Patiënten die digitale vormen van huisartsenzorg gebruiken, oordelen daar meestal positief over. Dat blijkt uit onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland in het kader van het Vliegwiel-programma. Veel patiënten zijn echter nog niet op de hoogte van de mogelijkheden van digitale huisartsenzorg, zoals digitale triage, online afspraken maken of thuismonitoring. Daarnaast bieden lang niet alle huisartsenpraktijken elke vorm van digitale zorg. Digitale triage wordt bijvoorbeeld bij ruim een derde van de respondenten uit het onderzoek nog niet aangeboden.
“Het aanbod van digitale huisartsenzorg kan verbeteren”, meent directeur-bestuurder Arthur Schellekens van de Patiëntenfederatie. “Patiënten zijn er klaar voor.” De respondenten zijn vooral positief over het nut van digitale vormen van huisartsenzorg. Zo beoordeelt 76 procent van de deelnemers die het e-consult (schriftelijk online contact met de huisarts) dit jaar heeft gebruikt dit met een 8 of hoger. Hetzelfde cijfer krijgt een videoconsult. Bij het maken van een online afspraak is dit gemiddeld een 7,9.
Meer aanbod, bekendheid nodig
Uit de antwoorden blijkt echter ook dat verschillende vormen van digitale huisartsenzorg meer aangeboden kunnen worden, of vinden respondenten dat vaker gebruik van gemaakt moet worden. Zo maakte slechts 3 procent van de deelnemers aan het onderzoek gebruik van digitale triage; 8 procent van de respondenten weet zeker dat hun huisarts dit aanbiedt. Bij het e-consult weet 56 procent van de respondenten zeker dat dit bij hun huisarts mogelijk is. Maar slechts 15 van alle respondenten geeft aan dat een videoconsult ook bij hun huisarts beschikbaar is.
Ook thuismonitoring wordt nog weinig gebruikt. 5 procent van de respondenten heeft dit het afgelopen jaar gedaan. 10 procent zou het wel willen, maar kon dit nog niet bij hun huisarts. Een vorm van digitale huisartsenzorg waar wel veel gebruik van wordt gemaakt, is het online aanvragen van herhaalmedicatie. 63 procent van de deelnemers heeft dit het afgelopen jaar gedaan en zij beoordelen dit gemiddeld met een 8,5.
Sneller meer digitale zorg
Volgens directeur-bestuurder Schellekens tonen deze resultaten aan dat het sneller invoeren van digitale zorg bij huisartsen nodig is: “Patiënten zijn klaar voor meer digitale mogelijkheden in de huisartsenzorg als dat passend is. Als we dit goed inpassen, kan dit ook de druk op de huisartsenzorg verminderen. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers aan het onderzoek (68 jaar) toont daarnaast aan dat het echt niet alleen maar de jonge patiënten zijn die hier open voor staan.”
Om de kansen te benutten die digitale vormen van huisartsenzorg bieden, moet zowel het aanbod als de bekendheid ervan verbeteren, vervolgt Schellekens. “Niet alleen het gebruik, maar ook de kwaliteit van de digitale mogelijkheden moeten omhoog, denk bijvoorbeeld aan de gebruiksvriendelijkheid. Wij adviseren huisartsen daarom digitale toepassingen met een diverse groep patiënten te blijven evalueren, zodat je continu feedback krijgt om de toegankelijkheid en het gebruik te verbeteren.”
Verder benadrukt Patiëntenfederatie Nederland in reactie op de uitkomsten van het onderzoek dat persoonlijk contact de basis moet blijven van goede huisartsenzorg: “Patiënten hechten daar veel waarde aan”, licht Schellekens toe. “Sterke arts-patiëntrelaties bevorderen ook het vertrouwen in digitale zorg. Persoonlijk contact moet daarom juist worden ingezet om te kijken waar digitale vormen van huisartsenzorg passend zijn. En mocht een patiënt het niet zien zitten of er niet toe in staat zijn, dan moeten fysieke opties natuurlijk altijd mogelijk blijven.”
Vormen van digitale zorg
Het onderzoek van de Patiëntenfederatie vond plaats onder 10.253 Nederlanders die het afgelopen jaar contact hebben gehad met hun huisarts(praktijk). In totaal werden in het onderzoek acht vormen van digitale zorg meegenomen:
- Digitale triage: online een door de huisarts aangeboden vragenlijst over klachten doorlopen. Op basis van de antwoorden wordt bepaald of een afspraak nodig is.
- Online een afspraak maken: de patiënt kan zelf bepalen welk beschikbaar moment het best uitkomt voor een afspraak bij de huisarts;
- E-consult: een korte medische vraag of een vervolgvraag op een consult die de patiënt per e-mail of chat aan de huisarts stelt;
- Videoconsult/beeldbellen: via de eigen computer, tablet of smartphone de huisarts zien, zonder naar de praktijk te komen.
- Thuismonitoring: de huisarts begeleidt op afstand. De patiënt meet thuis met speciale meetapparatuur een aantal belangrijke waarden als bloeddruk, hartslag of gewicht en geeft dit door aan de huisarts via een app of online programma;
- Online herhaalmedicatie aanvragen: niet meer bij de huisarts langs voor medicatie, maar dit online regelen.
- Digitale ggz: online een programma volgen en vragenlijsten invullen bij psychische klachten. De praktijkondersteuner kijkt op afstand mee.
- Thuisarts.nl: op deze website staatonafhankelijke informatie over ziekte en gezondheid, gemaakt door huisartsen en medisch specialisten.
Kijk hier voor het complete onderzoek.
Positieve ervaringen
Uit eerder onderzoek in het kader van het Vliegwiel-programma dit jaar bleek dat de meeste patiënten die aan thuismonitoring doen, deze zorg op afstand als positief. ervaren. 87 procent van de patiënten die aan thuismonitoring doen, zijn daar volgens het onderzoek erg positief over. 8 op de 10 deelnemers aan de studie geeft aan dat thuismonitoring ze een veilig gevoel geeft over het eigen lichaam. Het zelf meten en uploaden van waardes waarbij zorgverleners op afstand meekijken – zoals hartslag, bloedsuiker, zuurstof en bloeddruk - geeft hen een beter inzicht in (de ontwikkeling van) hun aandoening.
