Het Oogziekenhuis in Rotterdam is een project begonnen waarbij het AI-technologie inzet om blindheid als gevolg van de oogziekte glaucoom te voorkomen. Door het tijdig ontdekken van de ziekte kunnen ernstige gevolgen bij de meeste patiënten voorkomen worden. Het project werd gelanceerd tijdens de Internationale Glaucoomweek.
De oogziekte glaucoom komt vaak voor in Nederland. In Nederland zijn zo’n 50.000 mensen blind aan één of beide ogen en 150.000 slechtziend als gevolg van de ziekte. Het grootschalig screenen van mensen op de oogziekte is op dit moment nog niet goed mogelijk, terwijl er volgens het gespecialiseerde ziekenhuis wel veel behoefte aan een betrouwbare manier om glaucoom bij mensen wereldwijd te ontdekken.
Het Oogziekenhuis Rotterdam stelt als eerste zorgaanbieder in Europa te starten met het grootschalige project waarbij kunstmatige intelligentie wordt ingezet voor screening om glaucoom sneller te ontdekken. Het gaat om algoritmes die foto’s van de binnenkant van het oog (fundusfoto) autonoom beoordelen op de aanwezigheid van glaucoom.
Machine learning
Met behulp van machine learning-methoden moeten de algoritmen op basis van een grote hoeveelheid foto’s leren te beoordelen of glaucoom aanwezig is. Het Oogziekenhuis verwacht dat na invoer van deze beelden én de bevindingen, het desbetreffende computerprogramma voldoende heeft geleerd om aan de hand van foto’s zelf te kunnen bepalen of iemand glaucoom heeft of niet.
Door de speciale oogcamera’s (de ‘funduscamera’) die overal ter wereld aanwezig zijn, te koppelen aan de computer, kunnen mensen wereldwijd dezelfde kwaliteit van diagnose krijgen. De ziekte kan daardoor in een vroeg stadium worden behandeld en zo kan blind- en slechtziendheid bij miljoenen mensen ter wereld worden voorkomen, zo is de ambitie van het Oogziekenhuis.
Voorbereiding AI-project
In de voorbereiding op het project worden 100.000 anonieme oogfoto’s verzameld van gezonde mensen en 10.000 oogfoto’s van mensen met glaucoom. Elk beeld wordt door in ieder geval twee specialisten (glaucoomspecialisten en getrainde optometristen) beoordeeld. 18 maanden na de start van het project moeten alle foto’s geanalyseerd zijn. Daarna wordt de computer met alle bevindingen getraind en wordt een systeem ingericht dat wereldwijd in te zetten is.
Fondsenwerving heeft voldoende geld opgeleverd om het project te starten. Een groot deel van het benodigde bedrag is opgehaald tijdens een benefietevenement in het Louwman Museum op woensdag 13 maart. Daarbij was onder meer minister Bruno Bruins (Medische Zorg) aanwezig. Bruins stelde het initiatief te zien als mooi voorbeeld van innovatie in de zorg, waarbij voor de ontwikkeling private gelden worden in gezet.
Ingezet bij diagnostiek
Machine learning wordt als AI-technologie steeds vaker ingezet bij diagnostiek. Daarbij leren algoritmes door het vergelijken van grote hoeveelheden afbeeldingen met en zonder een bepaalde aandoening hoe zij deze aandoening moeten herkennen. Kennisinstituut Nivel kwam november vorig jaar op basis van drie praktijkpilots tot de conclusie dat het toepassen van machine learning kan leiden tot nieuwe inzichten die met standaardtechnieken voor datavergelijking niet aan het licht komen.
