Bij Erasmus MC kunnen chirurgen straks tijdens een operatie precies zien waar gezond weefsel ophoudt en tumorweefsel begint. Dat kan dankzij een hyperspectrale camera, die uitgerust is met software die ingenieur Nick van de Berg samen met collega ingenieur Laurie van Weerd ontwikkelde. Dankzij deze state of the art camera kunnen chirurgen binnenkort, in het geval van bijvoorbeeld eierstokkanker, nog nauwkeuriger het tumorweefsel verwijderen en gezond weefsel sparen.
Eierstokkanker verspreid zich regelmatig door de buik. Meestal wordt het kankerweefsel voordat er geopereerd wordt bestraald. Ten gevolge van die bestraling ontstaat littekenweefsel dat zich maar moeilijk laat onderscheiden van tumorweefsels. Met behulp van de hyperspectrale camera kan dit dus straks wel.
Hyperspectrale camera & facts
Een hyperspectrale camera is een camera die verschillende lichtbanden ziet in tegenstelling tot een normale RGB camera. Een RGB camera ziet alleen rood, groen en blauw. De hyperspectrale camera ziet ook rood groen en blauw maar daarnaast 125 lichtbanden daartussen in. Hoe meer een camera waarneemt, hoe meer je kunt zien en hoe meer info er beschikbaar is. In de chirurgie is dergelijk gedetailleerd beeld zeer belangrijk. Maar hij kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld de status van een wond met één opname scherp te krijgen, zoals bijvoorbeeld in het wondexpertisecentrum van VieCuri gebeurt.
De hyperspectrale camera van Erasmus UMV wordt met speciale zelfgemaakte software aangestuurd. In eerste instantie wordt hij ontwikkeld voor het herkennen van tumorweefsel bij eierstokkanker en vulvakanker. Hierbij komt meteen een nieuwe manier van opereren in beeld, te weten beeldgeleide chirurgie.
Geleende hyperspectrale camera
Met een geleende hyperspectrale camera van Philips begon Van de Berg met een eerste aanzet. Door de vele sensoren die in die camera zitten kunnen meer golflengtes worden waargenomen dan met het oog. Zo kunnen verschillende soorten weefsel en hun samenstelling in beeld worden gebracht. Er werden eerst foto’s gemaakt van verwijderd tumorweefsel. Vervolgens leert de camera met de opgeslagen foto’s zichzelf waaruit het weefsel bestaat en hoe het eruit ziet. Inmiddels heeft het Erasmus zelf een camera aangeschaft en is gestart met het fotograferen van eierstoktumorweefsel tijdens de operatie, dus terwijl het nog in de buik zit. De camera kan met behulp van de software namelijk alleen de kenmerken ‘leren’ als hij over voldoende data beschikt.
Database met foto’s weefsel
Het idee is dat de camera het tumorweefsel uiteindelijk van het overige buikweefsel onderscheidt. ‘Ter controle wordt het tumorweefsel na de operatie nogmaals gefotografeerd, en vervolgens onderzocht door de patholoog’, vertelt Van de Berg op de website van Erasmus UMC in een interview met persvoorlichter en redacteur Joyce de Bruijn. ‘De hoop is uiteraard dat de camera het goed heeft gezien en dat het tumorweefsel inderdaad al tijdens de operatie is herkend.’
Veelbelovende opties hyperspectrale camera
In een later stadium kan deze beeldvormingstechniek ook worden ingezet bij andere operaties. Andere vakgroepen volgen het onderzoek daarom met meer dan gemiddelde belangstelling. In principe is het mogelijk om iedere tumorsoort te fotograferen en het ontwikkelen van de benodigde software maakt het steeds eenvoudiger. Tevens is er nu ruimschoots ervaring met het opbouwen van data. Maar eerst willen de twee ingenieurs ondubbelzinnig aantonen dat hun methode écht werkt. Daarvoor hebben ze nog drie jaar nodig, zodat de camera genoeg foto’s heeft gemaakt om het tumorweefsel goed te herkennen.
