Zorgaanbieders moeten samen een vuist maken tegen leveranciers van informatiesystemen zoals een EPD of ZIS. Dat stelt beroepsvereniging V&VN in een reactie op een rondvraag van de NOS onder ruim 700 zorgmedewerkers. Hoewel digitalisering via informatiesystemen in elke zorginstelling is doorgedrongen, is de interoperabiliteit tussen systemen beperkt. Dit geldt zowel voor systemen binnen als tussen zorginstellingen.
Dat leidt tot veel extra administratieve handelingen en fouten, meldde de NOS
ook in andere berichtgeving. Sonja Kersten, directeur van de beroepsvereniging voor Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland, stelt dat zeker met het huidige personeelstekort ICT de zorg moet helpen, niet ingewikkelder maken. Reden om als zorgsector samen van softwareleveranciers te eisen dat zij toepassingen maken die onderling beter samenwerken. Het gebrek aan interoperabiliteit
leidt volgens V&VN voor elke zorgmedewerker tot gemiddeld één uur per dag aan het overtikken van informatie.
MRI-beelden via taxi gebracht
Een enkele overdracht kan soms tot anderhalf uur kosten, bijvoorbeeld omdat informatie per (
slecht beveiligde) fax of verwijsbrief komt. MRI-beelden of röntgenscans worden soms nog op een dvd met taxi of koerier gebracht. Onder meer de Federatie Medisch Specialisten werkt aan een actie-agenda om
de werkdruk onder medisch personeel terug te dringen. Behalve schrappen van regels en meer personele ondersteuning vormen beter werkende ICT-systemen hier een belangrijk onderdeel van.
Beter op elkaar afgestemde systemen van instellingen in de eerste- en tweedelijns zorg kunnen
administratielasten beperken in plaats van zoals nu
vaak, verergeren. Enquêtes zoals van het Nivel uit 2017 schetsten de enorme administratieve lasten voor zorgverleners, slecht samenwerkende ICT-systemen als een van de oorzaken en betere interoperabiliteit
als een oplossingsrichting.
Initiatieven voor standaardisatie
De NOS schrijft dat de overheid werkt aan standaardisatie en afspraken via programma’s zoals MedMij, Registratie aan de Bron en VIPP-1 voor ziekenhuizen (plus vergelijkbare programma’s voor onder meer zorginstellingen, revalidatieklinieken en GGZ). MedMij moet het mogelijk maken voor mensen om al hun medische gegevens vanaf 2020 in te zien via een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO).
Deze initiatieven volgden nadat de Eerste Kamer uit privacyoverwegingen de komst van
één landelijk EPD afschoot. Er is toen wel een uitwisselingsplatform onder de naam Landelijk Schakelpunt (LSP) ingevoerd, maar dat wordt nog niet universeel gebruikt. Zo vinden huisartsen in Amsterdam het systeem niet veilig genoeg. Bovendien moet expliciet om toestemming gevraagd worden voordat gegevens uitgewisseld mogen worden. De NOS refereert aan kritiek van zorgverleners op het halen van de deadline van 2020, ook al is digitaal inzagerecht
vanaf dan wettelijk verplicht.
E-mail geen alternatief
E-mailen in plaats van faxen is simpeler, gebeurt vaak niet omdat de beveiliging onvoldoende is – al zijn er wel systemen die de privacy waarborgen. Veilig en gebruiksvriendelijk is vaak echter een lastige combinatie. Overigens werkt het Informatieberaad Zorg, ook initiatiefnemer achter veel standaardisatieprogramma’s,
nu aan een veilig e-mailsysteem voor de zorg.
Volgens Suzan Gipmans van Werkgroep Zorg 2025, een organisatie van jonge zorgmedewerkers, zijn er
veel regionale initiatieven voor informatie-uitwisseling, zoals de Whitebox of Zorgdomein, maar het lukt niet om alles op elkaar aan te sluiten. “Mensen in de zorg zijn bang dat er straks
twintig van dit soort platforms zijn." Gipmans wijst er verder op dat technisch al veel kan, maar dat het vaak lastig is om iemand te vinden die wil betalen. “Niemand lijkt bereid te zijn om te betalen voor het uitwisselen van patiëntgegevens
Samen praten met softwareleveranciers
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) deelt de visie van de V&VN dat zorginstellingen samen met softwareleveranciers het gesprek moeten aangaan. Dat moet beter werken dan wanneer elke zorginstelling afzonderlijk een systeem uitrol, zowel op het gebied van kosten als standaardisatie. "Leveranciers moeten zorgen dat ze ook met andere systemen kunnen koppelen, op een betaalbare manier. Het is tenslotte maatschappelijk geld", stelt de organisatie in een schriftelijke reactie.
Het Nederlandse Chipsoft (HiX), samen met het Amerikaanse Epic een van de twee grote leveranciers van EPD, geeft bij de NOS aan het eens te zijn met de kritiek dat het nu niet goed gaat. "Er gebeurt een hoop, maar het is wettelijk extreem complex om medische gegevens uit te wisselen zonder expliciete toestemming van de patiënt", aldus de leverancier in een schriftelijke reactie. Chipsoft werkt binnen het MedMij-programma aan het
testprogramma Proves, bedoeld om toepassing van het afsprakenstelsel in ICT-systemen te testen.
Openingsmanifestatie van de e-healthweek 2019
Meer weten over hoe, waarmee én met wie de zorg haar toekomst implementeert? Bezoek dan op 21 januari 2019 de jaarlijkse ICT&health Openingsmanifestatie van de e-healthweek. Entreekaarten zijn gratis, dus wacht niet en meld u snel aan want op is op!
