‘Gen AI gaat voor een revolutie zorgen, ook in de cloud’

‘De cloud’ bestaat niet. Je hebt publieke cloud-aanbieders voor cloud-capaciteit, zoals Google Cloud, Azure en AWS. Er zijn vele aanbieders van private cloud-omgevingen, en cloud-diensten in xaaS-vormen (as a service). Dat maakt de zoektocht naar wat voor een zorgaanbieder de beste cloud-omgeving of -toepassing is niet eenvoudiger, snapt Aashima Gupta, Global Director, Healthcare Strategy & Solutions, Google Cloud. “Maar in vergelijking met vijf jaar geleden is er wel een duidelijke verschuiving bij veel zorgaanbieders. Het gaat niet meer over of ze naar de cloud gaan, maar hoe.” En, betoogt Gupta: hoewel ‘de cloud’ zeker niet het antwoord is op elke digitale uitdaging van de gezondheidszorg, er wordt wel een wereld aan mogelijkheden mee geopend: van een einde aan de fragmentatie van de patiëntreis tot en met universele toegang tot zorg.

Tot een jaar of vijf geleden waren veel zorgaanbieders huiverig om naar de cloud te gaan, mede door een gebrek aan vertrouwen over afdoende privacy voor medische data. De afgelopen jaren is er echt sprake van een verschuiving van de vraag ‘waarom naar de cloud’ naar ‘hoe naar de cloud?’. Dat heeft volgens Gupta twee redenen.

• Allereerst is de gezondheidszorg er om voor patiënten te zorgen, IT is geen kernactiviteit. Google en andere cloud-infrastructuur aanbieders kunnen een ICT-infrastructuur op elke schaal aanbieden, en heel flexibel, met allerlei omringende diensten.

• Ten tweede is er een enorme toename van de hoeveelheid te  bewaren data, die met de opkomst van al dan niet AI-gebaseerde diagnostiek en analytics verder toeneemt. Al die data moet beschermd worden. Vorig jaar leden organisaties wereldwijd 300 miljard dollar schade door cybercriminaliteit. Er waren ook in de zorg behoorlijk grote incidenten. De investeringen om op alle niveaus security in te bouwen, kost ook veel geld. En de meeste zorgaanbieders werken met vrij geringe marges. Terwijl dit bij uitstek iets is dat technologie-ondernemingen zoals Google kunnen faciliteren, op alle niveaus en op elke schaal.”

Gebrek aan vertrouwen

Veel Europese organisaties vertrouwen er echter niet op dat hun data veilig is bij Amerikaanse ondernemingen, onder meer vanwege wetgeving die stelt dat Amerikaanse bedrijven verplicht kunnen worden om data over te dragen, ook als die data niet in de VS staat.

Privacy van data is vaak nog een drempel, ziet ook Gupta. “Maar wij hebben wereldwijd datacentra, die voldoen aan alle lokale regulering.  En wij kunnen onze klanten ervan verzekeren dat hun data het land waarin de data wordt opgeslagen, niet zal verlaten. We werken hiertoe samen met lokale en Europese overheden, want datasoevereiniteit is heel belangrijk. Het is nog altijd een belangrijke taak van ons om organisaties hiervan bewust te maken.”

Zien jullie hier wel verandering in optreden?

“Ja, er is een groeiend aantal zorgaanbieders, ook in Europa, dat ons verhaal snapt. Je kunt je belangrijkste bezit – zoals data – wel thuis beveiligen, maar het is veiliger in de bank, ofwel onze beveiligde cloud. Alleen jij hebt de sleutel van je kluisje, de bank niet: en de bank zorgt voor meer beveiliging dan jij thuis kan realiseren tegen een redelijk bedrag. We kunnen garanderen dat we geen toegang hebben tot de bij ons opgeslagen data, deels vanwege verschillende encryptielagen.”

Zorgorganisaties en -systemen hebben grote uitdagingen. Digitalisering kan een deel van de oplossing bieden. Hoe passen cloud-diensten hierin?

“Wij bieden allereerst natuurlijk wereldwijd schaalgrootte en flexibiliteit. Maar cloud-aanbieders hebben veel meer te bieden om digitalisering te faciliteren. Ik noem er vier.”

• Digitale groei en ervaring: de gemiddelde patiëntreis is nog erg gefragmenteerd. Al je behandelaren – huisarts, lab, ziekenhuis etc – hebben een deel van de data over jouw behandeling. Alle stukjes data in een cloud-omgeving plaatsen, kan bijdragen aan het eenvoudiger samenbrengen van die data in een overkoepelend ‘EPD’, of welke naam je er ook aan wil geven. Natuurlijk spelen er zaken mee zoals interoperabiliteit van systemen, uiteenlopende definities en standaarden. Maar één overkoepelende omgeving kan enorm helpen om die fragmentatie te veranderen in een coherent overzicht voor patiënten en hun behandelaren.”

• Burn out: een ander aspect is het sterk groeiende tekort aan zorgpersoneel, tegen 2030 volgens de WHO 9,3 miljoen mensen wereldwijd. En er komen echt niet afdoende mensen bij via opleidingen de komende jaren. Dus moet je de huidige zorgprofessionals ontlasten. In de VS en volgens mij ook in Nederland besteden zorgverleners tot 40 procent van hun tijd aan vormen van administratie, zoals het intypen, overtypen en overdragen van informatie, het zoeken naar informatie. Dit veroorzaakt steeds meer ‘documentatie’ burn out. Cloud-aanbieders zoals Google werken hard aan het ontwikkelen van AI-toepassingen om administratielasten te verlagen. Een klein voorbeeld: in de VS werken we samen met een zorgaanbieder om de verpleegkundige overdracht terug te brengen van een handmatig half uur naar een intuïtieve, geautomatiseerde 5 minuten.

• Financiering: ook het kostenaspect speelt mee. Het systeem van vergoedingen is in de VS anders dan in Nederland, maar in beide gevallen is het erg complex en gebeurt nu nog veelal handmatig. Met behulp van AI-toepassingen zoals LLM’s kun je ook hier het handmatige en gefragmenteerde tegen gaan.

• Security: er is een enorme toename van cybercriminaliteit. Voor afzonderlijke organisaties wordt het steeds lastiger om zelf afdoende security te regelen, zeker omdat het aanvalsoppervlakte voortdurend groter wordt en AI ook cybercriminelen nieuwe tools geeft. Cloudaanbieders zoals wij hebben veel technici die alleen maar hiermee bezig zijn. Natuurlijk blijf je als organisatie medeverantwoordelijk voor je security, maar wij kunnen hier wel allerlei diensten in aanbieden om data en ICT in de cloud te beschermen.”

De sterke groei in het gebruik van AI-toepassingen vergt veel rekencapaciteit. Kan een cloud-omgeving hier ook een oplossing bieden?

“Dat is een belangrijk deel van ons bestaansrecht: het bieden van CPU- en GPU-capaciteit. Maar we kunnen hier ook in variëren. Niet elke AI-toepassing vergt evenveel rekencapaciteit en dus energieverbruik. We zijn in staat om per toepassing en per moment de juiste hoeveelheid capaciteit toe te kennen, zodat altijd de meest energie-efficiënte oplossing gekozen wordt. Bovendien ondersteunen we diverse soorten oplossingen, zowel van ons als van open source partijen. We bieden daarin een keuze, afhankelijk van het soort use case.”

En moet alles dan naar de cloud?

“Zeker niet. Een hybride cloud-aanpak is het beste voor de meeste organisaties. Sommige toepassingen en data kunnen beter on premise staan of in een private cloud, voor andere toepassingen is een public cloud beter. Het is belangrijk om daar samen naar te kijken: wat werkt voor een specifieke zorgaanbieder het beste, en hoe gaat dat mogelijk in de toekomst veranderen? Uitgangspunt moet altijd zijn dat je een gebruiker – of het nou de eindklant is of een system integrator – een single pane of glass biedt over alle onderdelen van een hybride cloud-aanpak heen. Voor hen moet er een eenduidige, intuïtieve ervaring zijn ongeacht waar een workload, data of een toepassing zich bevindt. Want ook dat kan per moment verschillen.”

Duurzaamheid wordt steeds belangrijker. Hoe wordt je als Google Cloud zelf zo energie-efficient mogelijk en hoe help je hier zorgaanbieders in?

“Duurzaamheid raakt alle onderdelen van de cloud-keten. Dat begint al bij leveranciers en logistiek en eindigt bij de eindgebruiker. Energieverbruik is hier een groot onderdeel van. We kunnen al veel winnen bij wat ik eerder zei: gebruik de meest energie-efficiënte rekencapaciteit. Niet elke AI-toepassing of deep learning model heeft dezelfde capaciteit nodig. En dat passen we in elke laag van onze dienstverlening toe, met een keuze van mogelijkheden. We geven daar zelf advies in, maar laten de keuze uiteindelijk aan de eindgebruiker.”

Hoe belangrijk is AI voor de toekomst van de zorg?

“Enorm. Vooral gen AI zal de komende tien jaar voor een revolutie kunnen zorgen. De zorg is enorm gefragmenteerd. Of het nou gaat om het vinden van de juiste behandelaar en behandeling, de juiste onkostenvergoeding of het vergaren van alle benodigde data voor diagnostiek en behandeling. Gen AI-toepassingen, LLM-modellen, kunnen hier een grote stap vooruit in bieden, door als het ware de meest optimale en simpele navigatie te bieden. Dat levert minder administratielasten op, minder verspilling van tijd, een snellere en betere keuze voor de juiste behandeling."

"Internet, smartphones, ze hebben voor revoluties gezorgd in hoe we interacteren. Met de democratisering van gen AI denk ik dat er een nieuwe revolutie aan komt, die fragmentering wegneemt en meer diversiteit biedt afhankelijk van het soort gebruiker. Bijvoorbeeld: een arts, een verpleegkundige of een patiënt hebben allemaal een andere manier om informatie tot zich te nemen. Gen AI kan die diversiteit bieden. En nog belangrijker: ik denk dat gen AI kan helpen om de benodigde zorg voor iedereen, wereldwijd, toegankelijk te maken.”