Onderzoek door ambulancediensten en ziekenhuizen in de regio Zuidwest-Drenthe en Noordwest-Overijssel toont aan dat een onnodige ziekenhuisopname voorkomen kan worden bij mensen met acute klachten van pijn op de borst. Dit is mogelijk middels een bloedmeting en diverse onderzoeken die de ambulanceverpleegkundige al bij de patiënt thuis kan uitvoeren, zo blijkt volgens het Isala ziekenhuis uit het FamouS Triage onderzoek.
Jaarlijks belanden zo’n twee miljoen mensen op de SEH, waarvan zo’n 10 procent wegens pijn op de borst. Van de 200.000 patiënten met pijn op de borst blijkt 90 tot 95 procent echter geen acuut hartinfarct te hebben. “Hoe fijn is het als blijkt dat er geen sprake is van acute hartklachten en de ambulanceverpleegkundige vertelt dat je gewoon veilig thuis kan blijven?’ stelt Rudolf Tolsma, verpleegkundig specialist bij Ambulance IJsselland en een van de onderzoekers.
Voorkomen opname veel voordelen
Niet opgenomen worden in het ziekenhuis heeft veel voordelen voor patiënt, ziekenhuis én ambulancezorg, schetst Tolsma. “Zo wordt de patiënt niet onnodig blootgesteld aan diagnostiek die mogelijk schadelijk is, maar worden ook stress en zorgen voorkomen. Daarnaast is een ambulance sneller beschikbaar voor een andere patiënt en blijven bedden in het ziekenhuis vrij. Zo worden capaciteitsproblemen en druk op de zorg dus beperkt.”
Het FamouS Triage onderzoek is een samenwerking tussen Ambulance IJsselland, Isala, Witte Kruis Ambulancezorg en het Deventer Ziekenhuis. In eerdere fases werden patiënten die meededen aan het onderzoek nog vervoerd naar de spoedeisende hulp (SEH). In september 2018 is de derde fase van het onderzoek gestart en zijn mensen ook echt thuisgelaten als bleek dat dat veilig kon. Omdat het een onderzoek betreft, is de patiënt altijd om toestemming gevraagd om mee te doen en gegevens te gebruiken.
Verantwoord thuis blijven bij hartklachten
Ambulancepersoneel behandelt iemand met acute hartklachten nu ter plekke en brengt hem of haar dan zo snel mogelijk naar de spoedeisende hulp. Maar in veel gevallen is het dus helemaal niet nodig om naar het ziekenhuis te gaan, vertelt Tolsma. “Veel patiënten zouden op basis van bloedwaardes en andere onderzoeken thuis kunnen blijven. Dat thuis blijven moet natuurlijk wel veilig en verantwoord kunnen. Het FamouS Triage onderzoek, dat in 2011 is gestart, wijst nu uit dat dit kan.” Een doorbraak die belangrijke gevolgen kan hebben binnen de acute zorg, aldus Tolsma.
Om te beoordelen of iemand verantwoord thuis kan blijven, gebruikt de ambulanceverpleegkundige de HEART-score: diverse elementen die samen het risico op een probleem aan het hart helpt voorspellen. Hoe lager de score, hoe geringer het risico.
H: history - het verhaal van de klachten;
E: ECG, het hartfilmpje;
A: leeftijd (Age),
R: risicofactoren zoals overgewicht, suikerziekte of roken
T: troponine, een eiwit dat in het bloed meetbaar wordt bij zuurstofschade aan het hart.
Aanpassingen afspraken zorgketen
De uitkomsten van het FamouS Triage onderzoek en een vervolgonderzoek kunnen mogelijk leiden tot belangrijke aanpassingen in afspraken in de zorgketen (huisarts-ambulance-spoedeisende hulp) en aanpassingen van richtlijnen en protocollen, legt Marion Fokkert, onderzoeker Klinisch chemisch laboratorium Isala, uit. Hiervoor is het belangrijk dat metingen nog verfijnd worden en apparatuur secuurder werkt. “Dit verbetert de diagnostiek en maakt het uiteindelijk mogelijk om patiënten nóg veiliger thuis te laten.”
Daarnaast worden momenteel vergelijkbare studies uitgevoerd in Nederland. Resultaten daarvan kunnen de huidige onderzoeksresultaten bevestigen. Zo wordt de bewijslast groter en verdere implementatie bevorderd. De inschatting die eerder werd gedaan is dat 30 procent van de patiënten in de toekomst niet meer meegaat naar het ziekenhuis. En dat uiteindelijk landelijk een besparing van minstens 50 miljoen euro gerealiseerd worden.
Isala houdt zich op meer gebieden bezig met hartproblematiek. Zo bekijkt het Isala Hartcentrum de mogelijkheden om fysieke zorg voor hartpatiënten (deels) te vervangen door digitale zorg. De ambitie is om uiteindelijk 90 procent van de hartpatiënten die geen operatie of andere interventie ondergaan, niet meer naar het ziekenhuis te laten komen.
