Met een nieuwe methode kunnen in de toekomst afgekeurde donornieren buiten het lichaam worden opgeknapt en vervolgens toch nog worden getransplanteerd. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben een methode ontwikkeld om donornieren langer buiten het lichaam in leven te houden. Deze uitvinding vergroot de donorpool en meer patiënten met ernstig nierfalen kunnen worden behandeld.
De nieuwe methode, gepubliceerd in Nature Communications. In Nederland zijn er jaarlijks ongeveer tweeduizend patiënten die te maken krijgen met ernstig nierfalen. Daardoor zijn ze volledig afhankelijk van nierdialyse. Bij die behandeling worden kunstmatige de afvalstoffen uit het lichaam gefilterd. De dialyse neemt tijdelijk een deel van de functie van de nier over.
Tekort aan donoren
Het is een zware en tijdrovende behandeling die grote impact heeft op het leven van een patiënt. Een niertransplantatie van een levende of overleden donor is daardoor vaak de enige echte behandeling voor ernstig nierfalen. Maar door het oplopend donortekort kan slechts de helft van alle patiënten worden geholpen. Reden temeer om de kwaliteit en de hoeveelheid beschikbare donororganen te vergroten. Door de nieuwe techniek kunnen nieren die anders worden afgekeurd voor transplantatie toch worden gebruikt. Daarom is het van belang om de donornier voor langere tijd in leven te houden buiten het lichaam.
Perfusiemethode nieren
Donororganen werden vroeger op ijs bewaard totdat ze konden worden getransplanteerd. In de loop der jaren is die techniek veranderd en worden donororganen buiten het lichaam aangesloten op zogeheten perfusiemachines. Een perfusiemachine pompt net zoals een hart dat doet een warme vloeistof door de donororganen. Daardoor blijven de organen actief en in goede conditie. “De methode is al heel succesvol voor bijvoorbeeld de lever, maar voor nieren blijft het uitdagend ze langer dan enkele uren efficiënt in leven te houden”, zegt Dr. Marten Engelse, groepsleider op de afdeling interne geneeskunde van het LUMC.
Om ook voor donornieren een verbeterde perfusiemethode te ontwikkelen, hebben onderzoekers uit de groep van Engelse een 'intensive care' voor donornieren gemaakt. Daar worden de nieren voorzien van voeding en zuurstof en worden afvalstoffen uit de nier verwijderd. Bovendien kan de functie van de donornier er live worden gemonitord. Met behulp van deze 'intensive care' hebben de onderzoekers nu een nieuwe perfusiemethode ontwikkeld. Engelse: "De methode verschaft ons tijd om de donororganen voor transplantatie te 'refurbishen'. Vervolgonderzoek moet uitwijzen hoe we dit het best kunnen doen en hoe de nieren na transplantatie functioneren."
Eerder vaststellen nierschade
Hoogleraar nefrologie in het UMCG, Martin de Borst heeft onlangs een Europese subsidie van twee miljoen euro gekregen om een nieuwe methode te ontwikkelen voor het eerder vaststellen van nierschade. Bij veel patiënten wordt dit pas in een laat stadium ontdekt. Wanneer nierschade eerder wordt ontdekt en er eerder kan worden ingegrepen, voorkomt dit bij patiënten veel gezondheidsschade. Chronische nierschade treft zo’n tien procent van de bevolking.
