Een zorginnovatie, en hulpmiddel, die zijn meerwaarde steeds vaker bewijst is de Wolk heupairbag. Die zorgt ervoor dat het aantal heup- en/of bekkenfracturen bij ouderen verminderd. Zorginstelling tanteLouise, waar de heupairbag al geruime tijd ingezet wordt, heeft samen met het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) een pilot-onderzoek van het LUMC uitgevoerd waarin de effectiviteit van de heupairbag aangetoond wordt.
De heupairbag van Wolk is zo'n tien jaar geleden bedacht door Hans Schröder en in de jaren die volgden doorontwikkeld in samenwerking met de TU Delft. TanteLouise is een van de 60 zorginstellingen die de heupairbag inmiddels gebruiken.
Deze innovatie was ook een van de prominente onderwerpen in de presentatie van Jan-Kees van Wijnen, bestuurder van tanteLouise, op het congres van ICT&health in mei van dit jaar. Daar vertelde hij dat de Wolk er alleen al bij tanteLouise toe bijgedragen heeft dat het aantal heupfracturen per jaar van 50 naar 7 gedaald is.
Heupairbag blijkt effectief
In de door het LUMC geïnitieerde pilot-studie is de effectiviteit van de heupairbag bestudeerd. Daarvoor werd het gebruik van de Wolk in de periode tussen 2017 en 2020 onderzocht bij meer dan 900 ouderen die zorg ontvingen bij tanteLouise. Daarbij werden 45 Wolk airbags ingezet. Uit de studie komt naar voren dat het aantal heup- en bekkenfracturen in deze periode bijna halveerde. Die conclusie heeft ertoe geleid dat tanteLouise het gebruik van de Wolk nog intensiever is gaan inzetten. Met name bij ouderen met een verhoogd risico op vallen.
De heupairbag werkt precies zoals de naam aangeeft. Wanneer een oudere valt blaast de airbag zich razendsnel op zodat de klap van de val op heup en bekken opgevangen wordt. De Wolk wordt onder de kleding gedragen en heeft verder geen gevolgen voor de bewegingsvrijheid van de drager. Feitelijk werkt hij dus hetzelfde als de lichaams-airbags zoals we die ook kennen van motorrijders en skiërs.
LUMC onderzoeker contacteerde tanteLouise
Het onderzoek werd geleid door Banne Nemeth, orthopedisch chirurg in opleiding en onderzoeker aan het LUMC. Hij kwam in 2019 voor het eerst in aanraking met de Wolk. "Ik las dat het hulpmiddel 60 tot 70 procent van alle heupfracturen na een zijwaartse val bij ouderen moest voorkomen, dit zijn indrukwekkende cijfers", aldus Nemeth.
Dat bracht hem op het idee om de effectiviteit van de heupairbag in de praktijk te gaan onderzoeken. Omdat de Wolk bij tanteLouise toen al aardig ingeburgerd was, nam hij contact op met de ouderenzorgorganisatie. Die wilde uiteraard maar al te graag meewerken aan de studie.
Voor het onderzoek werden de valpartijen en heup- of bekkenfracturen bij ouderen vergeleken met de periode voor en na de implementatie van de heupairbags. Daaruit bleek dus dat het aantal fracturen in de periode na de implementatie met 45 procent afgenomen is. "Deze resultaten kunnen erop wijzen dat ouderen -die voor langdurige zorg in instellingen verblijven- dankzij het dragen van een heupairbag minder risico lopen op een heup- of bekkenfractuur", vertelt Nemeth.
De komende periode wil de onderzoeker een klinische vervolgstudie starten om de stelling dat een heupairbag het risico op heup- en bekkenfracturen drastisch verkleind, definitief te bewijzen. De volledige resultaten van de pilot-studie zijn na te lezen in deze publicatie (pdf-link).
