergelijke vragen en het toepassen van de antwoorden, aldus het e-health kennisinstituut. Een exemplaar is maandag symbolisch overhandigd aan Annelien Bredenoord, onder meer hoogleraar Ethiek van Biomedische Innovatie (UMC Utrecht). Zij vertelde in een interview met ICT&health afgelopen juni over het aanpakken van de schaduwkanten van data analytics en e-health in de zorg. “Om een verantwoorde inzet van nieuwe technologie te waarborgen en misbruik te voorkomen, is het van belang ethische vragen al vanaf het begin van de ontwikkeling mee te laten wegen.”Technologie niet altijd goed
Technologie maakt het op grote schaal delen van informatie mogelijk. We moeten er echter niet zomaar uitgaan van het idee dat technologische ontwikkeling per definitie goed is, stelt Nictiz. Het roept vragen op zoals:- Wat is goede e-health?
- Is e-health wel geschikt voor iedereen?
- Verandert digitale zorg de relatie tussen patiënt en zorgprofessional ten goede?
- Is het wel ethisch dat bewezen e-health oplossingen niet méér worden gebruikt?
Drie thema’s ethiek
Het magazine gaat in op het belang van ethiek en stipt daarbij drie thema’s aan:- Ethiek van data.
- (On)toegankelijkheid van digitale zorg
- Dilemma’s in het directe zorgcontact.
Praktische hulpmiddelen
Verder biedt het magazine praktische hulpmiddelen, om ethiek goed in de praktijk toe te passen. Er bestaan veel voorbeelden van hulpmiddelen en methodieken die helpen bij het herkennen en bespreekbaar maken van ethische problemen. In het kennismagazine worden vier hulpmiddelen toegelicht:- Ethiek en design: Jet Gispen, industrieel ontwerper en onderzoeker, heeft een website ontwikkeld met praktische hulpmiddelen om tijdens het ontwerpproces van e-health toepassingen aandacht te geven aan ethiek.
- De Ethische Data Assistent: instrument om het gesprek over ethische aspecten in de voorbereiding en tijdens projecten goed uit te voeren.
- Zorg en privacy bij e-health: werkgroep van ECP| Platform voor de informatiesamenleving voor zorginstellingen, patiënten, bedrijfsleven en overheid om dialoog over zorg en privacy te voeren.
- Moreel beraad: een groepsgesprek waarin de casusinbrenger de kwestie aan de maximaal acht deelnemers voorlegt. Deelnemers luisteren goed naar elkaar en proberen samen verder te komen. De gespreksleider ziet erop toe dat het gesprek ook echt verloopt als een dialoog.
