In het onderzoeksproject Stress in Action werken zeven Nederlandse universiteiten en UMC’s samen in een langlopend onderzoek naar stress. Doel van dit tienjarige project is om methoden te ontwikkelen waarmee stress in het dagelijks leven kan worden gevolgd en gereduceerd, om zo het ontstaan van stress-gerelateerde ziekten te voorkomen. Hoogleraar gezondheidspsychologie Matthijs Noordzij (Faculteit BMS), ook verbonden aan het Technisch Medisch Centrum (TechMed Centrum) van de Universiteit Twente, speelt met zijn specifieke kennis op het gebied van draagbare technologieën een cruciale rol in het project.
Het is een bijzondere onderzoeksubsidie, de Zwaartekrachtsubsidie die de Nederlandse Wetenschappelijke Organisatie (NWO) en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben toegekend aan het onderzoeksproject Stress in Action. Voor tien jaar maar liefst, benadrukt Noordzij in ICT&health 6.
Divers beeld van stress
“Meestal zijn subsidies voor vier jaar, om een PhD mogelijk te maken. Gelet op het onderwerp dat we ter hand nemen – stress – en de doelstelling die we willen bereiken, is deze langere periode wel begrijpelijk. Stress is typisch een onderwerp waarbij iedereen wel een beeld heeft, maar vaak een ander beeld. Het raakt iedereen, maar de een denkt bij het woord aan werk, een tweede aan mantelzorg en een derde aan wat er in zijn of haar lichaam gebeurt. Bovendien kan stress evenzeer positief zijn als negatief. Zonder stress zit er weinig uitdaging in het leven.”
Het is een complex onderzoeksveld, waar weliswaar meer onderzoek plaatsvindt, maar vaak in een laboratorium-setting. Daarin krijgen deelnemers een stress-taak, zoals bereid een spreekbeurt voor over je goede en slechte eigenschappen, die je vervolgens voor een groep moet presenteren. Noordzij hierover: “De bekende Trier social stress-test. Daarvan gaat je hartslag wel omhoog, maar dat blijkt niet bruikbaar om te voorspellen wie wel of niet een grotere gevoeligheid heeft om ziek te worden van chronische stress.”
Stress in het dagelijks leven
Precies daarom is het nieuwe onderzoek geen laboratoriumonderzoek en ook precies daarom heet het dus Stress in Action. Uitgaand van de wetenschap dat stress een bedreiging kan zijn voor de gezondheid, gaat de onderzoeksgroep hier in een langlopend onderzoek met moderne meet- en analysetechnieken de emotionele, cognitieve, biologische en gedragsmatige reacties van mensen op stress in het dagelijks leven in kaart brengen.
Dat de Universiteit Twente een van de partners in dit onderzoek is, heeft te maken met het feit dat het oorspronkelijke subsidieverzoek van Amsterdam UMC door NWO was teruggestuurd met het advies er een partner bij te zoeken die specifieke medtech-kennis heeft. Zo kwam Noordzij in beeld, die immers gespecialiseerd is in het bestuderen van psychologische processen in het dagelijks leven met behulp van technologie.
“Juist daarom ben ik naar Universiteit Twente gekomen”, zegt hij. “Hier bevind ik me tussen de mensen die gerichte expertise hebben op het gebied van machine learning, gezondheidspsychologie, technologie, en cognitieve en data science. De vraag hoe de mogelijkheden van technologie optimaal kunnen worden benut zit in het DNA bij de mensen van alle afdelingen van ons TechMed Centrum. Bovendien heeft dit centrum verbanden met alle op dit gebied relevante bedrijven en met de zorginstellingen.”
Ambitie voor 2025
Stress in Action zit nog in zijn eerste fase. “We zijn nu een kleine twee jaar bezig”, zegt Noordzij, “en de ambitie is om eind 2025 de eerst versie van de toolkit af te hebben. We willen dan de eerste voorstellen beschikbaar hebben voor het meten van hartslag, psychologische stress en cognitie. Daar wordt nu hard aan gewerkt.”
Lees het hele artikel in ICT&health 6, die onlangs is verschenen. Of lees het artikel in ons online magazine.
