De digitale revolutie in de gezondheidszorg bevordert een meer patiëntgerichte zorg. Sinds de grootschalige digitalisering van het Nijmeegse Radboudumc in 2022 is het ziekenhuis voorzien van tal van innovatieve technologische oplossingen. Deze technologieën verlichten niet alleen stress en pijn bij patiënten, maar helpen zorgprofessionals ook om hun zorg te personaliseren.
Patiënten zijn vaak gestrest en bang en hebben pijn als ze in het ziekenhuis liggen, zeker als ze er langer dan gemiddeld liggen. Waar voorheen naar medicatie werd gegrepen om hier wat aan te doen, zijn er tegenwoordig allerlei technologische snufjes, die niet alleen de stress en pijn verlichten, maar die patiënten zich ook weer even gewoon mens laten voelen.
Naast de inmiddels alom gekende VR-brillen beschikken patiënten in het Radboudumc over een tablet of smartphone waarmee ze zelf de verlichting kunnen regelen en de gordijnen open of dicht kunnen doen zonder uit bed te hoeven komen. Ze kunnen zelfs andere patiënten of medewerkers uitnodigen om een praatje te komen maken via een op afstand bedienbaar digitaal bordje aan de buitenkant van de kamer bij de deur.
Zorgrelatie versterken
Het bijzondere aan VR-technologie is dat het niet alleen kan worden gebruikt ter vermaak, maar ook om de band tussen zorgverlener en patiënt te versterken. Een verpleegkundige kan bijvoorbeeld via een verbonden apparaat meevolgen wat de patiënt ziet en zo meepraten over de ervaring of uitleggen hoe een bepaalde game werkt.
“Een paar jaar geleden hadden we een patiënt die bijna al haar botten had gebroken in een ernstig ongeluk”, herinnert een verpleegkundige zich. “We stimuleerden haar om VR te gebruiken als therapie. Ze koos ervoor om te gaan zwemmen met dolfijnen en was duidelijk erg geëmotioneerd tijdens die ervaring. Achteraf vertelde ze me dat ze vroeger altijd ging snorkelen op vakantie, maar dat ze daar om gezondheidsredenen mee had moeten stoppen. Haar favoriete herinnering was dat ze samen met een moederdolfijn en haar baby had gezwommen. Dankzij VR kon ze die herinnering nu herbeleven.”
Digitale plafonds
Baby’s zijn vaak nog te jong voor een VR-headset, maar daar heeft Radboudumc wat op bedacht: digitale plafonds. Via deze plafonds houden baby’s en jonge kinderen verbinding met de wereld buiten het ziekenhuis. Een verpleegkundige vertelt dat er ooit een kind is geweest dat zijn hele eerste jaar in het ziekenhuis heeft doorgebracht. Via het digitale plafond kon hij nieuwe werelden ontdekken en werden zijn zintuigen gestimuleerd. “Als het digitale plafond aan stond, was hij altijd blij. Wij zien baby’s natuurlijk graag blij, maar wat nog belangrijker is, is dat ze zich op hun gemak voelen. Want een ziekenhuis kan een behoorlijk stressvolle omgeving zijn. Digitale technologie kan die stress voor het hele gezin verlichten.”
Betere interoperabiliteit
Sanne van Alphen, Nursing Information Officer bij Radboudumc, hoopt dat deze technologieën er uiteindelijk zelfs voor kunnen zorgen dat jonge patiënten sneller naar huis kunnen en zorg op afstand kunnen krijgen. Ook hoopt ze dat de communicatie en gegevensuitwisseling tussen verschillende instellingen verder zal verbeteren. Van Alphen: “Artsen zouden informatie over hun patiënt naar ons ziekenhuis of andere ziekenhuizen moeten kunnen sturen zodat we de patiënt niet naar diens voorgeschiedenis hoeven te vragen. Dat kost enorm veel tijd die we veel liever zouden besteden aan de patiënt zelf.”
Deze interoperabiliteit waar Van Alphen op hoopt, is een strategische prioriteit voor 43 Lidstaten, zo blijkt uit een rapport van WHO/Europa. In 2023 hebben WHO/Europa en de Europese Commissie een gezamenlijk project opgezet om gezondheidsinformatiesystemen te versterken en het bestuur van gezondheidsgegevens en interoperabiliteit in heel Europa te bevorderen. In Nederland publiceerde Nictiz eind vorig jaar vernieuwde ZiTA architectuurprincipes voor ziekenhuizen met als doel om de organisatiestructuur en het informatiebeheer te optimaliseren en zo de interoperabiliteit te versterken.
Positief toekomstbeeld
Volgens David Novillo Ortiz van WHO/Europa biedt de snelle technologische vooruitgang hoop voor de toekomst van gezondheidszorg. “De huidige digitale oplossingen in de zorg leken nog geen tien jaar geleden pure science fiction. WHO/Europa ziet erop toe dat alle landen in Europa toegang hebben tot veilige en toegankelijke gezondheidstechnologieën.”
De innovatieve benadering van gezondheidszorg van Radboudumc sluit perfect aan bij het regionale actieplan van WHO/Europa voor digitale gezondheid, dat gericht is op het ontwikkelen van patiëntgerichte en schaalbare oplossingen om de volksgezondheid en gezondheidszorgsystemen te verbeteren in dit digitale tijdperk.
