Eind januari presenteerde NZa, tijdens een speciale kick-off bijeenkomst met een tiental aanbieders van wijkverpleging, een nieuw bekostigingsmodel. De huidige bekostiging benadert de wijkverpleging nog als een optelsom van losse taken. Het nieuwe systeem wil meer ruimte geven aan het professionele beoordelingsvermogen van de verpleegkundige en ook bijdragen aan meer zelfmanagement bij de cliënt. Het doel van deze nieuwe werkwijze is om passende zorg ook in de toekomst beschikbaar te houden en stimuleert tevens verdere innovatie en digitalisering in de wijkverpleegkunde.
Samen met wijkverpleegkundigen en veldpartijen V&VN, ZorgthuisNL, Actiz, PFN en Zorgverzekeraars Nederland werkt de NZa aan de nieuwe bekostiging voor de wijkverpleging. Tijdens de kick-off gingen de betrokken partijen met elkaar in gesprek over de ervaringen tot nu toe. En hoe er uiteindelijk een bekostiging kan worden gerealiseerd die goed aansluit op de praktijk. Bijzonder is dat de draagkracht en draaglast van de cliënt en de kennis van de wijkverpleegkundige in dit nieuwe bekostigingsmodel een fundamenteel onderdeel zijn geworden.
Tijdens de kick-off werd dit besproken. Wie is er al begonnen met de registratie van de cliëntprofielen? Hoe gaat dat tot nu toe? Hoe kunnen organisaties leren van onderlinge praktijkvariatie? En hoe kunnen we samen verder verbeteren? Thema’s als de professionalisering van de wijkverpleegkunde en het standaardiseren van informatie staan hierbij centraal.
Cliëntprofielen in nieuwe bekostigingsmodel
Wijkverpleegkundigen kunnen sinds dit jaar draagkracht- en draaglast cliëntprofielen registeren, die een onderdeel vormen van het vernieuwende bekostigingsmodel. Deze profielen bieden eenheid van taal en geven inzicht in de opbouw van de cliëntenpopulatie. Hierdoor wordt een beter gesprek over uitkomsten van zorg tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder mogelijk. De info uit de cliëntprofielen vergemakkelijkt het gesprek tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder over de inhoud van de zorg voor bepaalde cliëntgroepen, in plaats van alleen over uren van zorg. Binnen het experiment is het mogelijk om zorg niet per uur maar bijvoorbeeld per dag, week, maand of kwartaal te declareren.
Innoveren in de wijkverpleegkunde
Deze manier van bekostiging draagt bij aan het voorkomen van zorg (preventie), het versterken van innovatieve vormen van zorg en het stimuleren van eigen regie en zelfredzaamheid. Die weg is inmiddels trouwens al deels ingezet, want de afgelopen jaren zijn bijvoorbeeld digitale middelen snel belangrijker geworden in de wijkverpleegkunde. Het gaat dan onder meer om het gebruik van cliëntportalen, medicatiedispensers, digitale toedieningsregistratie van medicatie en beeldbellen. Recent onderzoek laat dan ook zien dat e-health zeker kan bijdragen aan meer autonomie en regie voor zowel cliënten als hun naasten. Rivas Zorggroep liet begin 2023 bijvoorbeeld zien dat dankzij de inzet van een medicijndispenser en een elektronisch toedieningssysteem, het aantal zorguren in de wijkverpleging bij deze organisatie met 25.000 kunnen verminderen. De nieuwe bekostigingsmethode geeft dit soort initiatieven een extra zetje in de rug.
Zorgtransformatie
Een ander doel van deze nieuwe bekostiging is dat er meer ruimte ontstaat voor de professionele autonomie van de wijkverpleegkundigen, zodat zij het vak in de volle breedte kan uitoefenen. Belangrijk om te melden is dat de genoemde cliëntprofielen in het nieuwe bekostigingsmodel de indicatiestelling niet vervangen. Hier kun je meer over lezen op de Informatiekaart 'Cliëntprofielen in de wijkverpleegkunde'. Wijkverpleegkundigen die al werken met de cliëntprofielen zijn volgens betrokkenen in ieder geval enthousiast over de ruimte die zij krijgen om de zorg zelf te organiseren.
Directeur Regulering Johan Rijneveld vertelt over de roep uit de sector om de geleverde uren zorg minder belangrijk te maken en de zorginhoud belangrijker. De nieuwe bekostiging draagt daar volgens hem aan bij. "Met de draagkracht en draaglast profielen van de cliënt beogen we om meer ruimte te geven om te sturen op eigen regie en zelfredzaamheid van cliënten.”
Chief Nursing Officer Vanessa Schroer en directeur Innovatie en Transformatie Maarten van Rixtel van Sensire onderschreven tijdens hun presentatie op de bijeenkomst hoe het denken over draagkracht en draaglast bijdraagt aan de zorgtransformatie. “Het doorontwikkelen van de wijkverpleging gaat niet alleen over de bekostiging, maar ook over professionalisering van de zorg en standaardisatie van het proces˝, legt Maarten van Rixtel uit.
Doorontwikkeling bekostigingsmodel
Na deze bijeenkomst gaan nu verschillende partijen en wijkverpleegkundigen aan de slag met het verbeteren van het nieuwe bekostigingsmodel. De vragenlijsten worden bijvoorbeeld compacter gemaakt en het is belangrijk dat partijen zelf uniforme interventies en uitkomsten ontwikkelen die passen bij de praktijk. Ook blijven de betrokkenen, bijvoorbeeld tijdens bijeenkomsten in gesprek en worden de draagkracht en draaglast data voortdurend geanalyseerd. De inbreng en ideeën van alle betrokkenen worden gebundeld en verwerkt in een voorstel voor de aanpassing van het nieuwe bekostigingsmodel.
