ZonMw en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) zijn van mening dat onderzoekssoftware deel moet gaan uitmaken van het openscience-beleid. Software vormt volgens hen een centraal onderdeel van modern onderzoek. Voor veel onderzoeksprojecten is het daarnaast een belangrijke vorm van output.
Om die reden hebben beide partijen zich aangesloten bij de Amsterdam Declaration on Funding Research Software Sustainability. Ze versterken daarmee ook de samenwerking met andere organisaties op dit gebied.
Duurzame onderzoekssoftware is essentieel
De financierder en het onderzoeksinstituut vinden dat duurzame onderzoekssoftware cruciaal is voor het succes op de lange termijn en voor de impact van onderzoek. Onder onderzoekssoftware worden onder meer verstaan: broncodebestanden, algoritmes, scripts, computationele workflows en executabele.
De organisaties zijn van mening dat betrouwbare en goed onderhouden software essentieel zijn voor de reproduceerbaarheid van onderzoeksresultaten. “ZonMw en NWO gaan de komende tijd dan ook verdere stappen ondernemen die bijdragen aan de verbetering van de duurzaamheid van software en het ecosysteem van onderzoekssoftware”, stelt voorzitter van ZonMw en verantwoordelijk voor open science in de raad van bestuur van NWO, Arfan Ikram.
Toolkit
ZonMw en NWO zetten zich al vele jaren in voor open science, waarvan open onderzoekssoftware een onderdeel is. Met de ondertekening van de Amsterdam Declaration onderstrepen ze dit beleid. De Amsterdam Declaration on Funding Research Software Sustainability
De Amsterdam Declaration on Funding Research Software Sustainability omvat twaalf aanbevelingen. Naast de praktijk en het ecosysteem rondom onderzoekssoftware, gaan de aanbeveling ook over de ethische kant en de mens kracht die nodig is om software duurzaam te houden. Speciaal daarvoor is ook een toolkit samengesteld met hulpmiddelen om de implementatie van de verklaring te bevorderen. In de toolkit zitten onder meer voorbeelden van financieringsprogramma’s.
Resultaat om te ondertekenen
De verklaring is het resultaat van een bijeenkomst in november 2022 in Amsterdam waar ongeveer veertig onderzoeksfinanciers uit de hele wereld bijeen kwamen. Ze bespraken toen de toekomst en de duurzaamheid van onderzoekssoftware. Vanuit Nederland namen NWO, ZonMw, SURF en het Netherlands eScience Center deel.
Na nog een jaar consultaties met partijen wereldwijd werd de verklaring eind 2023 voltooid. In Nederland hebben het Groningse Center for Information Technology en het Netherlands eScience Center de verklaring ondertekend. Ook anders financieringsorganisaties worden momenteel uitgenodigd om de verklaring formeel te ondertekenen. In het kader van Open Science heeft NWO begin januari het Radboudumc wee Open Science Fund-beurzen toegekend.
