Vorige week werd bekend dat 1 september de streefdatum is voor de lancering van de Nederlandse coronatracker app, CoronaMelder. Over deze app, en het 'vallen-en-opstaan' traject tijdens de voorbereiding en ontwikkeling ervan, is heel veel gezegd en geschreven. Hoogleraar klinische epidemiologie Carl Moons van het UMC Utrecht is een voorstander van de app omdat, zoals hij zegt, aan de belangrijke voorwaarde voldaan wordt dat de app wordt ingezet in combinatie met testen.
Dat Moons een voorstander van de app is, is niet geheel verassend, gezien zijn rol als voorzitter van de begeleidingscommissie die de minister adviseert over digitale hulpmiddelen in de strijd tegen corona. Hij is er dan ook van overtuigd dat CoronaMelder kan helpen bij het opsporen van personen die met het coronavirus besmet zijn en daarmee ook het voorkomen van meer besmettingen.
Twee keer testen bij coronamelding
Voor Moons is het van groot belang de CoronaMelder app nu in combinatie met een oproep om een coronatest te doen, uitgerold wordt. En niet, zoals oorspronkelijk de bedoeling was, een min of meer dwingende oproep om direct in quarantaine te gaan.
“Bij de apps die in april/mei werden besproken, was het idee nog dat mensen die een seintje kregen direct veertien dagen in quarantaine gingen. Dat vond de begeleidingscommissie niet acceptabel, dat heeft een te grote impact op de burger, de maatschappij en de economie. Daarom is het advies van de begeleidingscommissie om je – na een seintje in de app - zo snel mogelijk te laten testen en pas als je positief blijkt te zijn in quarantaine te gaan”, aldus de hoogleraar.
De begeleidingscommissie stelt voor dat personen die straks via de CoronaMelder het bericht krijgen dat ze in de buurt van een met het virus besmette persoon geweest zijn zich twee keer laten testen. We weten inmiddels dat daarvoor ruim voldoende testcapaciteit beschikbaar is binnen Nederland. Momenteel wordt amper eenderde van de totaal beschikbare capaciteit ingezet.
"Bij een gemiddeld ziekteverloop krijg je pas op dag vier à vijf na de besmetting symptomen, maar kan je wel daarvoor al besmettelijk zijn. Snel testen lijkt dus van belang. Maar het kan zijn dat de eerste test onterecht of vals negatief is omdat er nog te weinig virusdeeltjes zijn. Als je je vervolgens, bij een eerste negatieve test, na drie à vier dagen nog een keer laat testen en weer negatief bent, dan zeggen de experts dat je vrijwel zeker op dat moment niet besmet bent”, zo legt Moons uit.
Hoe werkt de CoronaMelder?
De CoronaMelder app werkt als volgt. Wanneer twee personen die de app op hun smartphone geïnstalleerd hebben gedurende minimaal 10 minuten dicht bij elkaar in de buurt zijn - op minder dan anderhalve meter - dan worden de apps als het ware aan elkaar gekoppeld. Of, met andere woorden, de apps onthouden welke smartphones dicht bij elkaar in de buurt waren. Dat gebeurt geanonimiseerd zodat de privacy van gebruikers gewaarborgd blijft.
Wanneer binnen 14 dagen na het contact een van beide personen positief test op het coronavirus dan kan deze persoon via de app, anoniem, een melding laten sturen naar alle 'gekoppelde' smartphones. Die kunnen vervolgens besluiten zichzelf ook te laten testen op het virus.
Ook succesvol bij lagere installatiegraad
In de beginfase van het ontwikkeltraject van de corona-app werd veel gesproken over de effectiviteit van een dergelijke app in relatie tot het aantal mensen dat hem installeert en gebruikt. De Universiteit van Oxford noemde het cijfer van 60 procent. Anders zou een corona-app geen, of niet veel, zin hebben. Dat is inmiddels genuanceerd.
"Als je geen andere maatregelen - zoals social distancing enzovoort - hanteert, dan is zestig procent nodig om de verspreiding naar nul terug te brengen. Als je wel de andere maatregelen hanteert, dan kan zelfs een laag percentage al besmettingen voorkomen en heeft dus effect. Maar uiteraard geldt: hoe meer mensen de app installeren, hoe groter het effect”, legt Moons uit.
Maar het echte effect van de app op het terugdringen van het coronavirus kan pas onderzocht, en duidelijk, worden na de lancering. “Nu is dat zo goed en zo kwaad als dat kan onderzocht bij een kleine groep, waarbij het niet om echte besmettingen ging. Gewoonlijk zouden we dat voor invoering verder willen onderzoeken. Maar die tijd hebben we eenvoudigweg nu niet. Het virus is te snel", aldus Moons die de CoronaMelder zelf ook gaat installeren en gebruiken.
