In het Isala kunnen hematologie-patiënten met de zeldzame aandoening TTP in het eigen lab van het ziekenhuis nu sneller en gerichter worden behandeld. Sinds april kan in het ziekenhuis in het eigen laboratorium de diagnose worden gesteld. Dat scheelt veel kostbare tijd want des te eerder er duidelijkheid is over de diagnose, des te groter is de overlevingskans voor de patiënt.
Trombotische trombocytopenische purpura (TTP) is een zeldzame, ernstige stollingsaandoening waarbij er te weinig bloedplaatjes zijn. Door de ziekte ontstaan er niet alleen bloedingen, maar ook kleine stolsels die orgaan- of neurologische schade kunnen veroorzaken. Patiënten met deze aandoening worden al jaren in het TTP-centrum van de afdeling Hematologie behandeld.
Enorme tijdwinst
Voorheen werd de diagnostiek uitbesteed maar sinds april worden in het lab van het Klinisch chemisch laboratorium (KCL) van Isala zelf de diagnoses gedaan. “Dit is een supermooie ontwikkeling. Hoe sneller we de diagnose hebben, hoe eerder we kunnen starten met de behandeling van TTP, hoe groter de kans op herstel van de orgaanfunctie. Voorheen duurde een diagnose tot 48 uur. Nu hebben we binnen 1,5 uur de uitslag”, vertelt hematoloog Tim de Waal. Samen met zijn collega’s klinisch chemicus, Gijs den Besten, leidinggevende Jurre Kranenborg en medisch senior analist Helma Wedzinga hebben zich ingezet om sneller diagnoses in huis te kunnen stellen.
Onnodig zware behandeling
Een snelle diagnose heeft voor de patiënt en voor de behandeling veel voordelen. Het voorkomt volgens De Waal ook onnodige behandelingen. Ook vertelt hij dat iemand met een onbehandelde TTP 90% kans heeft op overlijden. Hoe langer het duurt voordat de behandeling start, hoe groter de kans op blijvende orgaanschade. “Bij elke verdenking start je eigenlijk direct de behandeling. Dit is voor de patiënt een intensieve behandeling, met plasmawisseling, prednison en andere medicatie. Als de diagnose uiteindelijk toch geen TTP aangaf, had de patiënt er soms al twee dagen onnodig zware behandeling op zitten met peperdure medicatie”, legt De Waal uit. Nu heb je vrijwel direct duidelijkheid of je de behandeling moet starten. Tijdens een behandeltraject kun je nu ook snel bijsturen op de uitslag van de test.
Nieuw apparaat
Deze tijdwinst komt door een nieuw apparaat dat Isala heeft aangeschaft. Senior analist Wedzinga heeft het apparaat uitvoerig getest en alle medische analisten opgeleid. Er kunnen in het Isala 24/7 diagnoses worden gesteld voor Hematologie en andere afdelingen. Dus ook in spoedsituaties. Juist in die situaties is het fijn dat bloedmonsters niet meer met spoed hoeven worden te verstuurd naar een ander laboratorium om de diagnose te kunnen stellen. Isala is met deze ontwikkeling een van de weinige ziekenhuizen die zelf de diagnose voor TTP-patiënten kan doen.
Algoritme helpt bij diagnosticeren
In de tweede helft van vorig jaar hebben wetenschappers van het Duitse Kankeronderzoekscentrum (DKFZ) en het Cambridge Stem Cell Institute hebben een AI-systeem ontwikkeld dat witte en rode bloedcellen herkent en karakteriseert in microscopische beelden van bloedmonsters. Het algoritme kan artsen ondersteunen bij het diagnosticeren van bloedziektes. Het AI-systeem is vrij beschikbaar, als open source methode, voor onderzoeksdoeleinden. Het stellen van een diagnose gebeurt traditioneel door bloed van de patiënt onder een microscoop te bekijken. Het is een eenvoudige vorm van diagnostiek. Een nieuw ontwikkeld AI-systeem kan deze diagnostiek vereenvoudigen en nauwkeuriger maken. Het onderzoek is gepubliceerd in Nature.
