Gesloten verpleeghuizen brengen zorginnovaties in stroomversnelling

do 18 februari 2021
Gesloten verpleeghuizen brengen zorginnovaties in stroomversnelling
Innovatie
Premium

Nu de coronavaccinaties volop bezig zijn en ouderen en zorgpersoneel hopelijk snel beschermd worden, lijkt het niet lang meer te duren voor de deuren van verpleeghuizen weer écht open kunnen. Helemaal dicht zijn ze sinds de eerste lockdown niet geweest, maar vanwege het grote aantal coronabesmettingen besloten veel verpleeghuizen toch hun deuren te sluiten voor bezoekers. Dat had grote gevolgen – met name voor mensen met dementie. Minder bezoek betekent minder menselijk contact en minder prikkels, waardoor mensen met dementie snel achteruit gaan. Technologie die interactie bevordert, zoals van Tover en Qwiek, kan soelaas bieden.

Toen tijdens de eerste coronagolf de deuren van alle verpleeghuizen sloten, was dit voor bewoners met dementie vaak moeilijk te begrijpen. Geen bezoek kunnen ontvangen, afstand moeten houden en familie alleen op een beeldscherm kunnen zien, leidde tot onbegrip en gevoelens van eenzaamheid en onrust.

Uit onderzoek van Alzheimer Nederland, het Alzheimercentrum Amsterdam en Pharos bleek dat sociale isolatie, psychologische en gedrags problemen voorkwamen bij een groot deel van de dementiepatiënten. Buitengewoon hoogleraar Succesvolle technologische innovaties in de zorg Eveline Wouters: “Je gaat mentaal en fysiek achteruit als je geen prikkels krijgt en veel alleen bent. Dat geldt niet alleen voor mensen met dementie, dat geldt voor iedereen.”

Bovendien konden tijdens de eerste lockdown ook veel dagbestedingsactiviteiten niet doorgaan. Dat betekende dat er minder activiteiten voor ouderen georganiseerd werden, waardoor ze behalve minder bezoek ook minder beweging kregen. En die beweging was hoognodig. Ook in normale tijden bewegen de meeste ouderen met dementie namelijk al weinig – dat geldt voor negen van de tien bewoners van verpleeghuizen, stelt kennisplein Zorg voor Beter.

En dat terwijl aangetoond is dat beweging cognitieve achteruitgang kan vertragen. Regelmatig bewegen helpt de doorbloeding en hersenfuncties te verbeteren en vermindert onrust en passiviteit. “Als sociale interactie en fysieke beweging niet in het verpleeghuis georganiseerd kunnen worden, is het dus ontzettend belangrijk dat er alternatieven voor gevonden worden. En daarbij kan technologie die beweging stimuleert en appelleert aan wat mensen kennen heel goed helpen”, vervolgt Wouters.

Doekje over de tafel
Tot die conclusie kwam ook Hester le Riche, oprichter van Tover. Vijf jaar geleden bracht het bedrijf de eerste Tovertafel op de markt: een beamer die aan het plafond hangt en spelletjes op een tafel projecteert. In het apparaat zitten sensoren die de handbewegingen van mensen volgen. Zo kunnen mensen een vrolijk gekleurde strandbal een zetje geven om hem over de tafel naar hun medespelers te ‘rollen’. Of geprojecteerde muzieknoten aanraken om samen een muziekstuk te maken.

“We hebben de spellen zó ontwikkeld dat ze precies de hersendelen aanspreken van mensen met dementie die nog wel goed werken”, vertelt Le Riche. “Met de spellen moeten mensen bewegen en nadenken, en is er interactie met anderen aan tafel.”

Al vóór de coronacrisis was de Tovertafel in duizenden verzorg en verpleeghuizen wereldwijd te vinden. Bij elke Tovertafel horen standaard negen spellen (extra spellen kunnen worden bijgekocht). Le Riche: “Toen in maart alles dichtging zat iedereen waarvoor wij werken ineens opgesloten. Niemand kreeg meer bezoek, er werden geen activiteiten meer georganiseerd en alles wat structuur bracht viel weg. We wilden van buitenaf iets doen. We hebben toen heel snel een abonnementsmodel opgetuigd, waardoor alle spellen voor iedereen toegankelijk waren.”

De coronacrisis viel samen met de lancering van de nieuwe Tovertafel, die compacter is en eenvoudiger te verplaatsen. “We zien dat zorginstellingen de Tovertafel rouleren over verschillende huiskamers”, aldus Le Riche. “Een voordeel is dat hij aan het plafond hangt, zeker met corona. Een doekje over de tafel en je bent klaar.”