In ouderenzorg wordt tegenwoordig veel gesproken over zelfredzaamheid of autonomie. Want ouderen in Nederland moeten langer zelfstandig blijven wonen. Verzorgingstehuizen zoals we die vroeger vooral kenden verdwijnen langzaam en ouderen worden gestimuleerd met behulp van slimme apparaten om het zelf te regelen. Soms alleen, soms samen met hun mantelzorgers.
Wij kunnen natuurlijk allemaal slimme technologische oplossingen bedenken. Maar waar hebben ouderen nou echt behoefte aan? Samen met collega’s ben ik gaan praten met verschillende oudere mensen over het thema zelfredzaamheid. En het viel me op dat het voor hen erg lastig is om over zelfredzaamheid te praten. Alles wat ook maar ‘ruikt’ naar het opgeven van zelfstandigheid is onbespreekbaar. Niet met mij, maar vaak zelfs ook niet met naasten en kinderen.
Een man van 85 vertelde me: “Alles wat kan helpen om langer thuis te wonen of de zelfredzaamheid te vergroten, is voor mij een eerste stap richting het opgeven van zelfstandigheid. En daar wil ik nog niet aan.” Dit maakt het nadenken over langer thuiswonen mét ouderen samen een uitdaging. Hun kinderen daarentegen zijn meer dan bereid om erover te praten, ze maken zich veel zorgen. Maar ook voor hen is het lastig bespreekbaar, want er komen zaken als schuldgevoel naar boven. “Geef ik wel genoeg aandacht?”
Zilverlijn
Zoals ik aangaf ben ik gelukkig niet de enige die in gesprek gaat met ouderen. Nederland kent inmiddels al zo’n 200.000 extreem eenzame ouderen. En om aandacht te vragen voor deze ouderen én daadwerkelijk wat voor hen te betekenen, is het Nationaal Ouderenfonds ruim een jaar geleden gestart met de Zilverlijn.
De
Zilverlijn is een gratis beldienst van KPN waarbij eenzame ouderen, die aangeven dat prettig te vinden, één keer per week door een enthousiaste vrijwilliger gebeld worden. Hier komen vaak mooie en emotionele gesprekken uit voort. Honderden vrijwilligers vanuit onze eigen organisatie zetten zich in voor de Zilverlijn, die mede mogelijk gemaakt wordt door het KPN Mooiste Contactfonds. Het fonds steunt de dienst niet alleen financieel, maar biedt dus ook honderden belvrijwilligers en het belsysteem.
Toekomst
Het interessante is dat er tegenwoordig fantastische mogelijkheden zijn op het gebied van ICT, waardoor mensen daadwerkelijk veiliger en beter langer thuis kunnen worden, en daarmee meer zelfredzaam kunnen zijn. Een voorbeeld hiervan is de digitale persoonsalarmering bij Markenheem.
Markenheem biedt verzorgingshuis- en verpleeghuiszorg en zorg en verpleging thuis in de gemeenten Doetinchem en Bronckhorst. Dit device -gedragen om de hals en mét spreekluisterverbinding – geeft de cliënt, de familie en de zorginstelling de zekerheid dat zorg altijd dichtbij is.
Voor de cliënten is de spreekluisterfunctie in de halszender ideaal. Nu hoeft de cliënt niet meer te communiceren via een vast punt in de ruimte, maar kan de cliënt overal spraakverbinding maken met één druk op de knop. Zelfs in de douche. Dat verhoogt de veiligheid aanzienlijk. Zo hebben de cliënten de zekerheid dat zorg altijd dichtbij is. Daarnaast ziet de medewerker op afstand welke netbox er offline is en van welke halszender de batterij leeg is. Daarop kan meteen actie ondernomen worden. Dat biedt nog meer zekerheid.
Hoe zorgen we ervoor dat deze toepassingen door mensen gebruikt gaan worden als mensen er lastig over kunnen praten? Dit is onze uitdaging. Maar ook een maatschappelijke uitdaging. Daarover wil ik de komende periode aandacht besteden in een blogreeks.
