Uit de jaarlijkse monitor van het College over het VN-verdrag handicap blijkt dat er nog een wereld te winnen is als het gaat om het verbeteren van de online toegankelijkheid tot communicatiemiddelen voor mensen met een handicap. Het zelfstandig digitaal regelen van overheidszaken, onderwijs en bankzaken is nog steeds vaak moeilijk of onmogelijk. Mensen kunnen bijvoorbeeld informatie niet tot zich nemen omdat er bij filmpjes geen ondertiteling is.
Andere voorbeelden zijn dat een formulier niet kan worden ingevuld omdat de website zonder muis niet te gebruiken is. Ook komt het voor dat er geen afspraak kan worden gemaakt met de zorgverlener omdat een patiëntenomgeving niet toegankelijk is. Het VN-verdrag handicap verplicht de overheid om maatregelen te nemen om de toegankelijkheid van digitale informatie en andere diensten te garanderen. Ook moet de overheid ervoor zorgen dat ook de private partijen de toegankelijkheid van hun digitale informatie en diensten verbeteren.
Digitale toegankelijkheid
Het College laat weten dat de digitalisering kan bijdragen aan de toegankelijkheid van informatie en dienstverlening maar dan moet die digitale toegankelijkheid wel goed en duidelijk zijn geregeld voor iedereen. Dat is volgens het rapport nu niet het geval. "Mensen met een beperking die niet zelfstandig toegang tot een website of applicatie hebben, zijn vaak gedwongen om anderen om hulp te vragen. Dit tast hun autonomie aan”, zegt Nico Schrijver, interim-voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. Als het aan het College ligt moet de overheid extra stappen zetten om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking, zoals het VN-verdrag handicap voorschrijft, volwaardig kunnen meedoen aan de samenleving, net als ieder ander.
De overheid heeft door de jaren heen al veel stappen gezet richting digitale toegankelijkheid. Uit het Dashboard DigiToegankelijk van de Rijksoverheid voldeed volgens in oktober 2024 slechts 6% van de ruim 9059 websites en mobiele apps waarvoor de overheid verantwoordelijk is, aan alle toegankelijkheidseisen. Het College vindt dit zorgelijk. Voorbeelden van die ontoegankelijkheid zijn onder meer: ontbrekende ondertiteling bij video’s en ingewikkeld taalgebruik. Hierdoor hebben mensen met een beperking minder goede toegang tot overheidsinformatie- en diensten. Dit kan ervoor zorgen dat zij een informatieachterstand krijgen.
De wetgeving over de verplichte toegankelijkheid van digitale middelen ontbreekt gedeeltelijk nog, zoals in de zorg en in het onderwijs. Zo blijkt uit onderzoek dat geen enkele van de onderzochte websites van tachtig ziekenhuizen volledig voldoet aan de toegankelijkheidseisen en zijn er in de zorg signalen dat persoonlijke gezondheidsomgevingen, zoals het elektronische patiëntendossiers niet of nauwelijks toegankelijk zijn voor mensen die een schermlezer gebruiken. Mensen kunnen daardoor soms geen afspraken maken of uitslagen van onderzoeken niet inzien. Het College pleit er dan ook voor om toegankelijkheidseisen vast te leggen voor essentiële private dienstverleners.
Aanbevelingen College
Als toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag handicap heeft het College een aantal aanbevelingen om digitale toegankelijkheid en dienstverlening voor mensen met een beperking te verbeteren:
- Leg toegankelijkheidseisen en minimumrichtlijnen op aan essentiële private dienstverleners en zorg voor training.
- Formuleer concretere doelstellingen voor de Nationale strategie, inclusief voor Caribisch Nederland.
- Betrek mensen met een beperking.
- Garandeer de toegang tot overheidsdienstverlening voor vertegenwoordigers.
- Zorg ervoor dat alle overheidsinstanties zich houden aan de toegankelijkheidseisen van het Besluit digitale toegankelijkheid overheid, o.a. door het stellen van eisen bij inkoopvoorwaarden en door te zorgen voor effectief toezicht.
Behalve het rapport zijn er ook een versie in eenvoudige taal en een NGT-video beschikbaar.
