Wereldwijd sterven elk jaar zo’n 1,8 miljoen mensen aan longkanker. Daarmee is dit de meest voorkomende dodelijke vorm van kanker. Hoewel behandelingen steeds beter worden, en longkanker ook vaker in een vroeg stadium ontdekt wordt, is er nog veel te winnen. Een potentieel revolutionaire ontwikkeling is de komst van ’s werelds eerste mRNA-vaccin tegen longkanker. De werking daarvan wordt momenteel in zeven landen getest.
Voor de test van het vaccin, BNT116 genaamd en ontwikkeld door BioNTech, worden zo’n 130 patiënten uit het VK, de VS, Duitsland, Hongarije, Polen, Spanje en Turkije geselecteerd. Met het vaccin kan de zogenoemde niet-kleincellige longkanker (NSCLC), de meest voorkomende vorm van de ziekte, behandeld worden.
Immuunrespons
Het nieuwe vaccin maakt gebruik van mRNA technologie, die ook door de Corona-vaccins gebruikt wordt. Het vaccin werkt door het immuunsysteem tumormarkers van NSCLC te presenteren om het lichaam te stimuleren kankercellen te bestrijden die deze markers laten zien. Het doel is om de immuunrespons van de patiënt tegen de kanker te versterken. Een groot voordeel is daarbij bovendien dat gezonde cellen onaangetast blijven, in tegenstelling tot chemotherapie.
“Het is een bijzondere mijlpaal dat we nu mRNA gebaseerde immunotherapie mogen gaan testen om de behandeling van longkanker te verbeteren. We hopen dat het vaccin ertoe leidt dat longkanker, die na een behandeling, operatie of bestraling vaak terugkeert, nu niet meer terugkomt, aldus professor Siow Ming Lee. Hij is medisch oncoloog aan het University College London.
Overlevingskans vergroten
Lee doet al 40 jaar onderzoek naar longkanker. “We weten nu dat ongeveer 20-30% van de patiënten met stadium 4 longkanker overleeft met immuuntherapie. We willen die overlevingskansen verder verbeteren. Hopelijk kan dit mRNA-vaccin, bovenop immunotherapie, de extra boost geven. We hopen door te gaan naar fase 2, fase 3 en dan hopen dat het wereldwijd de standaard wordt en veel longkankerpatiënten redt”, aldus Lee.
Er worden bij de behandeling van longkanker al geruime tijd goede resultaten behaald met immunotherapie. Deze vorm van behandeling is sinds 2015 als tweedelijnsbehandeling en sinds 2017 als eerstelijnsbehandeling beschikbaar. Het IKNL maakte eerder deze maand bekend dat immunotherapie goede resultaten laat zien bij subgroepen binnen de patiëntengroep met gevorderde niet-kleincellige longkanker. Zo is de 1-jaars overleving gestegen van 25 procent in 2016 naar 37 procent in 2022.
