Het Radboudumc heeft twee NWO Open Science Beurzen ontvangen. Rogier Kievit richt zich in zijn project op de ontwikkeling en validatie van een set voor het testen van cognitieve vaardigheden. Peter-Bram 't Hoen richt zich op open science in grootschalige DNA-analyse. In totaal zijn 30 nieuwe projecten van start gegaan in tweede ronde Open Science Fund (OSF). De projecten krijgen een financiële impuls van maximaal 50.000 euro en bestrijken een breed spectrum van open science-praktijken binnen alle wetenschappelijke disciplines.
Open Science is volgens NWO een beweging die staat voor een meer open en participatieve onderzoekspraktijk waarbij publicaties, data, software en andere vormen van wetenschappelijke informatie in een zo vroeg mogelijk stadium gedeeld worden en voor hergebruik beschikbaar gesteld worden. Open Science moet leiden tot meer impact, zowel op wetenschap als op maatschappij. NWO streeft ernaar dat al het onderzoek dat door NWO gefinancierd wordt vrij toegankelijk is.
Het Open Science Fund is in 2020 gelanceerd door NWO om een impuls te geven aan het erkennen en waarderen van open science. In de eerste ronde zijn 26 projecten gehonoreerd op het brede terrein van open science. In de tweede ronde - in 2023 - werden in totaal 60 projecten gesubsidieerd, verdeeld over twee pakketten (30 in het eerste pakket eerder dit jaar en 30 in dit tweede pakket). NWO verwacht in 2024 geen nieuwe OSF-ronde te draaien, maar kijkt wel wat de mogelijkheden zijn voor 2025.
Abstract redenen
Abstract redeneren staat centraal in het project van Kievit. Dit betreft het vermogen om abstracte, nieuwe problemen op te lossen die niet afhankelijk zijn van specifieke kennis. Individuele verschillen in deze vaardigheid voorspellen belangrijke uitkomsten zoals schoolsucces, levensduur, carrièreontwikkeling en fysieke en mentale gezondheid.
De standaardtesten van deze vaardigheid- zoals de Raven’s Matrices en de Cattell Culture Fair test - zijn echter auteursrechtelijk beschermd en duur. Daardoor zijn ze niet toegankelijk voor landen en laboratoria met weinig middelen. Met hun Open Science project willen de Radboudumc-onderzoekers onder leiding van Kievit een effectief ongelimiteerde set van matrix redeneeritems ontwikkelen, valideren en beschikbaar maken voor de wereldwijde gemeenschap.
Grootschalige DNA-analyse
Peter-Bram 't Hoen en zijn collega's willen Open Science in het –omics-veld stimuleren. Hierbij is er sprake van grootschalige analyses van DNA, eiwitten en metabolieten, door ontwikkeling van de FAIR Data Cube (FDCube). Deze omvat software en diensten die onderzoekers in verschillende stadia van de Research Data Life Cycle helpt met de ontwikkeling van computer leesbare metadata. Verder richt het project zich op het vindbaar en toegankelijk maken van -omics data en het faciliteren van analyse en integratie van -omics-data uit verschillende bronnen.
‘Ons voorstel heeft tot doel de adoptie van de FDCube te vergroten door de harmonisatie van schema's met metadata, de oplevering van een productieversie en de ontwikkeling van promotie- en trainingsmateriaal’, schrijft ’t Hoen in een toelichting
Open Access, Open Science
Sinds 2009 streeft NWO ernaar dat alle publicaties voortkomend uit NWO-financiering Open access beschikbaar zijn. Onderzoeksdata die gegenereerd worden in het kader van door NWO gefinancierde projecten moeten zo open en FAIR (findable, accessible, interoperable & reusable) mogelijk beschikbaar gesteld worden. Waar mogelijk investeert NWO ook in de totstandkoming van Open Science infrastructuren.
Ook het ‘open’ uitvoeren van onderzoek met hulp van burgers is een vorm van Open Science. In veel gebieden gebeurt dit al met succes. NWO steunt citizen science en heeft daartoe een financieringsmodule beschikbaar gesteld. Het betrekken van burgers bij wetenschap wordt Citizen Science genoemd. Citizen Science is de laatste jaren sterk in opkomst. Lees hierover onder meer dit artikel van René Luigies in ICT&health 6, 2023.
