Vergrijzing. Personeelstekorten. Toenemende complexiteit, kosten en administratieve lasten. Het zijn enkele ontwikkelingen die maken dat de kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg steeds verder onder druk komen te staan. Die ontwikkelingen dwingen ons nog meer naar de toekomst van de zorg te kijken. We moeten op zoek naar mogelijkheden en oplossingen om die toegankelijk en betaalbaar te houden, bijvoorbeeld door digitalisering.
Dat vraagt om visie: de begin april 2023 gepresenteerde Nationale visie en Strategie op het gezondheidsinformatiestelsel. Geschreven op initiatief en met medewerking van het ministerie van VWS door Nictiz, VZVZ en Zorgverzekeraars Nederland. Met daarin een uitwerking van het toekomstbeeld voor het gezondheidsinformatiestelsel in Nederland tot 2035.
Visie geeft richting
De visie geeft richting om besluiten te nemen over hoe het informatiestelsel de veranderingen in de zorg kan ondersteunen en faciliteren. Besluiten die betrekking hebben op bijvoorbeeld de infrastructuur, het secundair gebruik van gegevens zoals wetenschappelijk onderzoek of beleidsbeslissingen, of de grondslagen voor digitale gegevensuitwisseling.
Gezondheid en preventie staan centraal in de visie; uitgangspunten zijn passende zorg en de daarmee verbonden netwerkzorg. Die netwerkzorg doorbreekt de kolommen tussen de sectoren en financiering. In netwerkzorg gaat het om samenwerking waarin vertrouwen essentieel is. Bovendien kan het niet zonder digitalisering en de daarbij horende databeschikbaarheid.
De fundamenten van de visie
De visie gaat uit van drie fundamenten: databeschikbaarheid, vertrouwen en regie. Die fundamenten vormen de basis om de visie waar te kunnen maken. Niet alleen tot 2035, maar ook in de jaren daarna.
Databeschikbaarheid
Voor databeschikbaarheid moet zorgdata meer beschikbaar, bereikbaar en (her)bruikbaar worden dan nu. Ook moet zorgdata meer interoperabel worden dan nu. Daarvoor zijn aanpassingen noodzakelijk in architectuur en informatiesystemen. Eenduidige afspraken in het zorgveld zijn eveneens nodig. Over adequate registratie, noodzakelijke aanpassingen in de informatiesystemen en Eenheid van Taal.
Vertrouwen
Vertrouwen is een volgend fundament van het gezondheidsinformatiestelsel, en tweeledig. Die tweeledigheid laat zich het beste beschrijven door de twee verschillende Engelse vertalingen: trust en confidence. Trust is het vertrouwen in elkaar, tussen personen en tussen betrokken partijen. Confidence is het vertrouwen in de kwaliteit van data en de werking van applicaties.
Regie
Ook regie is een fundament. Die wordt gevoerd op het uitvoeren van het beleid, zodat alle betrokken partijen hetzelfde doel voor ogen hebben daar naartoe bewegen. Binnen het gezondheidsinformatiestelsel moet regie een optimale mix zijn van alle instrumenten: geld, overleggen, kaders stellen en wettelijke verplichtingen. Regie op het zorginformatiestelsel borgt het vertrouwen in het gebruik van data.
Lees het hele artikel van Nictiz over haar rol in het tot stand komen en uitvoeren van de Nationale visie & strategie in ICT&health 3, die op 16 juni verschijnt.
