Wanneer elke minuut telt voor de patiënt, wil je als arts medische beelden direct kunnen raadplegen, ook als die in een ander ziekenhuis zijn gemaakt. Sinds deze maand realiseren het Radboudumc en CWZ deze ambitie: zij wisselen beelden digitaal uit via het zogeheten XDS-netwerk. Deze beveiligde verbinding maakt het mogelijk dat de twee verschillende elektronische patiëntendossiers (EPD’s) en beeldopslagsystemen van de Nijmeegse ziekenhuizen met elkaar communiceren.
De uitwisseling van digitale beelden vindt in eerste instantie plaats tussen de afdelingen neurologie en neurochirurgie, maar zal later dit jaar ook voor andere specialismen beschikbaar komen. Beelden als CT-scans zijn nu direct te zien voor collega’s in het andere ziekenhuis. DVD’s komen er niet meer aan te pas. “Nu winnen we kostbare tijd,” vertellen de betrokken neurologen Wim Mulleners (CWZ) en Ewoud van Dijk (
Radboudumc). Zij spreken over een geweldige stap voorwaarts. “Deze stap is goed voor onze patiënten en zorgt bovendien voor veel gebruiksgemak.” In april maakte het Maxima Medisch Centrum bekend dat zij m
et drie andere ziekenhuizen in Zuidoost-Brabant ook via een beveiligd netwerk digitale beelden ging uitwisselen.
Uitwisseling digitale beelden eerst bij beroerte
Een van de eerste groepen patiënten bij wie het netwerk wordt ingezet, zijn mensen met een beroerte. In 80 procent van de gevallen gaat het dan om een herseninfarct, waarbij een stolsel een bloedvat verstopt. Bij 20 procent is sprake van een hersenbloeding door een kapot lekkend bloedvat. Jaarlijks komen er op de spoedeisende hulp van CWZ zo’n 500 mensen met een herseninfarct en in het Radboudumc zo’n 300.
Snelheid is in deze situaties geboden en dat geldt ook bij traumatisch hersenletsel. Met de XDS-viewer kunnen neurologen en neurochirurgen in beide ziekenhuizen snel de beelden bekijken. Mulleners (CWZ) hierover: “In beide situaties is er sprake van grote spoed en tijdsdruk. Dat is de reden waarom de neurologen de primeur hebben met XDS. Ook bij traumatisch hersenletsel kan de XDS-verbinding van toegevoegde waarde zijn. Nu kunnen neurologen en neurochirurgen in beide ziekenhuizen snel de beelden bekijken.”
Met druk op de knop
De afgelopen jaren zijn goede samenwerkingsafspraken gemaakt tussen de ziekenhuizen, huisartsen en ambulancediensten. Patiënten met een herseninfarct kunnen in beide ziekenhuizen terecht voor goede zorg. Alleen een kleine groep mensen die voor de endovasculaire behandeling in aanmerking komt, gaat in vliegende vaart per ambulance van CWZ naar het Radboudumc, waar een angioteam klaarstaat om te behandelen. Mulleners: “Hoe sneller dat gebeurt, hoe beter het resultaat is. Onze collega’s daar moeten dus zo vlug mogelijk onze CT-beelden hebben. Dat kan nu met één druk op de knop. Tegen de tijd dat de patiënt in het Radboudumc arriveert, staat het behandelteam daar klaar.”
Zodra de patiënt of zijn familie
in CWZ toestemming hebben gegeven voor het delen van de beelden, zijn ze direct beschikbaar in het Radboudumc. De CWZ-neuroloog belt direct zijn collega: ‘Ik zie dit op de scan, denk dat het een indicatie is voor een endovasculaire behandeling, kijk even mee’.
Van Dijk: “Ons team - een neuroloog, interventieradioloog of neurochirurg - komt dan onmiddellijk in actie. We openen de beelden uit CWZ in onze eigen systemen en maken een inschatting. Hoe ziet het verstopte bloedvat eruit? En hoeveel hersenweefsel is al beschadigd? Als we samen de ingreep zinvol vinden, gaat de patiënt per ambulance naar het Radboudumc. De transporttijd is ongeveer de tijd die we nodig hebben om onze angiokamer in gereedheid te brengen. Als de patiënt bij ons op de spoedeisende hulp was binnengekomen, hadden we die tijd ook nodig gehad. Door XDS kunnen we blijvend gebruik maken van de expertise en faciliteiten die in beide ziekenhuizen aanwezig zijn én zijn we optimaal voorbereid als een patiënt overkomt.”
XDS ook voor andere specialismen
De ambitie is dat ook andere specialismen XDS gaan gebruiken. Niet alleen voor het uitwisselen van beelden, maar ook voor correspondentie, rapporten, uitslagen enzovoort. De voordelen voor patiënten zijn groot. Bijvoorbeeld voor mensen die op twee locaties worden behandeld. Of mensen die voor een operatie naar het ene ziekenhuis gaan en de vervolgzorg krijgen in het andere. Ewoud van Dijk: “Artsen in beide ziekenhuizen werken binnen allerlei specialismen nauw met elkaar samen. Een voorwaarde voor deze ‘netwerkgeneeskunde’ is een goede en veilige informatieoverdracht. Dit is een belangrijke mijlpaal. We moeten het met de hele regio zo gaan doen.”
Laurens de Groot, projectleider Informatie Management van het Radboudumc, licht toe: “Op dit moment worden er door het Radboudumc tienduizenden dvd’s per jaar ontvangen en verstuurd met beelden van en naar andere ziekenhuizen. Dit zal vanaf nu fors verminderen. De informatie is sneller beschikbaar en het proces is veel veiliger. En er is ook minder noodzaak tot over-diagnostiek omdat de arts beslissingen neemt op basis van bestaande informatie, zonder een nieuwe scan uit te moeten voeren bij de patiënt.”
Radboudumc initiatiefnemer
Het Radboudumc is initiatiefnemer in het opzetten van regionale informatie-uitwisseling via het XDS-netwerk. CWZ was vanaf het begin betrokken. Met XDS kunnen gebruikers direct communiceren met de beeldsystemen en EPD’s van andere ziekenhuizen, regionaal en later ook nationaal. Alle ziekenhuizen in de regio zijn inmiddels bij dit initiatief aangesloten.
Straks werkt het systeem niet alleen voor uitwisselen van beelden, maar ook voor correspondentie, rapporten, uitslagen enzovoort. De voordelen voor patiënten en zorgverleners zijn groot. Wat te denken van patiënten die een behandeling krijgen op twee locaties? Van patiënten die voor een operatie naar het ene ziekenhuis gaan en vervolgzorg krijgen in het andere ziekenhuis? Van Dijk: “ ‘XDS is een echte no brainer. Voor goede transmurale samenwerking is gemakkelijk en veilig delen van patiëntendata een voorwaarde. Dit moeten we met de hele regio zo gaan doen.”
Het accent ligt bij de ingebruikname van XDS op spoed, maar gebruik in niet-acute situaties staat ook op de planning. Mulleners: “Stel ik verwijs een patiënt. Dat telefoontje is zo gedaan, maar er gaan dagen overheen voordat de beelden bij mijn collega liggen. Straks is dat met één drup op de knop gebeurd.’ Ewoud: ‘Een groot voordeel is ook dat de neurologen in CWZ dankzij XDS kunnen zien welke beelden tijdens de ingreep in het Radboudumc zijn gemaakt als hun patiënten terugkomen naar CWZ. XDS gaat bijdragen aan multidisciplinaire overleggen over patiënten die in beide ziekenhuizen worden behandeld.”
