Ruim een derde van alle Nederlanders weet niet dat hun medische gegevens vaak alleen uitgewisseld mogen worden door zorgverleners als ze daar zelf expliciet toestemming voor hebben gegeven. En dat terwijl gegevensuitwisseling van levensbelang kan zijn. Daarom loopt er vanuit de overheid een publiekscampagne met de boodschap: ‘Wij zorgen voor jou, zorg jij voor toestemming?’. De campagne sorteert alvast voor op Mitz, een online voorziening waarin alle Nederlanders vanaf 16 jaar zelf hun toestemming kunnen beheren.
“De eerste zorgaanbieders zijn inmiddels op Mitz aangesloten. De verwachting is dat het een jaar of twee duurt voordat alle zorgorganisaties dat zijn”, vertelt beleidsmedewerker Leo van der Lubbe van het ministerie van VWS in een interview in ICT&health 6. “In de tussentijd willen we wel alvast starten met het onder de aandacht brengen van toestemmingen, voor de mensen die nu niet weten hoe dit in elkaar zit. Want zij kunnen – als ze dat willen - nu al in actie komen om hun medische gegevens beter beschikbaar te maken.”
Zorgverleners aan het woord
“Het geven van toestemming is een basisvereiste voor gegevensuitwisseling in de zorg”, vervolgt Van der Lubbe. “Het beschikken over de juiste gegevens op het juiste moment is essentieel voor goede zorg, in het ergste geval is het een kwestie van leven of dood. Bijvoorbeeld als jij buiten bewustzijn op de spoedeisende hulp aankomt en daar niet achterhaald kan worden dat jij allergisch bent voor een bepaald medicijn.”
Zorgverleners ervaren het huidige proces – waarbij zij, mits er toestemming is, onderling actuele medische gegevens delen - als tijdrovend en inefficiënt. In de publiekscampagne komt dan ook onder meer een SEH-arts aan het woord die uitlegt hoeveel tijd het haar kost om rond te bellen om medische gegevens van een patiënt bij elkaar te krijgen.
“We hebben er bewust voor gekozen om de campagne vorm te geven vanuit het perspectief van zorgverleners”, aldus Van der Lubbe, “Zij spreken uit eigen ervaring en kunnen als geen ander het belang van het geven van toestemming uitleggen.” Naast de SEH-arts komen ook een verpleegkundige, apotheker, huisarts en patiënten aan het woord.
Mitz: één plek voor toestemming
In de online toestemmingsvoorziening Mitz kunnen burgers zelf hun keuze vastleggen en beheren. Zorgaanbieders gaan Mitz gebruiken om te controleren of de patiënt/cliënt toestemming heeft vastgelegd. Er worden geen medische gegevens gedeeld via of verstuurd naar Mitz. Burgers kunnen nu al in Mitz aangeven welke zorgaanbieders toegang mogen hebben tot hun medische gegevens.
Mitz moet een einde maken aan de veelheid aan plekken waar patiënten op dit moment toestemming vastleggen. Mitz is in het Informatieberaad Zorg als bouwsteen benoemd en in het Integraal Zorgakkoord (IZA) is afgesproken dat zorgaanbieders uiterlijk in 2025 op Mitz zijn aangesloten.
Lees het hele artikel in ICT&health 6, die op 15 december verschijnt.
