De chirurgen dr. Amir Sadeghi en dr. Sabrina Siregar van het Erasmus MC hebben als eersten ter wereld een longtumor verwijderd met hulp van augmented reality. Die techniek maakt het mogelijk om tijdens een robot-geassisteerde operatie virtuele beelden van de tumor, bloedvaten en luchtwegen over de long te projecteren. “Zo vinden we veiliger en beter de weg in het binnenste van de patiënt.”
Wat betreft de inzet van AR bij een longoperatie gaat het hier om een absolute wereldprimeur. Augmented reality wordt echter wel al vaker met succes ingezet door chirurgen. In maart had bijvoorbeeld orthopeed Wilmar de Goede nog een Europese primeur te pakken. Bij het plaatsen van een schouderprothese in het St. Jans Gasthuis Weert, maakte hij gebruik van een ‘slimme bril’ met augmented reality (AR) techniek. De bril helpt bij de operatie, maar biedt ook de kans om collega’s op afstand live mee te laten meekijken. Dr. Atul Gupta Chief Medical Officer for Image Guided Therapy bij Philips en werkzaam als interventieradioloog denkt zelfs dat AR de zorg de komende jaren definitief gaat veranderen.
AR met robotassistentie
Hoe de mogelijkheden met AR op spectaculaire wijze groeien, bleek tijdens de unieke longkankeroperatie in Erasmus MC. Met AR werden tijdens de robot-geassisteerde operatie virtuele beelden van de luchtwegen (groen) en bloedvaten (blauw) over de long geprojecteerd.
Deze revolutionaire wijze van werken startte al in 2020 in de complexe longkankerchirurgie. Dankzij virtual reality (VR) lukte het toen om de anatomie van de long uitgebreid in kaart te brengen. Ofwel: de chirurg zet een VR-bril op en ziet voorafgaand aan de operatie exact waar in een longkwab de tumor zich bevindt.
Nog geen drie jaar later gaan dezelfde chirurgen van het Erasmus MC nog een stap verder. Ze hebben de eerste longkankerpatiënten geopereerd met augmented reality. Daarbij worden virtuele beelden van de long tijdens de operatie over de long geprojecteerd. Zo ziet de chirurg live waar bloedvaten en luchtwegen lopen en waar de tumor zit. Dat is niet altijd zichtbaar met het blote oog en voor een chirurg belangrijke informatie om de juiste route naar de tumor te bepalen. “Met augmented reality vinden we veiliger en beter de weg in het binnenste van de patiënt”, aldus hartlongchirurg dr. Lex Maat.
Joysticks
De chirurgen gebruikten augmented reality bij twee robot-geassisteerde operaties. Tijdens deze operatie staat de chirurg niet aan de operatietafel, maar zit hij of zij achter een bedieningspaneel van een operatierobot. Met joysticks bedient de chirurg operatie-instrumenten die via kleine gaatjes in het lichaam van de patiënt zijn ingebracht. Op het scherm ziet de operateur via een camera in de patiënt wat hij of zij doet.
Onderzoeker en hartlongchirurg dr. Amir Sadeghi legt uit dat je augmented reality enigszins kunt vergelijken met GPS. Hij en hartlongchirurg dr. Sabrina Siregar voerden de eerste twee operaties met AR uit. Siregar vertelt: “Augmented reality helpt de chirurg om preciezer te opereren. We kunnen nu bijvoorbeeld goed zien dat onder een bepaald stukje long een slagader loopt.”
