De inzet van beeldbellen en e-consults neemt de afgelopen weken een enorme vlucht in Nederland. Het is een waardevol alternatief voor het fysiek ontmoeten van patiënten. Zorgverleners die al, of willen gaan, beeldbellen kunnen kiezen uit diverse toepassingen. De KNMG heeft een aantal tips en adviezen bij elkaar verzameld.
Daarbij is ook aandacht voor welke toepassingen wel en welke niet veilig (genoeg) zijn. Gelukkig zijn inmiddels voldoende veilige toepassingen voor beeldbellen beschikbaar. Enkele voorbeelden daarvan zijn BeterDichtBij, Webcamconsult, FaceTalk, Zuarus, Quli, Mobilea BeeldZorg en WeSeeDo.
AVG, NEN en ISO beveiligingsnormen
De aanbieders van bovengenoemde diensten en toepassingen geven aan dat ze voldoen aan de huidige AVG en/of NEN/ISO beveiligingsnormen voor de zorg. De meeste toepassingen die ook veel door consumenten gebruikt worden voldoen niet, of niet volledig, aan die beveiligingseisen. Denk daarbij aan toepassingen zoals Skype, WhatsApp, Hangouts, FaceTime en Zoom.
Zorgaanbieders die er toch voor kiezen om een van deze laatstgenoemde toepassingen te gaan inzetten zullen patiënten duidelijk moeten inlichten over de mogelijke beveiligingsrisico's. Bijvoorbeeld het risico dat patiëntgegevens opgeslagen kunnen worden op servers van bedrijven als Facebook. Daarnaast is het verstandig dat zowel de zorgverlener als de patiënt na elk gesprek de chatgeschiedenis wist.
Wel of geen online medisch advies?
De zorgverlener moet ervoor zorgen dat hij of zij voldoende patiëntgegevens heeft waarmee op basis van alleen online contact een verantwoord medisch advies gegeven kan worden, zo adviseert de KNMG. Bij patiënten die nog niet of niet voldoende bekend zijn moet een doordachte afweging gemaakt worden of een onderzoek, en advies, zonder lichamelijk contact mogelijk is.
Bij het maken van die afweging is het ook van belang te bepalen of de patiënt in staat is voldoende relevantie informatie te verstrekken. Toegang tot de medische gegevens van de patiënt, bijvoorbeeld via het LSP, kan in ieder geval zorgen voor voldoende informatie voor het geven van een medisch advies middels online contact. Uiteraard is het altijd van groot belang dat de zorgverlener informeert naar het huidige medicatiegebruik van de patiënt.
Duidelijkheid over online consult
Het is belangrijk dat de patiënt duidelijk op de hoogte is van het feit dat het advies dat hij krijgt gebaseerd is op informatie die de patiënt zelf geeft. Eventueel aangevuld met informatie uit beschikbare dossiergegevens. Ook bij een online consult moet een huisarts, wanneer die een patiënt helpt die niet in zijn praktijk ingeschreven staat, de eigen huisarts van die patiënt informeren. En de patiënt erop wijzen wanneer hij zelf contact moet zoeken met zijn eigen huisarts.
In het dossier van de patiënt moet vastgelegd worden dat er een consult op afstand plaatsgevonden heeft. Tevens moet, indien relevant, aangeven worden of er voorbehouden gemaakt moeten worden bij het vastellen van de diagnose. Leg bij voorkeur ook vast of de patiënt instemde met de wijze van advisering.
Identiteit en declaratie
Om het consult te kunnen declareren bij de zorgverzekeraar is het van belang dat identiteit van de patiënt vastgesteld wordt. Het is goed om te weten dat de NZa de regeling voor online consulten in verband met het coronavirus verruimd heeft.
Een volledig overzicht van zorgvuldigheidseisen vindt u in de KNMG-richtlijn Omgaan met medische gegevens (2020, par. 1.5.4). Ook in situaties waarin met een vertegenwoordiger of familielid van de patiënt wordt gecommuniceerd, zijn deze van toepassing.
