De digitalisering van preoperatieve screening blijkt in de praktijk effectief te zijn. Wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring tonen aan dat digitale screening voor een grote groep te opereren patiënten even veilig en effectief is als traditionele face-to-face consultaties, terwijl het tegelijkertijd een oplossing biedt voor een betere inzet van schaars personeel, zo stellen Michiel Tebbes en Leonie Woudstra-Schutte in dit artikel.
"We zagen dat veel gezonde patiënten onnodig tijd kwijt waren aan ziekenhuisbezoek en een fysiek preoperatief consult dat hen weinig toegevoegde waarde opleverde," vertelt Willemien van Hout, teammanager van de preoperatieve screening (POS). "Door slim gebruik te maken van digitale mogelijkheden, kunnen we nu gerichter bepalen wie we echt in het ziekenhuis moeten zien."
Nieuwe werkwijze
Een wetenschappelijk onderzoek, uitgevoerd in het Utrechtse Diakonessenhuis, vergeleek de resultaten van digitale screening met traditionele face-to-face consultaties bij 400 patiënten waarbij er geen verschil in ‘geïnformeerd voelen’, psychologische voorbereiding en postoperatief herstel werd gevonden tussen beide patiënten onderzoeksgroepen. Deze uitkomst, inclusief het feit dat de preoperatieve risicoschatting (ASA score) bij de digitale en fysieke groep vergelijkbaar was, leidde tot een nieuwe werkwijze op de POS.
"Deze nieuwe werkwijze leidt ertoe dat patiënten veel minder vaak fysiek naar de POS hoeven te komen (65%)," licht anesthesioloog Reinier Tromp Meesters toe. "Dat scheelt patiënten veel tijd, dat scheelt hun werkgever tijd, het scheelt CO2-uitstoot omdat er minder vervoersbewegingen zijn maar bovenal is het medisch gezien veilig, blijken patiënten zeer tevreden en kunnen wij ons personeel veel effectiever inzetten."
Gezamenlijke ontwikkeling
Het digitale systeem werkt op basis van een algoritme in het HiX-platform. Patiënten vullen via hun eigen portaal een vragenlijst in, waarna het systeem een voorlopige ASA-score berekent. Deze score geeft richting aan het type afspraak (volledig digitaal, telefonisch of fysiek) dat de patiënt krijgt aangeboden. "Toen ons ziekenhuis overstapte naar HiX met standaard-content, heb ik in de Chipsoft gebruikersgroep aangegeven dat ik deze functionaliteit graag wilde ontwikkelen," vertelt Tromp Meesters. Het systeem is ontwikkeld in samenwerking met anesthesiologen uit onder andere het Deventer Ziekenhuis, het Maasstad Ziekenhuis en Rijnstate en met Chipsoft.
"De anesthesioloog heeft nu meer tijd voor een kwalitatief goed consult en dat verhoogt de kwaliteit van zorg voor die patiënten die dat nodig hebben of daar behoefte aan hebben," vervolgt Tromp Meesters. "Daarnaast heeft de patiënt op zijn portaal 24/7 met behulp van animatiefilmpjes (Indiveo) en digitale voorlichting veel betere informatie beschikbaar dan hij ooit fysiek van een anesthesioloog heeft gekregen."
De patiënt kiest vervolgens digitaal uit de keuze van aangeboden anesthesietechnieken en geeft informed consent, waarna de screening kan worden afgerond door de anesthesioloog. De app van BeterDichtbij wordt daarbij ingezet om de digitale begeleiding en communicatie tussen patiënt en Diakonessenhuis verder te verrijken met reminders, instructies en antwoorden op veel gestelde vragen. “Uiteraard blijven wij daarnaast ook laagdrempelig fysieke of telefonische afspraken voor patiënten faciliteren die minder digivaardig zijn of aangeven liever persoonlijk contact te willen.”
“We hebben op de polikliniek POS een kritische blik op patiënten die bijvoorbeeld anderstalig zijn of een beperking hebben. Die bieden we een telefonische of fysieke screening,” aldus Van Hout.
Andere werkwijze
Voor zorgverleners betekent dit een andere manier van werken. De POS-baliemedewerker beoordeelt via een dashboard of een patiënt fysiek moet komen of dat een telefonisch consult volstaat. "Veel patiënten vinden het praktisch dat ze niet extra vrij hoeven te nemen voor een ziekenhuisbezoek," vertelt Joost Geesing, CMIO van het Diakonessenhuis.
Tachtig procent van de patiënten waardeert de nieuwe aanpak, het triage algoritme voldoet uitstekend en slechts een kleine minderheid verkiest een persoonlijke afspraak.
De implementatie in het Diakonessenhuis werd begeleid door adviesbureau D&A. "Het succes zit in de details," benadrukt Van Hout. "Van de formulering in vragenlijsten tot de timing van herinneringen - elk aspect moet kloppen om patiënten goed te kunnen begeleiden. De projectleider van D&A zorgde voor een heldere afbakening van verantwoordelijkheden en goede samenwerking tussen afdelingen."
Het systeem biedt ook mogelijkheden voor verdere ontwikkeling. "Als we ermee gaan werken, beschikken we over meer data en kunnen we dit model steeds beter maken voor gebruik in alle Chipsoft ziekenhuizen van Nederland," zegt Tromp Meesters. "Daarna willen we voorspellende modellen maken voor postoperatieve complicaties en betere planning van verwachte ligduur in het ziekenhuis."
Michiel Tebbes is SEH-arts KNMG in het Slingeland ziekenhuis. Hij is ook lid van de redactieraad van ICT&health.
Leonie Woudstra - Schutte is Senior Consultant bij D&A Conclusion.
Bronnen:
